Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc sẽ hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực y tế dự phòng, phát triển vaccine

Chiều ngày 3/8/2021, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã tham dự Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 giữa ASEAN với các đối tác Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và các Hội nghị liên quan. Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN, Uỷ viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Wang Yi (Vương Nghị), Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Toshimitsu Motegi, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Chung Eui-yong, và Tổng Thư ký ASEAN cùng dự Hội nghị này.

Các nước đánh giá hợp tác ASEAN+3 có nhiều tiến triển, triển khai hiệu quả Kế hoạch công tác hợp tác ASEAN+3 giai đoạn 2018-2022, sớm ứng phó với các thách thức của đại dịch Covid-19. Các nước nhất trí cần dành ưu tiên cho hợp tác ứng phó Covid-19, giảm thiểu các tác động kinh tế-xã hội, triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động giảm thiểu tác động kinh tế do đại dịch Covid-19, thúc đẩy phục hồi toàn diện hướng tới phát triển bền vững.

Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc khẳng định sẽ tiếp tục ủng hộ tích cực các sáng kiến của ASEAN về phòng chống Covid-19, hỗ trợ các nước ASEAN nâng cao năng lực y tế dự phòng, nghiên cứu, phát triển và tiếp cận vaccine chống Covid-19 an toàn, hiệu quả và đồng đều.

Các nước ASEAN+3 nhất trí phối hợp chặt chẽ duy trì và tạo thuận lợi trao đổi thương mại, đầu tư, mở rộng kết nối khu vực, triển khai hiệu quả Tuyên bố chung Hội nghị cấp cao ASEAN+3 lần thứ 23 tháng 11 năm 2020 về Tăng cường hợp tác ASEAN+3 nhằm nâng cao tự cường kinh tế tài chính trước các thách thức đang nổi lên tại khu vực, từng bước dỡ bỏ hạn chế đi lại giữa các nước trong khu vực khi điều kiện cho phép.

Các đối tác Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc nhất trí đẩy mạnh hợp tác với ASEAN trên các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, áp dụng công nghệ đổi mới sáng tạo, công nghệ tài chính, thương mại điện tử, phục hồi và tăng trưởng xanh nhằm giảm thiểu các tác động kinh tế-xã hội và thúc đẩy phục hồi bền vững. Các nước cam kết tiếp tục thúc đẩy tự do hoá thương mại và liên kết kinh tế khu vực, sớm phê chuẩn và triển khai Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), góp phần thúc đẩy liên kết kinh tế khu vực.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định hợp tác ASEAN+3 trong thời gian qua đã chứng tỏ được giá trị và phát huy tốt vai trò trong những thời điểm khó khăn, nhấn mạnh trong bối cảnh khó khăn hiện nay, các nước ASEAN và Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cần tiếp tục tăng cường hợp tác đối phó hiệu quả với những thách thức cấp bách nổi lên.

Chia sẻ về định hướng hợp tác ASEAN+3 trong thời gian tới, Bộ trưởng nhấn mạnh các nước cần tăng cường hợp tác bảo đảm cung ứng đầy đủ vaccine Covid-19 hướng tới tự cường, tự chủ về vaccine, phát triển chuỗi cung ứng vaccine khu vực gồm các trung tâm sản xuất vaccine tại các nước ASEAN+3, trong đó đề nghị các đối tác Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc tiếp tục hỗ trợ nâng cao năng lực y tế dự phòng và cung ứng vaccine cho các nước ASEAN; đồng thời, hỗ trợ các nền kinh tế khu vực phục hồi và tăng trưởng hậu đại dịch; duy trì và tăng cường kết nối chuỗi cung ứng tự cường, bền vững và bổ trợ lẫn nhau; tăng cường hợp tác tài chính, tận dụng khoa học công nghệ, huy động đầu tư tư nhân cho hợp tác phát triển cơ sở hạ tầng, tài chính xanh và phát triển nguồn nhân lực.

