Những diễn biến tích cực đã xuất hiện với ngành mía đường trong nước sau thời điểm Bộ Công thương áp thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp tạm thời đối với đường mía xuất xứ từ Thái Lan. Sự thay đổi sẽ còn thấy rõ trong những ngày tới khi quyết định áp thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp chính thức với đường mía nhập khẩu từ thị trường này ở mức 47,64% đã được ban hành.

Ông Lê Triệu Dũng, Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công thương) cho biết, kể từ khi áp thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp tạm thời đối với đường mía nhập khẩu từ Thái Lan từ tháng 2/2021, đã có tác động tích cực đối với ngành mía đường trong nước.

Cụ thể, lượng đường nhập khẩu Thái Lan từ tháng 3/2021 cho tới thời điểm này giảm đáng kể, từ mức bình quân là 110.000 tấn năm 2020, tới nay chỉ còn khoảng 28.000 tấn, giảm 75%.

"Việc này đã làm giảm tác động cạnh tranh không bình đẳng của đường Thái Lan đối với ngành sản xuất trong nước và từ đó giúp giá đường trong nước nhích lên, đồng thời giá thu mua mía đối với người nông dân được tăng từ 100.000 - 200.000 đồng/tấn. Qua đó, giúp người nông dân lần đầu tiên qua nhiều năm tiêu thụ toàn bộ hơn 6 triệu tấn mía", ông Dũng thông tin.

Phản ánh của Hiệp hội Mía đường cho biết, tại nhiều địa phương, người nông dân đã có kế hoạch mở rộng diện tích trồng mía cho niên vụ 2021 - 2022 sắp tới. Bên cạnh đó, cung - cầu trên thị trường được ổn định, giá đường trong nước có nhích lên nhưng trong mức độ chấp nhận được và cũng trong phương án tính toán.

Vụ việc điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp đối với sản phẩm đường mía của Thái Lan được Bộ Công thương khởi xướng từ tháng 9 năm 2020 trên cơ sở hồ sơ đề nghị của ngành sản xuất trong nước. Bộ Công thương đã tiến hành một cách khẩn trương theo đúng các quy định của Luật Quản lý ngoại thương cũng như quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). 

Sau một thời gian điều tra, tới ngày 09/02/2021, Bộ Công thương đã có Quyết định 477 về việc áp thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp tạm thời đối với đường mía xuất xứ từ Thái Lan. Sau khi có quyết định sơ bộ, Bộ Công Thương cũng đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hiệp hội Mía đường và các đơn vị liên quan thực hiện các bước điều tra tiếp theo. 

Ngày 15/6/2021, Bộ Công thương đã có Quyết định 1578 về việc áp dụng thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp chính thức đối với đường mía xuất xứ từ Thái Lan. Bộ Công thương đã xem xét kỹ lưỡng việc phá giá hay trợ cấp của phía Thái Lan thiệt hại đối với ngành sản xuất trong nước, tác động kinh tế xã hội, kể cả tác động tới các doanh nghiệp hạ nguồn sử dụng sản phẩm đường mía.

Kết quả điều tra cho thấy, đường mía có xuất xứ từ Thái Lan đã bán phá giá ở mức 42,99 %, được trợ cấp mức 4,65 %. Tổng cộng mức độ bán phá giá và trợ cấp là 47,64 %. 

Nguyên nhân chính của việc ngành mía đường trong nước bị thiệt hại nghiêm trọng trong thời gian qua là do lượng đường nhập khẩu từ Thái Lan gia tăng đột biến lên tới 1,3 triệu tấn năm 2020 và tăng 330,4% so với năm 2019. 

Tất cả các yếu tố mục tiêu, chính sách đề ra cũng đã đạt được. “Chúng tôi đang kết hợp chặt chẽ với Hiệp hội Mía đường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo dõi sát tình hình nhập khẩu với tác động biện pháp này để có các biện pháp phù hợp, đảm bảo hiệu quả của biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp cũng như đảm bảo cung cầu, ổn định thị trường theo đúng quy định”, ông Lê Triệu Dũng cho hay.