Dự án đã được bán thông qua chuyển nhượng cổ phần

Theo tài liệu, hồ sơ mà phóng viên Báo Đầu tư thu thập được, kết hợp cùng 2 bản kết luận điều tra đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn I và giai đoạn II của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03), thì Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt (tại huyện Bình Chánh, TP.HCM, diện tích gần 400 ha, tổng mức đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng) do Công ty TNHH Đô thị Sing Việt (Công ty Sing Việt) làm chủ đầu tư.

Tiếng là vậy, nhưng thực chất, chủ Dự án chính là Công ty Amaland PTE. Ltd tại Singapore (Công ty Amaland), bởi doanh nghiệp này sở hữu 100% cổ phần Công ty Sing Việt.

Ngày 5/4/2020, Công ty Amaland ký hợp đồng chuyển nhượng phần vốn góp tại Công ty Sing Việt cho Công ty cổ phần Đầu tư Singapore - VN (SVIC) với giá trị là 170 triệu USD và SVIC đã thanh toán trước 16,5 triệu USD.

Sau đó, SVIC trả tiếp 100 triệu USD (chia 2 lần, mỗi lần 50 triệu USD) vào tài khoản trung gian tại ngân hàng theo hợp đồng đã ký. Tổng cộng, SVIC đã chi hơn 116 triệu USD/170 triệu USD mua cổ phần để làm chủ Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt.

Theo C03, với các đợt thanh toán như trên, SVIC đề nghị bên bán chuyển giao cổ phần, nhưng Công ty Amaland không thực hiện, mà có văn bản yêu cầu SVIC hủy hợp đồng và sẽ trả lại 50% số tiền đặt cọc. Tuy nhiên, SVIC không đồng ý. Vì vậy, Công ty Amaland đã làm thủ tục khởi kiện SVIC ra tòa án tại Singapore về việc không thực hiện hợp đồng và yêu cầu hủy hợp đồng đã ký kết.

SVIC đã từ chối tham dự phiên phán xử tại Singapore với lý do rằng, thẩm quyển xử các vụ có liên quan đến dự án bất động sản Việt Nam là thẩm quyền riêng biệt của tòa án Việt Nam, được quy định tại Điều 470, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.

Sau đó, SVIC khởi kiện Công ty Amaland ra tòa án tại Việt Nam để yêu cầu phải tiếp tục thực hiện hợp đồng đã ký kết.

Tháng 5/2022, Tòa án Nhân dân TP.HCM có Thông báo thụ lý vụ SVIC kiện yêu cầu Công ty Amaland thực hiện hợp đồng, nhưng chưa xét xử, thì “nổ” ra đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn I (tháng 10/2022).

... Lại tiếp tục được bán cho Trương Mỹ Lan

Cũng theo điều tra của C03, khi “nổ” ra đại án Vạn Thịnh Phát, Chu Duyệt Phấn (con gái của Trương Mỹ Lan) báo cáo cơ quan chức năng, mới bất ngờ “lòi” ra chuyện, Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt cũng được bán cho Trương Mỹ Lan theo hình thức cổ phần.

Cụ thể, Trương Mỹ Lan đã dùng 147 triệu USD thông qua Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Viva Land (Công ty Viva Land) mua 100% cổ phần của các cổ đông sở hữu Công ty Amaland (gồm trên 97% cổ phần do Công ty Regionaland nắm giữ và gần 3% cổ phần do các cổ đông nhỏ lẻ nắm giữ).

Sau đó, theo chỉ định của Trương Mỹ Lan, Công ty Amaland ủy quyền cho 3 cá nhân nắm giữ 100% vốn góp tại Công ty Sing Việt, gồm Trịnh Quang Công (nắm giữ 50% vốn góp), Nguyễn Thanh Tùng (nắm giữ 25% vốn góp) và Cổ Thị Thanh Liêm (nắm giữ 25% vốn góp).

Bản án của Tòa án Nhân dân TP.HCM xét xử đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn I nêu rõ, Trương Mỹ Lan đã sử dụng rất nhiều tiền chiếm đoạt từ Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) để mua các bất động sản. Tuy nhiên, việc bà Lan có sử dụng nguồn tiền từ SCB để mua cổ phần tại Công ty Amaland hay không, thì chưa được làm rõ.

Do vậy, Hội đồng Xét xử đề nghị C03 tiếp tục điều tra để có căn cứ thu hồi số tiền này nhằm khắc phục hậu quả vụ án.

Con gái của Trương Mỹ Lan thu về, nhưng bất thành

Thực hiện yêu cầu của Tòa, tại Kết luận điều tra đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn II, C03 đã xác định được những bất ngờ mới.