Đánh giá cao sự ủng hộ và hợp tác tích cực của Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đối với phát triển tiểu vùng, bao gồm tiểu vùng Mekong thông qua các khuôn khổ Mekong - Lan Cang (Lan Thương), Mekong - Nhật Bản và Mekong - Hàn Quốc, Bộ trưởng cũng đề nghị các Đối tác này tiếp tục hỗ trợ ASEAN thu hẹp khoảng cách phát triển và đảm bảo phát triển đồng đều và bền vững tại các tiểu vùng kém phát triển hơn của ASEAN.

Tại Hội nghị, các nước đều khẳng định tầm quan trọng của việc bảo đảm môi trường hoà bình, an ninh và ổn định tại khu vực, nhất là trong bối cảnh khó khăn hiện nay. Chia sẻ các ý kiến tại Hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin, tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau, thượng tôn pháp luật, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi, duy trì môi trường hòa bình, ổn định, thuận lợi cho phục hồi, tăng trưởng và phát triển bền vững của các nước trong khu vực.

*****

Nhật Bản khẳng định ủng hộ lập trường của ASEAN về Biển Đông

Chiều 3/8/2021, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, trong vai trò điều phối quan hệ ASEAN - Nhật Bản, đã cùng Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Motegi Toshimitsu đồng chủ trì Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Nhật Bản. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và các Hội nghị liên quan. Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN và Tổng Thư ký ASEAN cùng dự Hội nghị này.

Khai mạc Hội nghị và thay mặt ASEAN, với tư cách nước điều phối quan hệ, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định quan hệ đối tác ASEAN - Nhật Bản trải qua gần 5 thập kỷ ngày càng phát triển vững mạnh, ASEAN và Nhật Bản đã trở thành những người bạn tin cậy, hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong những thời điểm khó khăn, trên tinh thần “trái tim tới trái tim”. Bộ trưởng nhấn mạnh 3 năm qua, hai bên đã khai thác tốt tiềm năng hợp tác, tận dụng cơ hội và vượt qua nhiều thách thức, nhất là phối hợp ứng phó với Covid-19, tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn hợp tác trên các trụ cột vì hòa bình, thịnh vượng, với nhiều kết quả quan trọng.

Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản khẳng định coi trọng quan hệ đối tác chiến lược Nhật Bản - ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, mong muốn phối hợp với ASEAN triển khai hiệu quả Tuyên bố chung của Hội nghị cấp cao ASEAN - Nhật Bản lần thứ 23 về hợp tác ASEAN - Nhật Bản trên cơ sở AOIP bằng các dự án hợp tác cụ thể. Bộ trưởng Moteghi khẳng định, là người bạn của ASEAN, Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ các nước ASEAN nâng cao năng lực y tế dự phòng, cung cấp vật tư y tế, thuốc men, vaccine và hệ thống bảo quản lạnh, hỗ trợ tài chính cho các nỗ lực phục hồi sau đại dịch và triển khai Kế hoạch phục hồi toàn diện ASEAN.

Các nước cam kết sẽ triển khai các hoạt động kỷ niệm có ý nghĩa hướng tới kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản và nhất trí sẽ tổ chức Hội nghị cấp cao kỷ niệm tại Nhật Bản năm 2023. Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN hoan nghênh những tiến triển tích cực trong quan hệ ASEAN - Nhật Bản thời gian qua. ASEAN đánh giá cao Nhật Bản luôn là đối tác thương mại, đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng hàng đầu của ASEAN, đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực thúc đẩy kinh tế khu vực; tăng cường hỗ trợ kỹ thuật cho các nước trong khu vực, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân, thu hẹp khoảng cách phát triển và thúc đẩy phát triển bền vững. ASEAN đánh giá cao sự hỗ trợ kịp thời và hiệu quả của Nhật Bản đối với các nỗ lực ứng phó Covid-19 ngay từ khi mới bùng phát, trong đó có việc Nhật Bản đóng góp 1 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19 và nhất là tài trợ 50 triệu USD giúp thành lập Trung tâm ASEAN ứng phó với các tình huống y tế công cộng khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (ACPHEED).

