Đây là một trong những nội dung tại Thông báo số 88/TB – VPCP thông báo  kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về xử lý sau thanh tra việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn.

Theo đó, Phó Thủ tướng giao Bộ GTVT và các đơn vị liên quan tiếp tục khẩn trương thực hiện dứt điểm các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ nêu tại Kết luận thanh tra số 1566/KL-TTCP ngày 17/9/2018 việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn. Việc các bên hoàn trả cho nhau tiền, tài sản, cổ phần phải theo đúng các quy định của pháp luật, bảo đảm lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của doanh nghiệp và các bên có liên quan.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng giao Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, hướng dẫn Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) khẩn trương thực hiện việc thu hồi 75,01% cổ phần đã chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành theo Kết luận thanh tra. Việc xác định các khoản đầu tư, chi phí hợp lệ mà Công ty Hợp Thành đã bỏ ra kể từ khi nhận chuyển nhượng đến khi hoàn trả lại 75,01% cổ phần được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Bộ GTVT báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ trước ngày 1/5/2019.

Bộ GTVT, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo, hướng dẫn  Vinalines thực hiện việc tiếp nhận 75,01% cổ phần, bố trí nhân sự, quản trị điều hành và xử lý các vấn đề tồn tại phát sinh, đảm bảo quá trình hoạt động của Cảng Quy Nhơn được diễn ra thông suốt, hiệu quả và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật.

Trước đó, vào ngày 27/2/2019, Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã chủ trì cuộc họp với sự tham dự của Thanh tra Chính phủ; các bộ: Giao thông vận tải (GTVT), Tài chính, Tư pháp; UBND tỉnh Bình Định và Vinalines để nghe báo cáo về công tác thu hồi 75,01% cổ phần tại Cảng Quy Nhơn hiện do Công ty Hợp Thành nắm giữ. Cần phải nói thêm rằng, Cảng Quy Nhơn chính thức chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần vào 11/2013 với số vốn điều lệ 404,099 tỷ đồng, trong đó Vinalines nắm giữ 30.312.262 cổ phần, trị giá 303,122 tỷ đồng, chiếm 75,01% vốn điều lệ; nhà đầu tư chiến lược – Công ty Hợp Thành nắm giữ 5.033.924 cổ phần, trị giá 50,339 tỷ đồng, chiếm 12,46% vốn điều lệ; phần còn lại được nắm giữ bởi cán bộ, công nhân viên, tổ chức công đoàn và 1 số nhà đầu tư khác.

Từ tháng 9/2015 đến nay, sau 2 lần thoái vốn vào tháng 2/2015 và tháng 8/2015, cảng Quy Nhơn đã không còn vốn Nhà nước, trong khi số cổ phần do Công ty Hợp Thành nắm giữ tăng lên tới 86,23% vốn điều lệ.

Trong lần thoái vốn nhà nước đầu tiên, tại văn bản số 16937/BGTVT – QLĐ, Bộ GTVT cho phép Vinalines chuyển nhượng 26,01% cổ phần thuộc sở hữu Nhà nước theo phương thức thỏa thuận trực tiếp thay vì phải đấu giá qua Sở Giao dịch chứng khoán như quy định. Thương vụ thoái vốn này hoàn tất vào ngày 26/2/2015 khi Vinalines và Công ty Hợp Thành ký hợp đồng chuyển nhượng 10.510.627 cổ phần phổ thông, mệnh giá 10.000 đồng/cổ phần, với giá chuyển nhượng là 13.500 đồng/cổ phần, tổng giá trị chuyển nhượng là hơn 141,893 tỷ đồng.

Tại lần thoái vốn thứ hai, bằng văn bản số 6327/BGTVT – QLDN cho phép Vinalines chuyển nhượng 49% cổ phần thuộc sở hữu Nhà nước cũng theo phương thức thỏa thuận trực tiếp. Thương vụ này được hoàn tất này được hoàn tất vào ngày 6/8/2015 khi Công ty Hợp Thành đồng ý bỏ ra hơn 273,262 tỷ đồng để nhận chuyển nhượng 19.801.635 cổ phần từ cổ đông Nhà nước với giá chuyển nhượng là 13.800 đồng/cổ phần.

Trong trường hợp thu hồi 75,01% cổ phần được Thanh tra Chính phủ khẳng định là chuyển nhượng sai quy định, Công ty Hợp Thành chỉ còn nắm khoảng 7,422 % vốn điều lệ. Với tỷ lệ nắm giữ thấp như vậy, Công ty Hợp Thành sẽ không có nhiều tiếng nói tại Cảng Quy Nhơn giai đoạn hậu thu hồi cổ phần.