Nhập siêu tăng mạnh, nhưng ngoại tệ vẫn dồi dào

Tuần qua, tỷ giá USD trong nước tăng mạnh, cùng đà tăng giá của đồng bạc xanh trên thế giới, sau khi Fed đưa ra tuyên bố không điều chỉnh lãi suất USD. Theo đó, giá bán USD được nhiều ngân hàng tăng thêm 50 - 60 đồng/USD so với thời điểm trước khi Fed công bố kết quả phiên họp chính sách (ngày 16/6).

Chỉ số USD Index trên thị trường thế giới từ đáy 89,4 điểm đầu năm nay đã có lúc vọt lên trên 92 điểm trong phiên giao dịch ngày 18/6, trước khi quay đầu giảm về mức 91,8 điểm.

Không chỉ đồng bạc xanh tăng giá, mà trong nước, nhập siêu đột ngột tăng mạnh ở mức kỷ lục trong tháng 5/2021. Theo số liệu thống kê Tổng cục Hải quan, trong tháng 5/2021, cán cân thương mại hàng hóa nhập siêu tới 2,7 tỷ USD. Lũy kế 5 tháng đầu năm, Việt Nam nhập siêu 470 triệu USD.

“USD tăng mạnh và nhập siêu lớn có thể gây áp lực nhất định lên tỷ giá, đòi hỏi nhà điều hành phải thận trọng”, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh nhận định.

Mặc dù vậy, giới chuyên gia kinh tế cho rằng, xu hướng tăng giá đồng bạc xanh trên thế giới là khó bền vững, nhập siêu của Việt Nam tăng cũng chỉ là nhất thời và cán cân thương mại sẽ cân bằng vào cuối năm nay. Thực tế, nhập khẩu tăng mạnh trong tháng 5/2021 chủ yếu là nguyên liệu sản xuất, đồng nghĩa xuất khẩu sẽ tăng tốc những tháng cuối năm.

Thêm vào đó, các nguồn cung USD khác của Việt Nam là giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), kiều hối, các thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) đều tăng trưởng tích cực.

Cụ thể, từ đầu năm đến nay, hàng loạt nhà đầu tư ngoại vẫn đổ vốn vào Việt Nam thông qua các thương vụ M&A, tiêu biểu là SMFG đã ký kết thỏa thuận mua lại 49% cổ phần của FE Credit với giá gần 1,4 tỷ USD; Tập đoàn Masan bán 16,26% cổ phần VinCommerce cho SK South East Asia Investment - công ty con của SK Group với giá 410 triệu USD; Momo gọi vốn thành công thêm 100 triệu USD…

Bên cạnh đó, giải ngân vốn FDI trong 5 tháng đầu năm 2021 vẫn đạt 7,15 tỷ USD, tăng 6,7% so với cùng kỳ năm 2020. Kiều hối về Việt Nam vẫn đều đặn. Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc phụ trách Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh TP.HCM cho biết, lượng kiều hối trên địa bàn Thành phố trong 4 tháng đầu năm đạt 2 tỷ USD, tăng 7% so với cuối năm 2020 và tăng 18% so với cùng kỳ năm ngoái, bất chấp dịch bệnh.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, mặc dù nhập siêu tăng mạnh trong tháng 5/2021, song xuất khẩu sẽ tăng mạnh trở lại trong những tháng cuối năm. Cộng thêm sự tăng trưởng của giải ngân vốn FDI, kiều hối và các nguồn vốn khác, cán cân thanh toán tổng thể năm nay vẫn sẽ cân bằng. Như vậy, tỷ giá trong nước sẽ không bị sức ép về nguồn cung.

Nguy cơ lạm phát khiến USD đứng trước khả năng giảm giá

Theo ông Phạm Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước), cung - cầu trên thị trường ngoại tệ hoàn toàn ổn định, thanh khoản thông suốt, mọi nhu cầu ngoại tệ hợp pháp đều được đáp ứng đầu đủ. Tính đến ngày 18/6, tỷ giá trung tâm hầu như không đổi (tăng 0,07%) so với cuối năm ngoái. Trong khi đó, tỷ giá niêm yết tại các ngân hàng thương mại lại giảm 0,4-0,5%.

Trong bối cảnh nguồn cung dồi dào, sự tăng giá của đồng bạc xanh trên thế giới là áp lực lớn nhất với tỷ giá trong nước. Tuy nhiên, đà tăng của USD có thể không kéo dài, xu hướng chủ đạo của USD vẫn là giảm giá trong bối cảnh lạm phát gia tăng không chỉ tại Mỹ, mà trên phạm vi toàn cầu.

“Lạm phát tại Mỹ tăng kỷ lục 2 tháng vừa qua và có thể sẽ còn tăng mạnh trong thời gian tới khi nền kinh tế phục hồi. Nếu lạm phát tăng, Mỹ có thể sẽ phải tăng lãi suất USD sớm hơn dự kiến, khi đó, USD sẽ giảm giá. Việc USD giảm giá sẽ khiến xuất khẩu Việt Nam được hưởng lợi, việc điều hành tỷ giá cũng sẽ không chịu nhiều áp lực”, TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế nhận định.

Báo cáo của SSI trước đó cũng cho rằng, khi Fed chưa thay đổi chính sách tiền tệ nới lỏng, USD vẫn sẽ chịu áp lực giảm trong dài hạn và tỷ giá tỷ giá USD/VND vẫn có thể giảm nhẹ trong cả năm 2021.

Mặc dù vậy, để hài hòa các lợi ích, nhiều khả năng, trong năm nay, mặt bằng tỷ giá sẽ được Ngân hàng Nhà nước giữ ở mức ổn định, biến động chỉ trong khoảng 1%.