Đánh giá cao vai trò và đóng góp tích cực của Việt Nam trên cương vị nước điều phối trong 3 năm qua, các nước ASEAN và Nhật Bản nhất trí thời gian tới tiếp tục phối hợp ứng phó đại dịch Covid-19, hỗ trợ khắc phục các tác động và thúc đẩy phục hồi toàn diện hướng tới phát triển bền vững. ASEAN đề nghị Nhật Bản giúp bảo đảm cung ứng vaccine đồng đều, hiệu quả, hỗ trợ Trung tâm ACPHEED hoạt động bền vững; hỗ trợ phục hồi bền vững, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng chất lượng cao và phát triển tiểu vùng, bao gồm tiểu vùng Mekong.

Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, ASEAN và Nhật Bản nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại, xây dựng lòng tin, tiếp tục đề cao các giá trị và nguyên tắc chung về quan hệ bình đẳng, hữu nghị, tôn trọng lẫn nhau, tin cậy, cùng có lợi và tôn trọng luật pháp quốc tế nhằm định hướng quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực và hạn chế nguy cơ tiềm ẩn. Hội nghị nhất trí cần phối hợp bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, trong đó có an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông, tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới, tiềm ẩn những nguy cơ gây bất ổn và còn diễn biến phức tạp, đáng quan ngại, nhất là trong bối cảnh khó khăn, thách thức hiện nay.

Nhật Bản khẳng định ủng hộ lập trường của ASEAN về Biển Đông, hoan nghênh ASEAN phát huy vai trò trong thúc đẩy hợp tác, đối thoại, xây dựng lòng tin ở khu vực, bảo đảm thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng một bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Nhật Bản cũng chia sẻ thêm về diễn biến tình hình trên Biển Hoa Đông.

Hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà lãnh đạo ASEAN ngày 24/4, Nhật Bản khẳng định ủng hộ vai trò của ASEAN thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.

Là một thành viên ASEAN, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định, Việt Nam luôn mong Nhật Bản có quan hệ sâu sắc với ASEAN, cùng ASEAN đóng góp vào cho hòa bình, an ninh, phát triển và ứng phó thành công với các thách thức. Bộ trưởng cảm ơn Nhật Bản đã cung cấp vaccine và kho bảo quản lạnh cho Việt Nam, khuyến khích Nhật Bản chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu, bảo vệ môi trường biển, tìm kiếm cứu nạn và tăng cường năng lực hợp tác biển cho ASEAN và Việt Nam.

Chia sẻ ý kiến các nước tại Hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định lập trường nguyên tắc nhất quán của ASEAN về vấn đề Biển Đông và đề nghị Nhật Bản ủng hộ các nỗ lực của ASEAN xây dựng Biển Đông thành vùng biển hoà bình, ổn định, hợp tác, an ninh, an toàn và thân thiện với môi trường.

Kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn đã chuyển giao cho Bộ trưởng Ngoại giao Thái Lan cương vị điều phối quan hệ ASEAN - Nhật Bản giai đoạn 2021-2024. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cảm ơn Nhật Bản và các nước ASEAN đã dành ủng hộ Việt Nam hoàn thành trọng trách điều phối này trong 3 năm qua, đồng thời khẳng định Việt Nam sẽ phối hợp với Thái Lan, nước điều phối tiếp theo, cùng Nhật Bản và các nước ASEAN khác, tiếp tục nỗ lực đưa quan hệ ASEAN - Nhật Bản phát triển lên tầm cao mới.

*****

Tổng kim ngạch thương mại ASEAN-Trung Quốc đạt 516,9 tỷ USD 6 tháng đầu 2021

Sáng 3/8/2021, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã tham dự Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc. Đây là hoạt động tiếp theo trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 (AMM-54) và các Hội nghị liên quan. Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Wang Yi (Vương Nghị) và Tổng Thư ký ASEAN cùng dự Hội nghị.

Bộ trưởng Vương Nghị khẳng định ASEAN luôn có vị trí quan trọng trong chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc. Trung Quốc luôn ủng hộ các nỗ lực xây dựng Cộng đồng và vai trò trung tâm của ASEAN, mong muốn nâng quan hệ Đối tác chiến lược lên tầm cao mới nhân kỷ niệm 30 năm quan hệ.

