Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), trong số 106 nhà máy điện gió đăng ký thử nghiệm COD thì đến ngày 29/10/2021, đã có 42 nhà máy điện gió với tổng công suất 2131,3 MW đã được công nhận vận hành thương mại (COD).

Và hiện có hàng trăm nhà máy điện mặt trời công suất từ 40MW đã được đóng điện tại Việt Nam. Tổng công suất nguồn năng lượng tái tạo dự kiến vận hành đến cuối năm 2021 là 21.951 MW, bao gồm 8.972 MW điện mặt trời trang trại, 7.630 MW điện mặt trời mái nhà và 5.349 MW điện gió.

Theo ông Lê Văn Tài, Quản lý dự án Công ty TNHH TM Unitek – Đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm tư vấn bảo trì hệ thống điện tại các dự án lớn như: Bim Group, Trung Nam, Hà Đô, mỗi nhà máy sẽ có một trạm biến áp và đường dây truyền tải  ở cấp 110KV, 220KV hay 500KV tùy theo công suất thực tế của dự án. Việc vận hành các trạm biến áp hay đường dây truyền tải đòi hỏi chính xác và cũng sẽ phát sinh một số rủi ro tiềm ẩn. Sự ổn định trong quá trình vận hành cùng với vòng đời hơn 40 năm của máy biến áp và các thiết bị điện phụ thuộc vào độ bền của hệ thống cách điện  khi làm việc dưới môi trường điện trường cao lên đến 500KV. Trong quá trình vận hành, hệ thống cách điện sẽ bị lão hóa do nhiều tác động từ môi trường bên ngoài.

Việt Nam thuộc một trong 3 khu vực tập trung nhiều dông, sét của thế giới. Vì vậy, đối với hệ thống Solar và Điện gió, việc chống sét trực tiếp và lan truyền là rất quan trọng. Cũng theo ông Tài, thường các dự án sẽ có các hệ thống chống sét chủ động và chống sét lan truyền. Tuy nhiên, sau thời gian vận hành hệ tiếp địa chống sét bị xuống cấp, không còn đạt được tiêu chuẩn như nhà thầu EPC cam kết trước đó với chủ đầu tư (thường cam kết là 4 ôm theo Quy định về điện trở nối đất trong TCVN 4756:1898).

Sự cố sét đánh cũng là một trong những nguyên nhân gây hư hỏng ở phía tấm pin năng lượng mặt trời ngoài các yếu tố ảnh hưởng thường gặp phải như: bụi bẩn, rạn nút cell, lỗi diode pypass,... Ông Tài chia sẻ, giải pháp nhanh chóng nhất để kiểm tra tình trạng vận hành của tấm pin năng lượng mặt trời là chụp ảnh nhiệt. Các vị trí phát nhiệt do hư hỏng thường thể hệ trực quan trên ảnh nhiệt giúp kỹ thuật viên nhanh chóng phát hiện và xử lý kịp thời sự cố.

Một yếu tố khác cần lưu ý kiểm tra để đảm bảo vận hành an toàn cho trạm biến áp đó là tình trạng phóng điện cục bộ. Ông Nguyễn Phúc Hưng, chuyên viên kiểm tra siêu âm Level 1 theo tiêu chuẩn ASNT cấp bởi SDT Hearmore, chứng chỉ phân tích phóng điện cục bộ chuyên sâu cấp bởi IRIS Power, Co-Founder của Học Viện RCM – đơn vị đào tạo và cung cấp dịch vụ bảo trì chẩn đoán (PdM) trụ sở tại TP. Thủ Đức cho biết, những khu vực chính cần kiểm tra phóng điện cục bộ bao gồm: hệ thống cách điện, đường dây truyền tải, thiết bị đóng ngắt, sứ cách điện, các đầu cáp trung thế, tủ hợp bộ, máy biến áp,...

“Điều mà tôi tâm đắc nhất ở Fluke ii910 đó là thiết bị cung cấp giải pháp an toàn, nhanh chóng và dễ dàng để phát hiện và xác định vị trí phóng điện cục bộ. Bằng công nghệ SoundSight™ và SoundMap™, Fluke ii910 chuyển âm thanh phóng điện thành hình ảnh trực quan trên màn hình máy đo. Dải tần số từ 2kHz đến 100kHz với bộ lọc giúp chúng tôi dễ dàng lọc nhiễu do môi trường, từ đó phát hiện sớm và chính xác các vị trí xảy ra hiện tượng phóng điện cục bộ”, ông Hưng nói.

Theo ông Hưng, đây là dụng cụ hoàn hảo cho các kỹ thuật viên điện cao thế, kỹ sư kiểm tra điện và đội bảo trì lưới điện có trách nhiệm liên tục kiểm tra và duy trì phân phối điện cũng như thiết bị công nghiệp điện áp cao.