Chiều 28/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến điều chỉnh một số nội dung tại Nghị quyết số 53/2017/QH14 về Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Sân bay Long Thành).

Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Giao thông vận tải Lê Anh Tuấn cho biết nội dung đề nghị điều chỉnh gồm: một là giảm tổng mức đầu tư Dự án từ 22.938 tỷ đồng xuống 19.207,504 tỷ đồng (giảm 3.730,496 tỷ đồng so với sơ bộ tổng mức đầu tư 22.938 tỷ đồng tại Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội).

Hai, điều chỉnh diện tích đất thu hồi là 5.317,35 ha (giảm 82 ha). Trong đó diện tích đất của Dự án Cảng HKQT Long Thành là 5.000 ha; Diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là 284,7 ha (tăng 2,35 ha); tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không 32,65 ha; giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha và giảm diện tích đất khu nghĩa trang 20 ha.

Ba, điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024.

Bốn là bổ sung nội dung bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng theo quy định tại Điều 35 và khoản 3 Điều 43 Luật Đầu tư công, việc điều chỉnh các nội dung của Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.

Tuy nhiên, do nội dung điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án làm thay đổi nội dung tại khoản 3 Điều 1 của Nghị quyết số 53/2017/QH14 nên việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua việc điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án là cần thiết.

Thường trực ủy ban đề nghị cân nhắc việc xem xét, điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6, không cần ban hành một Nghị quyết riêng về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14.

Về các nội dung cụ thể, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, công tác lập dự toán ngân sách và rà soát nội dung của dự án thành phần chưa sát với thực tiễn, có sự điều chỉnh vốn đầu tư tương đối nhiều (giảm trên 15% so với tổng mức đầu tư ban đầu, trong đó có 3 hạng mục đề nghị điều chỉnh tăng). Các căn cứ lập tổng mức đầu tư điều chỉnh và lý do điều chỉnh còn chung chung, mang tính định tính.

Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá, cung cấp thêm thông tin, số liệu về điều chỉnh tổng mức đầu tư để đảm bảo tính minh bạch, chính xác, khả thi, tránh việc phải tiếp tục điều chỉnh.

Về điều chỉnh diện tích đất thu hồi, ông Thanh đề nghị đánh giá tác động cũng như làm rõ cơ sở pháp lý đối với việc sử dụng ngân sách địa phương để hoàn trả ngân sách trung ương phần chi phí bồi thường GPMB Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn và giao cho địa phương quản lý, sử dụng diện tích đất đã thu hồi theo đúng mục đích thu hồi của Dự án theo quy định tại khoản 2 Điều 3 của Nghị quyết số 94/2015/QH13 hoặc bố trí sử dụng vào mục đích khác của Dự án trong dài hạn.

Việc này để phục vụ phát triển sản xuất, bảo đảm ổn định đời sống của người dân tái định cư và nguồn kinh phí vẫn lấy từ nguồn ngân sách trung ương đã bố trí. “Trường hợp thực sự không sử dụng đến mới xem xét giao lại cho địa phương quản lý, sử dụng. Việc quản lý, sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan, tránh hiện tượng tái lấn chiếm và lãng phí nguồn tài nguyên đất”, ông Thanh nêu rõ quan điểm của cơ quan thẩm tra.

Báo cáo thêm vấn đề này, ông Thanh cho biết rất băn khoăn về việc giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha. Vì trước đây ngân sách Trung ương bố trí để thu hồi đất và nay tỉnh Đồng Nai đề nghị trả lại cho ngân sách Trung ương.

Thu hồi đất cho tái định cư mà nay không sử dụng đúng mục đích, nếu sử dụng cho nhà ở thương mại hay dự án bất động sản gì đó thì sẽ gây khiếu kiện, ông Thanh lo ngại và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội hết sức cân nhắc vấn đề này.

Liên quan đến diện tích đất điều chỉnh giảm, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Quốc hội cho phép các địa phương được sử dụng như quỹ đất công, ưu tiên cho tái định cư, nếu sử dụng mục đích khác thì phai đúng quy định của pháp luật để không lãng phí.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu, diện tích sử dụng đất tăng lên so với dự kiến ban đầu thì mới phải điều chỉnh chủ trương để thu hồi thêm. Còn đất thu hồi giảm, không sử dụng đến thì tốt.

“Đất giảm đi, kinh phí giảm đi có phải điều chỉnh lại nghị quyết của Quốc hội? Điều chỉnh lại thì đủ cơ sở để điều chỉnh không? Sau này kiểm toán vào nói không phải thế, các cơ quan chức năng bảo không phải thế thì tự dưng Quốc hội lại làm việc hợp thức hóa các nội dung thực tế phát sinh”, ông Vương Đình Huệ nói.

Theo quan điểm của Chủ tịch Quốc hội, chỉ có nội dung kéo dài thời gian thực hiện dự án là thuộc diện phải điều chỉnh nghị quyết của Quốc hội.

Điều hành phiên thảo luận, Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến thảo luận, hoàn thiện hồ sơ gửi lại Ủy ban Thường vụ Quốc hội để báo cáo Quốc hội, lưu ý làm rõ vấn đề nào phải xin ý kiến Quốc hội và vấn đề nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng thì không cần trình.