Trung Quốc cho rằng quan hệ Trung Quốc - ASEAN tiếp tục đạt kết quả quan trọng trên tinh thần láng giềng hữu nghị và đối tác, ứng phó kịp thời, hiệu quả với đại dịch, tích cực duy trì và thúc đẩy thương mại, đầu tư; cho biết đã tài trợ 119 triệu liều và sẽ tiếp tục cung ứng vaccine cho ASEAN, hỗ trợ xây dựng trung tâm sản xuất và phân phối vaccine khu vực, cung cấp các vật tư y tế thiết yếu, khởi động triển khai Sáng kiến hợp tác Y tế ASEAN-Trung Quốc, tăng cường hợp tác trong khuôn khổ Hợp tác những người bạn vaccine ASEAN-Trung Quốc, và triển khai Chương trình hợp tác quản lý y tế công cộng ASEAN-Trung Quốc (PROMPT) hỗ trợ nâng cao năng lực ứng phó dịch bệnh cho các nước ASEAN.

Thay mặt ASEAN, với tư cách là nước điều phối quan hệ, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines nhất trí quan hệ ASEAN-Trung Quốc phát triển mạnh mẽ và vững chắc 30 năm qua, hoan nghênh Trung Quốc tham gia và đóng góp tích cực trong các cơ chế do ASEAN dẫn dắt. ASEAN cảm ơn và đánh giá cao Trung Quốc đã hỗ trợ kịp thời và hiệu quả cho ASEAN ứng phó Covid-19 ngay từ khi dịch bệnh mới bùng phát, tài trợ 1 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19, cung cấp vaccine và vật tư y tế giúp các nước ASEAN thời gian qua. Các nước hoan nghênh hợp tác ASEAN-Trung Quốc vẫn được duy trì bất chấp khó khăn bởi Covid-19. Hai bên tiếp tục là đối tác thương mại hàng đầu của nhau trong 6 tháng đầu 2021, với tổng kim ngạch thương mại đạt 516,9 tỷ USD.

Hai bên nhất trí tiếp tục ưu tiên phối hợp kiểm soát hiệu quả Covid-19, đồng thời hỗ trợ lẫn nhau đẩy mạnh các nỗ lực phục hồi bền vững. ASEAN đề nghị phối hợp tạo thuận lợi trao đổi thương mại, đầu tư, tận dụng hiệu quả Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), thúc đẩy sớm phê chuẩn Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) để tạo động lực tăng trưởng mới. Trung Quốc đề xuất tiếp tục xác định chủ đề Hợp tác phát triển bền vững cho năm 2022, chú trọng phát triển xanh và giảm khí thải các-bon; đồng thời xem xét tăng đóng góp cho Quỹ hợp tác ASEAN-Trung Quốc.

Về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, Hội nghị khẳng định duy trì môi trường hoà bình, an ninh, ổn định ở khu vực, trong đó có ở Biển Đông, là quan tâm và lợi ích chung của cả ASEAN và Trung Quốc. Các Bộ trưởng hoan nghênh các nỗ lực sớm nối lại đàm phán bộ Quy tắc ứng xử COC, bao gồm Cuộc họp quan chức cao cấp ASEAN-Trung Quốc về triển khai DOC lần thứ 19 ngày 7/6/2021 tại Trùng Khánh. Các Bộ trưởng cam kết tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và thúc đẩy đàm phán xây dựng COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Trung Quốc hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà lãnh đạo ASEAN ngày 24/4/2021, ủng hộ vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định quan hệ ASEAN-Trung Quốc đã trưởng thành và phát triển lớn mạnh trong ba thập kỷ qua. Bộ trưởng hoan nghênh đề xuất nâng cấp quan hệ ASEAN-Trung Quốc và đề nghị hai bên cần khai thác tốt các tiềm năng hợp tác rộng lớn, tăng cường hợp tác kinh tế, hỗ trợ thương mại và đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu của các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, vào thị trường Trung Quốc và ngược lại; thúc đẩy đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng trong khu vực và các khuôn khổ hợp tác tiểu vùng, trong đó có Mekong - Lan Cang (Lan Thương); đánh giá cao và mong Trung Quốc tiếp tục hỗ trợ cung cấp vaccine và nâng cao năng lực ứng phó y tế cho các nước ASEAN.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh các bên cần thể hiện thiện chí hợp tác, hành động có trách nhiệm, cùng nhau hướng tới xây dựng Biển Đông hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn và bảo vệ môi trường; các bên cần thượng tôn pháp luật, giải quyết các tranh chấp và khác biệt thông qua các biện pháp hòa bình; khẳng định Việt Nam cam kết cùng các nước ASEAN và Trung Quốc tiếp tục triển khai đầy đủ và hiệu quả DOC, hoan nghênh việc nối lại đàm phán COC và khẳng định Việt Nam sẽ nỗ lực tối đa thúc đẩy tiến trình đàm phán hướng tới hoàn tất COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982, và được cộng đồng quốc tế ủng hộ.