Cụ thể, do vốn góp của Công ty Amaland tại Công ty Sing Việt đang có tranh chấp với SVIC, nên tháng 9/2023 (sau khi Trương Mỹ Lan bị bắt gần 1 năm), Chu Duyệt Phấn đã liên hệ với luật sư Chiu Bing Keung Kenneth làm thủ tục và nộp hồ sơ tại cơ quan chức năng Singapore để chuyển nhượng hơn 97% cổ phần do Công ty Regionaland nắm giữ tại Công ty Amaland cho Chu Duyệt Phấn.

Nhưng, phía Singapore từ chối hoàn tất thủ tục, vì nắm được thông tin Trương Mỹ Lan và chồng là Chu Lập Cơ bị khởi tố điều tra.

C03 đã ban hành ủy thác tư pháp cho Cơ quan Tổng chưởng lý Singapore thực hiện tương trợ tư pháp về hình sự, tiến hành xác minh hồ sơ pháp lý, chủ sở hữu tài sản

và tình trạng pháp lý của các tài sản liên quan đến Công ty Amaland, Công ty Regionaland, Trương Mỹ Lan và Chu Lập Cơ, nhưng tới nay chưa có kết quả.

Vì vậy, C03 chuyển hồ sơ, tài liệu có liên quan để Tòa án (xét xử đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn II) xem xét xử lý theo quy định pháp luật.

Phong tỏa tài sản để đảm bảo thi hành án?

Như đã đề cập, Trương Mỹ Lan chi 147 triệu USD thông  qua Viva Land để mua cổ phần nhằm sở hữu Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt.

Theo hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, Công ty Viva Land được thành lập năm 2019, vốn điều lệ 2.000 tỷ đồng, Chủ tịch là ông Chen Lian Pang (cựu lãnh đạo CapitaLand).

Trước khi Trương Mỹ Lan bị bắt, Vạn Thịnh Phát quảng bá doanh nghiệp này nằm trong hệ sinh thái, có vai trò là công ty quản lý phát triển bất động sản.

Trước khi xảy ra đại án Vạn Thịnh Phát, Công ty Viva Land công bố quản lý, phát triển hàng loạt dự án lớn của Vạn Thịnh Phát, như Dự án Mũi Đèn Đỏ (quận 7, TP.HCM), tòa nhà Capital Place (số 29 - Liễu Giai, quận Ba Đình, Hà Nội).

Trịnh Quang Công, người được Trương Mỹ Lan ủy quyền nắm giữ 50% vốn góp tại Công ty Sing Việt, chính là Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Acumen, bị truy tố tại phiên tòa xét xử đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn II bởi hành vi sử dụng hơn 5.159 tỷ đồng do Trương Mỹ Lan tham ô tài sản của SCB để chi cho các mục đích của bà Lan; theo dõi, quản lý việc chuyển, nhận tiền từ nước ngoài về của 7 công ty mà bà Lan giao nhiệm vụ liên kết chuyển nhận tiền; thực hiện chuyển đi nước ngoài hơn 1,877 tỷ USD có nguồn từ “tham ô tài sản”; giúp Trương Mỹ Lan che giấu, hợp thức sử dụng số tiền chiếm đoạt 15.694 tỷ đồng.

Trong hồ sơ đại án Vạn Thịnh Phát cả giai đoạn I và giai đoạn II đều không thấy tài sản liên quan cổ phần mà Trương Mỹ Lan đã chi 147 triệu USD để mua trong bảng phong tỏa hay ngăn chặn giao dịch.

Với diễn biến mới nhất ở giai đoạn II của đại án Vạn Thịnh Phát (đang xét xử) nêu trên, việc làm rõ Trương Mỹ Lan có dùng tiền chiếm đoạt được từ SCB hay trái phiếu để mua cổ phần nhằm sở hữu Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt hay không, vẫn chưa được phân định.

Điều đó có nghĩa, “số phận” Dự án lại… quay về ban đầu, như giai đoạn I đại án Vạn Thịnh Phát, tức chưa cơ quan chức năng nào phân xử ai là chủ sở hữu hợp pháp.

Với các dữ liệu trên, SVIC e ngại, nếu không ngăn chặn giao dịch, phong tỏa tài sản liên quan, sẽ gây khó khăn hơn cho việc đảm bảo quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp liên quan, cho việc đảm bảo thi hành án.

Một luật sư cho rằng, trong trường hợp này, có thể áp dụng biện pháp kê biên với các tài sản nghi ngờ liên quan đến vụ án nhằm tránh trường hợp tẩu tán tài sản và đảm bảo cho việc thi hành án. Khi có kết luận chính thức về tài sản có hay không liên quan đến vụ án, cơ quan chức năng quyết định hủy kê biên hoặc tiếp tục áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời.