Sáng 15/3, Tòa án nhân dân TP.HCM xét xử cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Tài, bà Dương Thị Bạch Diệp (Giám đốc Công ty TNHH Địa ốc Diệp Bạch Dương) và 8 đồng phạm khác trong vụ sai phạm hoán đổi nhà đất 58 Cao Thắng lấy mặt bằng 185 Hai Bà Trưng (quận 3, TPHCM).

Trước đó, tháng 9/2020, ông Nguyễn Thành Tài bị Tòa án nhân dân TP.HCM tuyên phạt 8 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” do liên quan sai phạm giao, cho thuê "đất vàng" số 8 - 12 Lê Duẩn (quận 1, TP.HCM).

Trong phiên xét xử ngày hôm nay, tại phần thủ tục, luật sư của ông Nguyễn Thành Tài đề nghị Hộ đồng xét xử (HĐXX) triệu tập ông Nguyễn Hữu Tín (cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM). Theo luật sư này, hồ sơ vụ án thể hiện có những văn bản quan trọng nhất xuất hiện sau tháng 6/2011, thời điểm này ông Tài không còn làm Phó chủ tịch UBND TP.HCM. Vì vậy, luật sư cho rằng, cần triệu tập ông Tín để làm rõ, tránh oan sai.

Tuy nhiên, những đề nghị trên đã bị HĐXX bác bỏ. HĐXX cho rằng, những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án vắng mặt tại tòa đều có lời khai trong quá trình điều tra, truy tố. Nên những người liên quan nói trên vắng mặt không ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án. Khi cần thiết HĐXX sẽ triệu tập sau.

Đối với yêu cầu triệu tập ông Nguyễn Hữu Tín, HĐXX cho rằng, ông Tín không được xác định là người liên quan trong vụ án, hơn nữa, lời khai của ông Tín cũng có trong bút lục hồ sơ. Cũng như trong phạm vi xét xử, HĐXX chỉ triệu tập người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án.

Trong khi đó, bà Dương Thị Bạch Diệp và luật sư của mình đề nghị thay đổi kiểm sát viên Trịnh Thị Lan Anh, đề nghị triệu tập 2 điều tra viên của Bộ Công an và triệu tập thêm một số cá nhân là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án nhưng vắng mặt.

Sau khi hội ý, HĐXX quyết định không chấp nhận yêu cầu của bà Diệp, vì yêu cầu của bà Diệp không có căn cứ. Sau phần thủ tục, đại diện Viện Kiểm sát TP.HCM đã tiến hành công bố cáo trạng.

Theo cáo trạng, từ năm 2007, Trung tâm Ca nhạc nhẹ (trụ sở tại 185 Hai Bà Trưng, phường 6, quận 3, TP.HCM) xuống cấp nên đơn vị này đã có quan hệ với một số đơn vị để hợp tác đầu tư nâng cấp, cải tạo nhà 185 Hai Bà Trưng, trong đó có Công ty Diệp Bạch Dương.

Bà Diệp đã đề xuất với ông Vy Nhật Tảo phương án sử dụng một bất động sản khác có giá trị tương đương để hoán đổi lấy mặt bằng số 185 Hai Bà Trưng. Theo đó, bà Diệp đã đề nghị hoán đổi để xây dựng trụ sở mới cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ tại khu đất số 57 Cao Thắng (quận 3). Đổi lại, mặt bằng số 185 Hai Bà Trưng sẽ nhượng lại cho Công ty Diệp Bạch Dương để hợp khối với số 179-181-183 Hai Bà Trưng, phục vụ nhu cầu xây dựng khách sạn 5 sao. Đề nghị này được phía Trung tâm ca nhạc nhẹ chấp thuận.

Tháng 2/2008, bà Diệp có "Đơn xin hoán đổi tài sản", nhưng bà Nguyễn Thị Hồng (cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM) trả lời "Không chấp thuận phương án hoán đổi vì không có cơ sở xem xét giải quyết".

Trong thời gian chờ thương lượng việc hoán đổi, bà Diệp với tư cách Giám đốc Công ty Diệp Bạch Dương đã mang nhà đất 57 đường Cao Thắng, quận 3 ký hợp đồng tín dụng vay 21.860 lượng vàng SJC, thời gian vay 30 tháng. Công ty Diệp Bạch Dương đã thế chấp nhà đất số 57 đường Cao Thắng cho Agribank TP.HCM để vay vốn, nhưng không thông báo cho ông Tảo biết.

Tháng 3/2010, bà Diệp đến gặp ông Nguyễn Thành Tài (khi đó là Phó chủ tịch TP.HCM) để trao đổi, đề nghị UBND thành phố chấp thuận việc hoán đổi trên. Ngày 5/3, ông Tài ký văn bản số 956 về việc chấp thuận cho hoán đổi 2 tài sản 185 Hai Bà Trưng và 57 Cao Thắng.

Theo đó, giá trị nhà đất tại số 185 Hai Bà Trưng (quận 3) là 187,2 tỷ đồng. Giá trị nhà đất tại số 57 Cao Thắng (quận 3) là 176,3 tỷ đồng. Theo thỏa thuận, Công ty Diệp Bạch Dương phải nộp số tiền chênh lệch thiếu 4,3 tỷ đồng vào ngân sách.

Sau khi bà Diệp được cấp giấy tờ sở hữu khu đất 185 Hai Bà Trưng, bị can này không rút thủ tục thế chấp tài sản 57 Cao Thắng tại ngân hàng để bàn giao quyền sở hữu khu đất cho Trung tâm ca nhạc nhẹ như đã cam kết.

Sau khi thống nhất việc hoán đổi, Công ty Diệp Bạch Dương nhận mặt bằng 185 Hai Bà Trưng (quận 3) và giấy tờ liên quan nhưng bà Diệp không bàn giao giấy tờ nhà đất tại 57 Cao Thắng (quận 3) cho trung tâm như cam kết mà dùng những chiêu trò tinh vi để mang nhà đất 185 Hai Bà Trưng thế chấp cho Ngân hàng Phương Nam vay 160 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra xác định bà Diệp đã mang quyền sở hữu tài sản 185 Hai Bà Trưng đến thế chấp tại Ngân hàng Phương Nam (nay là Sacombank), đến nay không còn khả năng trả nợ. Hành vi của bà Diệp đã phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Đối với ông Nguyễn Thành Tài, cáo trạng xác định cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM dù không phụ trách việc xử lý, sắp xếp lại tài sản Nhà nước, nhưng bị can đã ký văn bản chấp thuận cho hoán đổi tài sản 185 Hai Bà Trưng và tài sản 57 Cao Thắng.

Quá trình điều tra, cơ quan chức năng không xác định được ông Tài có vụ lợi hay động cơ cá nhân khác trong việc giải quyết hoán đổi tài sản này. Do đó, ông Tài bị truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, tại khoản 2 Điều 285 Bộ luật Hình sự năm 1999, khung hình phạt từ 3-12 năm tù.