Sau Hội nghị, Myanmar chính thức tiếp nhận điều phối quan hệ ASEAN-Trung Quốc giai đoạn 2021-2024. Hai bên nhất trí phối hợp tổ chức thành công Hội nghị cấp cao kỷ niệm ASEAN-Trung Quốc 30 năm thiết lập quan hệ.

*****

Việt Nam tiếp nhận vai trò điều phối quan hệ ASEAN - Hàn Quốc

Sáng ngày 3/8/2021, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã tham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao (PMC) ASEAN-Hàn Quốc theo hình thức trực tuyến. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và các Hội nghị liên quan. Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Chung Eui-yong và Tổng Thư ký ASEAN cùng dự Hội nghị này.

Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc khẳng định coi trọng quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN, nhấn mạnh ASEAN là trọng tâm ưu tiên trong Chính sách hướng nam mới tăng cường (NSPP) của Hàn Quốc, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực và Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP). Ngoài 1 triệu USD hỗ trợ ASEAN ứng phó dịch bệnh, Hàn Quốc đề xuất tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN - Hàn Quốc trong 2021, tăng cường đối thoại y tế hai bên.

Thay mặt ASEAN, với tư cách là nước điều phối quan hệ, Bộ trưởng Ngoại giao Brunei khẳng định Hàn Quốc là một trong những đối tác chiến lược hàng đầu của ASEAN; hợp tác hai bên tiến triển tích cực, phối hợp ứng phó với dịch bệnh, triển khai Kế hoạch hành động 2021-2025, trao đổi thương mại đạt 154,2 tỷ USD trong năm 2020. Các nước ASEAN đánh giá cao hỗ trợ kịp thời và hiệu quả của Hàn Quốc, đề nghị Hàn Quốc thúc đẩy hợp tác phát triển, sản xuất và cung ứng vaccine Covid-19 an toàn, đồng đều và hiệu quả.

Hàn Quốc khẳng định sẽ định hướng các ưu tiên trong Chính sách nhằm gắn kết, hỗ trợ ASEAN triển khai Kế hoạch phục hồi toàn diện; thông báo mở Trung tâm hợp tác tài chính ASEAN-Hàn Quốc tại Phái đoàn Hàn Quốc tại ASEAN để hỗ trợ doanh nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ và khởi nghiệp thông qua chương trình Đối tác khởi nghiệp ASEAN-Hàn Quốc; hỗ trợ ASEAN tận dụng hiệu quả các thành quả đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số, bao gồm triển khai hợp tác hiệu quả trong khuôn khổ Chương trình khuyến nghị và giải pháp công nghệ (TASK), Trung tâm hợp tác khoa học và công nghệ ASEAN - Hàn Quốc, và sớm thành lập Trung tâm đổi mới công nghiệp ASEAN - Hàn Quốc, đồng thời phối hợp nghiên cứu các hình thức và biện pháp tạo thuận lợi đi lại trong điều kiện cho phép. Các nước nhấn mạnh nỗ lực sớm phê chuẩn và triển khai Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Hội nghị nhấn mạnh cần duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, thuận lợi cho các nỗ lực phòng chống dịch bệnh và thúc đẩy phục hồi. ASEAN và Hàn Quốc kêu gọi các bên liên quan sớm nối lại đối thoại, thực hiện đầy đủ các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và các thỏa thuận đã đạt được, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, duy trì hòa bình, ổn định, phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên.

