Được biết, qua điều tra, các cơ quan tiến hành tố tụng xác định quá trình thực hiện Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 đã xảy ra nhiều sai phạm. Tổng CTCP Xây lắp dầu khí PVC đã được chỉ định thầu, ký hợp đồng, tạm ứng khi chưa thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật. Trong số hơn 1.300 tỷ đồng tạm ứng cho hơn 1.115 tỷ đồng bị PVC sử dụng trái quy định.

Việc sử dụng tiền tạm ứng trái quy định bị kết luận là gây thiệt hại 119 tỷ đồng. Theo Hội đồng xét xử, quá trình xét xử, một số ý kiến luật sư và bị cáo cho rằng giám định thiệt hại trong vụ án không đúng, không khách quan, việc quy kết các bị cáo phạm tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước là không chính xác.

Tuy nhiên, Hội đồng xét xử cho rằng, sau khi vụ án xảy ra, cơ quan điều tra Bộ Công an đã thành lập đoàn trưng cầu giám định. Đoàn giám định thực hiện triệt để theo đúng nội dung, quy trình, xác định đúng thiệt hại. Hậu quả từ việc chỉ định thầu trái phép, tạm ứng tiền không đúng quy định được tính toán trên nhiều khía cạnh.

Việc chậm tiến độ làm đội vốn hàng triệu USD, máy móc thiết bị đắp chiếu hết thời hạn điều hành… Những thiệt hại này không thể tính toán hết. Sau một thời gian dài được PVN cấp tạm ứng số tiền 6,6 triệu USD và 1.312 tỷ đồng và sử dụng sai mục đích 1.150 tỷ đồng, PVC mới trả lại.

Theo HĐXX, hành vi sử dụng tiền tạm ứng trái quy định gây nhiều mối họa cho nền kinh tế, nhất là khi PVN đang là chủ đầu tư và PVC là nhà thầu của nhiều dự án khác, phải vay vốn và trả lãi cho nhiều dự án. Cách tính thiệt hại trong vụ án đã có lợi cho bị cáo. Việc khắc phục hậu quả chỉ là tình tiết giảm nhẹ.

HĐXX cho biết sẽ tiếp tục kiến nghị làm rõ thiệt hại do chậm tiến độ dự án.

Về hành vi của các bị cáo, Hội đồng xét xử cho rằng có đủ cơ sở khẳng định các bị cáo biết rõ nhưng vẫn cố ý làm trái quy định.

Cụ thể, bị cáo Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch HĐTV PVN) biết rõ ngày 15/10/2010, HĐTV của PVN đã ký ban hành Nghị quyết số 9396 phê duyệt phương án liên danh tổng thầu dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 trong đó nêu rõ muốn dự án thực hiện, PVC phải liên danh với các nhà thầu nước ngoài.  Nhưng sau đó, bị cáo Thăng vẫn chỉ định PVC là tổng thầu duy nhất dự án. Điều này vi phạm Nghị quyết của HĐTV, điều lệ doanh nghiệp.

Bị cáo Đinh La Thăng có lời khai thừa nhận sai phạm thực hiện quy trình chỉ định thầu không thông qua HĐTV. Bị cáo thừa nhận do nôn nóng và sức ép công việc. Lời khai của các bị cáo khác và người làm chứng cũng cho thấy chưa đủ căn cứ ký hợp đồng nhưng vẫn chịu sức ép tiến độ. PVPower đã có nhiều công văn báo cáo ký hợp đồng nhanh nhất phải chờ thêm 5 - 6 tháng nữa. Dù vậy, bị cáo Đinh La Thăng vẫn yêu cầu ký hợp đồng trước ngày 28/2/2011 để khởi công vào ngày 1/3/2011.

Với những chứng cứ, lời khai trên, HĐXX thấy rằng có đủ cơ sở khẳng định bị cáo Đinh La Thăng được báo cáo và biết rõ phải đến tháng 6/2011 hợp đồng 33 mới đủ điều kiện ký kết. Tuy nhiên, bị cáo vẫn chỉ đạo cấp dưới ký hợp đồng trái quy định.

Ngoài ra, bị cáo Đinh La Thăng còn có hành vi chỉ đạo tạm ứng 10% vốn, trong khi hợp đồng EPC số 33 chưa đủ căn cứ pháp lý. Việc chỉ định thầu, chuyển tiền tạm ứng vội vã là trái quy định. Chưa kể, tại thời điểm được chỉ định thầu, PVC đang mất cân đối tài chính, chưa đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện các dự án lớn như Nhiệt điện Thái Bình 2.

Thời điểm đó, PVC được PVN chỉ định thầu một số dự án như dự án Ethano Phú Thọ và cho đến nay cho thấy thất thoát hàng nghìn tỷ đồng tại các dự án này. Lãnh đạo PVC sẽ phải đối diện với các vụ án hình sự khác.

Hành vi của bị cáo Đinh La Thăng đã thỏa mãn đầy đủ của tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước, không phải tội danh khác như bị cáo và các luật sư đã đưa ra. Hành vi của bị cáo gây hậu quả nặng nề cho Nhà nước. HĐXX cho rằng, bị cáo Thăng có nhiều tình tiết giảm nhẹ nhưng pháp luật cần được tôn trọng, công bằng và nghiêm minh.

Về hành vi của bị cáo Trịnh Xuân Thanh, một số ý kiến luật sư cho rằng vai trò chỉ đạo ký kết hợp đồng của bị cáo là rất mờ nhạt. Bị cáo không có vai trò quyết định sử dụng tiền tạm ứng. Hành vi của bị cáo chỉ là thiếu trách nhiệm.

Theo Hội đồng xét xử ý kiến của các luật sư là chưa chính xác, bị cáo Trịnh Xuân Thanh có lời khai thừa nhận chỉ đạo ký kết hợp đồng EPC số 33 khi chưa đầy đủ căn cứ pháp lý, phù hợp với lời khai của bị cáo Vũ Đức Thuận (nguyên Tổng giám đốc PVC). Một số lời khai của các bị cáo cấp dưới cũng thể hiện vai trò quyết định, điều hành của bị cáo Trịnh Xuân Thanh.

Tại phiên tòa, bị cáo Thanh thừa nhận phải đẩy nhanh tiến độ xin tiền tạm ứng từ tập đoàn vì tài chính PVC rất khó khăn, chỉ trông chờ vào nguồn tiền dự án. Bị cáo Nguyễn Mạnh Tiến có lời khai thể hiện nếu không có sự chỉ đạo của HĐQT và tổng giám đốc, không có sự chi tiền tạm ứng vào mục đích khác.  

Theo phân tích ở trên, HĐXX thấy rằng có đủ cơ sở khẳng định bị cáo Trịnh Xuân Thanh biết PVC không đủ năng lực tổng thầu, chưa đủ điều kiện nhưng vẫn chỉ đạo ký hợp đồng EPC số 33, xin tạm ứng và sử dụng tiền tạm ứng sai mục đích. Hành vi của bị cáo phạm vào tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước.