Đến hẹn lại lên

EURO 2024 vừa khởi tranh từ ngày 15/6, Copa America 2024 sẽ khởi tranh vào ngày 20/6. Hai giải đấu hấp dẫn này được các nhà cái cá cược bóng đá hoạt động trái phép tại Việt Nam như ibet888, kubet, 188bet, 12bet, 8xbet, w88bet… chạy quảng cáo tràn lan trên web, mạng xã hội.

Sự việc trở nên nóng hơn khi EURO 2024 có 13 nhà tài trợ chính thức toàn cầu thì có một nhà tài trợ là công ty cá cược Betano đặt trụ sở tại Hy Lạp. Trong các trận đấu của EURO 2024 từ đầu giải đến nay, bảng hiệu quảng cáo của nhà cái này chạy trên các màn hình quảng cáo đặt quanh các sân vận động. Không thể chặn được quảng cáo này do bản quyền gốc từ Ban Tổ chức EURO 2024, nên TV360 buộc phải chạy dòng chữ khuyến cáo người dân không nên tham gia cá cược bóng đá.

Quảng cáo cá cược bóng đá đang thực sự là một vấn đề nhức nhối. Cuối tháng 3/2024, trong chương trình tường thuật trực tiếp trận đấu bóng đá giữa đội tuyển Indonesia và đội tuyển Việt Nam của Đài Truyền hình Việt Nam và FPT Play của FPT Telecom đã xuất hiện hình ảnh quảng bá, quảng cáo các website có nội dung cung cấp dịch vụ cá cược, cá độ bất hợp pháp tại Việt Nam.

Hình ảnh các dịch vụ cá cược, cá độ bất hợp pháp xuất hiện dưới hình thức quảng cáo ảo (virtual advertising) trong suốt trận đấu và tiếp cận trực tiếp đến khán giả Việt Nam. Việc để xuất hiện những hình ảnh quảng cáo, quảng bá dịch vụ cá cược, cá độ bất hợp pháp trong chương trình truyền hình phát sóng tại Việt Nam và không có biện pháp xử lý, ngăn chặn kịp thời đã vi phạm quy định của pháp luật Việt Nam, khiến FPT Telecom và VTV đã bị xử phạt 135 triệu đồng.

Tiếp theo, ngày 22/4, trận siêu kinh điển giữa chủ nhà Real Madrid và Barcelona thuộc vòng 32 La Liga 2023/2024 cũng buộc phải dừng phát sóng trên kênh SCTV15, khi xuất hiện các quảng cáo cá cược trên bảng hiệu ảo. Những nội dung này được thiết kế riêng, hiển thị bằng tiếng Việt, nhắm đến người dùng trong nước, kêu gọi tham gia hoạt động phi pháp. SCTV bắt buộc phải cắt sóng vì quảng cáo quá nhiều và liên tục.

Không những hiện diện trên sóng truyền hình, các nhà cái còn chạy quảng cáo trên hàng trăm website có tên miền của cơ quan chính phủ (gov.vn), giáo dục (edu.vn). Kết quả rà soát của Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) trong năm 2023 cũng cho thấy, trong khoảng 14.000 website với hơn 6.900 trang tên miền .gov.vn của cơ quan nhà nước, đã phát hiện ít nhất 90 website bị lợi dụng để cài cắm, đăng tải, chuyển hướng hoặc liên kết với nội dung quảng cáo không phù hợp như quảng cáo đánh bài, cờ bạc… Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) phối hợp với Cục An toàn thông tin chặn gỡ 1.574 website có quảng cáo cờ bạc.

Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05-Bộ Công an) cho biết, thời gian gần đây, hoạt động của loại tội phạm này ngày một tinh vi, liên tục thay đổi tên miền truy cập, sử dụng hệ thống máy chủ đặt tại nước ngoài để tránh sự phát hiện, truy vết, ngăn chặn của cơ quan chức năng. Lực lượng chức năng đã triệt phá hàng loạt vụ án liên quan cá độ bóng đá trực tuyến.

Nhưng dù quyết liệt đến đâu, cơ quan chức năng cũng rất khó chặn được các trang web, mạng xã hội quảng cáo cá độ bóng đá. Điển hình là trường hợp Xôi Lạc được phát triển bởi một nhóm ẩn danh, với hàng trăm địa chỉ IP dự phòng từ nước ngoài. Ngay khi bị chặn tên miền, các kênh này liền đổi địa chỉ IP, đổi tên miền nhanh chóng, chỉ mất 5 - 10 phút lại hoạt động.

Chặn bằng cách nào?

Trước tình trạng trên, Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (thuộc Cục An toàn thông tin) vừa phát đi cảnh báo. Theo đó, các tổ chức cờ bạc lợi dụng không gian mạng để lập nhiều website cá độ bóng đá với hệ thống máy chủ đặt tại nước ngoài, đồng thời ra sức quảng cáo, lôi kéo người chơi mở tài khoản tham gia cá độ bóng đá. Cục An toàn thông tin khuyến nghị người dân nâng cao ý thức chấp hành các quy định của pháp luật. Người dân cần tránh xa hình thức cá độ bóng đá, phải ý thức được hậu quả, tác hại của việc đánh bạc đến đời sống của bản thân, gia đình và xã hội.

Còn Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử yêu cầu các đài, đơn vị, doanh nghiệp rà soát lại các thỏa thuận bản quyền để kịp thời kiểm soát, xử lý, điều chỉnh, bổ sung các điều khoản bảo đảm ngăn chặn từ gốc những vi phạm. Các đài, đơn vị, doanh nghiệp rà soát quy trình kiểm soát, xử lý tín hiệu truyền hình trực tiếp nhận từ nước ngoài, tăng cường giải pháp kỹ thuật với sự hỗ trợ của công nghệ để kiểm soát chặt chẽ nội dung nguồn tín hiệu, có giải pháp kịp thời ứng phó trong trường hợp phát sinh các vấn đề phải xử lý tại chỗ để ngăn chặn nội dung, quảng cáo vi phạm pháp luật Việt Nam.

Chia sẻ vấn đề này, bà Tô Nam Phương, Phó tổng giám đốc FPT cho rằng, cần có phương án phối hợp với các nhà mạng để rút ngắn thời gian chặn web, ứng dụng phát sóng lậu, thêm chế tài đối với các đơn vị chi ngân sách quảng cáo trên trang phát sóng lậu.

Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Kỹ thuật Công ty Công nghệ an ninh mạng Việt Nam (NCS), việc một số website của cơ quan nhà nước bị chèn quảng cáo cờ bạc, cá độ là do đối tượng đã tấn công, chiếm quyền kiểm soát những máy chủ có tên miền .gov, .vn, hay .edu.vn…, sau đó chèn các mã độc, chuyển hướng truy cập đến những trang cờ bạc, cá độ.

Để ngăn chặn và đẩy lùi quảng cáo cờ bạc trực tuyến, theo ông Sơn, bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, rất cần sự chung tay của toàn xã hội, đặc biệt là giáo dục ý thức chấp hành pháp luật của mỗi cá nhân. Không gian mạng là vô tận, ngăn chặn địa chỉ này thì địa chỉ khác lại mọc lên, nên chỉ xử lý đối tượng được thuê đi phát tán quảng cáo là không đủ khi tổ chức đứng đằng sau thường sử dụng máy chủ ở nước ngoài.