Hàn Quốc ủng hộ lập trường ASEAN về Biển Đông, hoan nghênh ASEAN phát huy vai trò thúc đẩy hợp tác, đối thoại, xây dựng lòng tin ở khu vực, xây dựng bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.

Hàn Quốc hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà lãnh đạo ASEAN ngày 24/4/2021 và ủng hộ nỗ lực và vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đánh giá cao vai trò ngày càng quan trọng của Hàn Quốc tại khu vực và hoan nghênh Chính sách hướng nam mới tăng cường của Hàn Quốc nhằm làm sâu sắc quan hệ đối tác giữa Hàn Quốc với ASEAN và khu vực Đông Nam Á.

Đánh giá cao sự phối hợp ứng phó kịp thời và hiệu quả với Covid-19 giữa hai bên thời gian qua cũng như vai trò và đóng góp của Hàn Quốc trong phòng chống đại dịch, Bộ trưởng đề nghị Hàn Quốc tiếp tục nâng cao năng lực y tế và bảo đảm cung ứng vaccine cho các nước ASEAN; tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên đầu tư kinh doanh tại khu vực và ứng dụng các thành tựu công nghệ và đổi mới sáng tạo; tích cực ủng hộ các nỗ lực ASEAN thu hẹp khoảng cách phát triển, thúc đẩy phát triển đồng đều và bền vững tại các tiểu vùng ASEAN, trong đó có Mekong.

Chia sẻ các ý kiến tại Hội nghị, Bộ trưởng cảm ơn Hàn Quốc đã ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, đề nghị Hàn Quốc phối hợp đẩy mạnh đối thoại và xây dựng lòng tin, kiềm chế và tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982; khẳng định ASEAN cam kết thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và tiếp tục các nỗ lực đạt được một bộ COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Bộ trưởng cũng khẳng định ASEAN ủng hộ các nỗ lực của Hàn Quốc thúc đẩy hoà bình, ổn định và phi hạt nhân hoá hoàn toàn bán đảo Triều Tiên, nhấn mạnh ASEAN sẵn sàng đóng góp vai trò xây dựng, tạo thuận lợi cho đối thoại giữa các bên liên quan tại các cơ chế do ASEAN dẫn dắt.

Hai bên nhất trí sẽ ra Tuyên bố tăng cường hợp tác ASEAN-Hàn Quốc về AOIP tại Hội nghị cấp cao ASEAN-Hàn Quốc lần thứ 22 cuối năm nay.

Kết thúc Hội nghị, thay mặt Việt Nam, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn phát biểu chính thức tiếp nhận vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Hàn Quốc giai đoạn 2021-2024. Bộ trưởng đánh giá cao Brunei, hoàn thành xuất sắc vai trò điều phối trong 3 năm vừa qua, khẳng định Việt Nam sẽ cùng các nước tăng cường và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hàn Quốc giai đoạn mới.

*****

Việt Nam đề xuất 4 nhóm giải pháp thúc đẩy hợp tác Mekong - Mỹ

Ngày 3/8/2021, nhận lời mời của Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia Prak Sokhonn, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị Bộ trưởng quan hệ đối tác Mekong - Mỹ (MUSP) lần thứ hai theo hình thức trực tuyến. Hội nghị do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Prak Sokhonn và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đồng chủ trì, cùng sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao các nước Mekong: Lào, Myanmar, Thái Lan và Tổng thư ký ASEAN.

Hội nghị đánh dấu một năm Hợp tác sáng kiến hạ nguồn Mekong (LMI) được nâng cấp lên Quan hệ đối tác nhằm phát huy hơn nữa tiềm năng hợp tác và đóng góp hiệu quả cho sự phát triển bền vững khu vực, góp phần thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội tiểu vùng Mekong trong và sau đại dịch Covid-19.

Các Bộ trưởng đánh giá cao sự hỗ trợ của Mỹ dành cho các nước Mekong trong cuộc chiến chống Covid-19, và ghi nhận những kết quả mà MUSP đạt được trong các lĩnh vực hợp tác như quản lý bền vững nguồn nước, bảo vệ môi trường, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu, y tế, giáo dục, phát triển hạ tầng cơ sở, và kết nối khu vực.

