Trong công văn 45 do Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) gửi đến Bộ Tư pháp vào cuối tháng 04/2021 có đề xuất nội dung dự kiến rà soát, nhận diện đầy đủ các tồn tại hạn chế của quy định pháp luật trước các tác động mạnh mẽ dài hạn của đại dịch. 

Trong đó, VASEP kiến nghị Bộ Tư pháp báo cáo và đề nghị Chính phủ có ý kiến với Hội đồng nhân dân và UBND TP.HCM xem xét không áp dụng thu phí công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển theo Nghị quyết 10/2020, ít nhất là cho đến hết năm nay. 

Đồng thời, đại diện các doanh nghiệp thuỷ sản Việt Nam đề nghị giảm các mức thu nói trên theo hướng, không coi đây là nguồn đóng góp ngân sách chính cho Thành phố.

Thêm với đó, cần công khai, minh bạch cụ thể các khoản thu chi, chi như thế nào, vào những công trình cụ thể nào cũng như không sử dụng ngân sách thu từ khoản này vào các hoạt động, công trình không phục vụ hoạt động vận chuyển, xuất nhập khẩu tại các cảng biển. 

Mức thu phí trên được kỳ vọng dùng để đảm bảo và mở rộng đường bộ xây dựng cầu phát triển kết cấu, hạ tầng giao thông trên địa bàn. 

Dù vậy, các doanh nghiệp lại cho rằng, trong nhiều năm qua, họ đã phải nộp nhiều loại phí liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng như phí cầu đường, phí sử dụng đường bộ, phía tại trạm BOT,…

VASEP lấy ví dụ với doanh nghiệp thuỷ sản tại Khánh Hòa khi vận chuyển hàng đến cảng Cát Lái (TP.HCM) phải trả phí tại 7 trạm BOT. 

Mỗi container (cont.) phải đóng tiền qua trạm 2 lượt khi đi và về. 

Tổng phí qua một trạm là 360.000 đồng/cont., thì với mỗi container hàng, doanh nghiệp hiện phải trả thêm phí cầu đường 2,5 triệu đồng. 

Như vậy trung bình mỗi năm, một doanh nghiệp thủy sản ở Khánh Hòa với 3.000 container xuất khẩu thì phải trả thêm 7,5 tỷ đồng tiền phí trạm BOT. 

Ban chấp hành VASEP tính toán, nếu phải gánh thêm khoản phí mới về sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển tại TP.HCM thì một doanh nghiệp thủy sản quy mô trung bình ở ngoài Thành phố sẽ phải chi trả thêm khoảng 5,5 tỷ đồng. 

Ngoài ra, việc tổ chức thu phí theo một kênh thu khác được cho là bất hợp lý và không khả thi, tạo thêm thủ tục nộp phí mà doanh nghiệp phải làm. 

Quy định mới này cũng có thể dẫn đến việc phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp mở tờ khai trong và ngoài TP.HCM. 

Như vậy sẽ gây tắc nghẽn mạng của hải quan Thành phố, khiến ách tắc trong quá trình thực hiện, nếu tất cả các doanh nghiệp ngoài địa bàn đồng loạt chuyển hết về khai báo hải quan tại Thành phố. 

Hầu hết tất cả các doanh nghiệp thủy sản nói riêng, các doanh nghiệp ngành hàng xuất khẩu nói chung đều có nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu để chế biến, gia công hàng và tái xuất thành phẩm. 

Như vậy, doanh nghiệp sẽ phải chịu hai lần phí: một lần cho container hàng nhập khẩu và một lần cho container hàng xuất khẩu. 

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam cho rằng, việc thu phí như vậy chưa phù hợp, khi doanh nghiệp đang phải trả rất nhiều chi phí phục vụ cho mục đích xây dựng, mở rộng cơ sở hạ tầng của các địa phương; đồng thời đi ngược lại chủ trương chung của Chính phủ trong việc thúc đẩy việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Đại diện các doanh nghiệp thuỷ sản Việt Nam cũng lo ngại mức phí mới này được áp dụng sẽ làm giảm đáng kể sức cạnh tranh của cộng đồng doanh nghiệp nói chung và trong ngành hàng thủy sản nói riêng, đặc biệt khi tất cả đều đang nỗ lực duy trì kinh doanh trong bối cảnh khủng hoảng vì đại dịch.