Bức tranh tăng trưởng của thị trường kiểm thử AI

Trong kỷ nguyên mà tốc độ phát triển phần mềm được đo bằng từng giờ thay vì từng tháng, kiểm thử không còn là khâu cuối mang tính kỹ thuật thuần túy. Hoạt động này đang dịch chuyển thành một năng lực chiến lược, quyết định doanh nghiệp có thể đưa sản phẩm ra thị trường nhanh đến đâu, vận hành ổn định đến mức nào và duy trì lợi thế cạnh tranh ra sao. Chính trong bối cảnh đó, các công cụ kiểm thử tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI-enabled testing) nổi lên như mảnh ghép không thể thiếu trong chiến lược công nghệ của doanh nghiệp toàn cầu.

AI đang tái định hình cách phần mềm được tạo ra. Mã nguồn được sinh nhanh hơn nhờ AI-assisted coding, vòng đời phát triển phần mềm (SDLC) ngày càng rút ngắn, trong khi kỳ vọng của người dùng về trải nghiệm “không lỗi” lại khắt khe hơn bao giờ hết. Nghịch lý xuất hiện: phần mềm vận hành với tốc độ chưa từng có, nhưng rủi ro về chất lượng cũng gia tăng theo cấp số nhân.

Trong môi trường Agile và DevOps, nơi các bản cập nhật được phát hành liên tục, kiểm thử thủ công hay các mô hình tự động hóa truyền thống dần bộc lộ giới hạn. Nếu không thay đổi cách tiếp cận, kiểm thử dễ trở thành “điểm nghẽn” trong chuỗi giá trị công nghệ. Doanh nghiệp vì thế buộc phải tìm kiếm phương thức mới, nơi kiểm thử không chỉ theo kịp, mà còn có thể dẫn dắt tốc độ phát triển phần mềm.

Sự trỗi dậy của Katalon là minh chứng tiêu biểu cho xu hướng này. Doanh nghiệp phát triển nền tảng kiểm thử phần mềm tích hợp AI đã có năm thứ ba liên tiếp góp mặt trong danh sách Deloitte Technology Fast 500™, với mức tăng trưởng doanh thu 361% trong giai đoạn 3 năm được đánh giá. Đây không chỉ là câu chuyện thành công của một công ty công nghệ, mà còn phản ánh rõ sự dịch chuyển của dòng vốn và ưu tiên chiến lược về phía các nền tảng kiểm thử AI-native.

Theo nhiều dự báo, thị trường công cụ kiểm thử phần mềm tích hợp AI đang tăng trưởng nhanh, với tỷ lệ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 5,12%, quy mô từ 47,09 tỷ USD năm 2023 có thể đạt 67,56 tỷ USD vào năm 2030. Bắc Mỹ hiện dẫn đầu, chiếm khoảng 37% giá trị thị trường toàn cầu. Sân chơi này quy tụ nhiều “ông lớn” công nghệ như Qualcomm Technologies, Keysight Technologies, Microsoft…, cho thấy mức độ cạnh tranh ngày càng gay gắt và vai trò chiến lược của kiểm thử AI trong chuỗi giá trị số.

Khác với mô hình “gắn AI vào sau”, các nền tảng AI-native như Katalon được thiết kế với AI là lõi, cho phép tự động tạo test case, phân tích dữ liệu, dự đoán điểm dễ phát sinh lỗi và thích ứng khi ứng dụng thay đổi. Nhờ đó, chi phí bảo trì kịch bản kiểm thử được cắt giảm đáng kể, đồng thời dịch chuyển vai trò con người từ “chạy test” sang giám sát chất lượng và ra quyết định chiến lược, trong khi máy móc đảm nhiệm khối lượng công việc lặp lại ở quy mô lớn với độ chính xác cao.

Cuộc cạnh tranh để “được phép sai ít hơn”

Ở góc độ kinh doanh, đầu tư vào kiểm thử AI không đơn thuần là bài toán tối ưu chi phí, mà là vấn đề sống còn. Trong các ngành như tài chính, bán lẻ số, logistics hay truyền thông, chỉ một lỗi nhỏ trong hệ thống cũng có thể làm gián đoạn trải nghiệm khách hàng trên diện rộng, kéo theo tổn thất doanh thu và uy tín thương hiệu.

Việc Katalon được triển khai sâu rộng tại các doanh nghiệp toàn cầu như Samsung, Starbucks, Nasdaq, Univision, Petronas hay Red Bull cho thấy, kiểm thử AI đã vượt qua giai đoạn thử nghiệm để bước vào vận hành cốt lõi. Ở cấp độ này, chất lượng phần mềm không còn là lợi thế cạnh tranh, mà là điều kiện tối thiểu để tồn tại.

Ông Lâm Quốc Vũ, Nhà sáng lập kiêm CEO Katalon nhận định, các doanh nghiệp đang tìm kiếm cách tiếp cận mới cho đảm bảo chất lượng, nơi AI đóng vai trò trung tâm nhằm tinh giản quy trình, giảm gánh nặng vận hành và giúp đội ngũ theo kịp tốc độ phát triển phần mềm. Những nền tảng AI-native vì thế được ưu tiên, bởi đây là con đường nhanh nhất để vừa tăng tốc phát hành sản phẩm, vừa duy trì độ tin cậy.

Xu hướng này song hành với làn sóng Agentic AI - khi các AI agent không chỉ hỗ trợ từng tác vụ riêng lẻ, mà còn có khả năng phân tích, ra quyết định và thực thi theo mục tiêu chiến lược. Tại Việt Nam, việc các doanh nghiệp như MISA tái định vị, coi Agentic AI là trụ cột cho mô hình Agentic Enterprise cho thấy AI đang tiến sâu vào lõi vận hành của tổ chức.

Trong bức tranh đó, kiểm thử AI đóng vai trò như “hệ miễn dịch” của doanh nghiệp số, đảm bảo hệ thống và quy trình vận hành trơn tru trong bối cảnh mức độ tự động hóa ngày càng cao. Con người không bị thay thế mà chuyển sang vai trò giám sát, sáng tạo và định hướng, trong khi AI đảm nhiệm phần vận hành với hiệu suất vượt trội.

Dù tiềm năng lớn, thị trường kiểm thử AI cũng đối mặt không ít thách thức, từ độ tin cậy của mô hình AI, yêu cầu dữ liệu chất lượng cao cho đến chi phí đầu tư ban đầu đối với các nền tảng AI-native. Không phải tổ chức nào cũng sẵn sàng chuyển đổi tư duy từ “kiểm thử là chi phí” sang “kiểm thử là tài sản chiến lược”.

Tuy nhiên, khi phần mềm ngày càng trở thành hạ tầng cốt lõi của nền kinh tế số, câu hỏi không còn là có nên đầu tư vào kiểm thử AI hay không, mà là đầu tư sớm hay muộn và với chiến lược nào.

Sự bùng nổ của các công cụ kiểm thử tích hợp AI phản ánh một chuyển dịch sâu sắc trong cách doanh nghiệp nhìn nhận chất lượng phần mềm. Từ một chức năng kỹ thuật nằm phía sau hậu trường, kiểm thử đang trở thành đòn bẩy chiến lược, giúp doanh nghiệp tăng tốc đổi mới mà không đánh đổi độ tin cậy.