Về định hướng hợp tác giai đoạn tới, các Bộ trưởng nhận định, trước những diễn biến phức tạp của đại dịch, ưu tiên hàng đầu là ứng phó hiệu quả đối với dịch bệnh, bảo đảm tiếp cận vaccine kịp thời, an toàn và hiệu quả. Đồng thời, MUSP cần tích cực đóng góp và củng cố môi trường hòa bình, ổn định, thịnh vượng tại khu vực; hỗ trợ việc triển khai các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, Khung phục hồi tổng thể ASEAN; thu hẹp khoảng cách phát triển; và tăng cường gắn kết với các khuôn khổ hợp tác Mekong hiện có như Ủy hội sông Mekong (MRC) và Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong (ACMECS).

Các Bộ trưởng đã nhất trí thông qua Kế hoạch hành động giai đoạn 2021-2023, trong đó ưu tiên triển khai các chương trình, dự án thuộc các lĩnh vực sau:

(i) Về liên kết kinh tế: Xây dựng cơ sở hạ tầng chất lượng cao; tăng cường hợp tác thương mại, đầu tư, giao thông; năng lượng sạch và tái tạo; phát triển nông nghiệp; hỗ trợ các các doanh nghiệp vừa và nhỏ; thúc đẩy các liên kết sản xuất và chuỗi cung ứng tiểu vùng; và phát triển cơ sở hạ tầng số và nền kinh tế số;

(ii) Về quản lý bền vững nguồn nước, tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường: Phối hợp hiệu quả, khoa học trong quản lý bền vững các nguồn tài nguyên tại lưu vực sông Mekong; tăng cường vai trò của Ủy hội sông Mekong (MRC); nâng cao năng lực của các nước Mekong trong bảo tồn và quản lý bền vững tài nguyên thiên nhiên; và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu chung về nguồn nước sông Mekong.

(iii) Về An ninh phi truyền thống: Thúc đẩy hợp tác chống tội phạm xuyên quốc gia; an ninh y tế, an ninh mạng; hỗ trợ nhân đạo; và tăng cường khả năng ứng phó trước thảm họa, thiên tai.

(iv) Về Phát triển nguồn nhân lực: Hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục; đào tạo nghề; trao quyền cho phụ nữ và thanh niên; bình đẳng giới; và tăng cường hợp tác đại học, đào tạo nghề và các chương trình trao đổi sinh viên.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định Việt Nam coi trọng tăng cường hợp tác với các đối tác vì sự phát triển bền vững của tiểu vùng sông Mekong; hoan nghênh MUSP tích cực hỗ trợ các nước Mekong ứng phó với đại dịch, thúc đẩy phát triển bền vững và xây dựng Cộng đồng ASEAN. Bộ trưởng nhấn mạnh đại dịch Covid-19 và biến đổi khí hậu là những vấn đề cấp bách, đặt ra nhiều thách thức lớn đối với sự phát triển bền vững và bao trùm của tiểu vùng Mekong, đòi hỏi sự quyết tâm và nỗ lực hợp tác của các nước Mekong, ASEAN và các đối tác.

Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh 4 nhóm giải pháp:

(i) Nhanh chóng triển khai chương trình tiêm chủng vaccine Covid-19, đẩy mạnh hợp tác về chuyển giao công nghệ, sản xuất và phân phối vaccine chất lượng cao và tăng cường hệ thống y tế công cộng nhằm nâng cao năng lực ứng phó các thách thức về y tế; (ii) Nâng cao khả năng ứng phó và thích ứng của lưu vực sông Mekong trước biến đổi khí hậu và tăng cường hợp tác quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước xuyên biên giới; (iii) Mở rộng hợp tác về phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế số, năng lượng sạch và tái tạo; khuyến khích mô hình hợp tác ba, bốn bên; và (iv) Đề xuất Chương trình lãnh đạo cấp cao Mekong - Mỹ nhằm tăng cường đối thoại, tư vấn chính sách phục vụ  phát triển bền vững tại khu vực Mekong.

Phát biểu của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn được Bộ trưởng các nước đánh giá cao; các sáng kiến, đề xuất của Việt Nam được các nước hoan nghênh và thể hiện trong văn kiện của Hội nghị.