Khởi nghiệp trên... bờ vực

Bà Hương kể, ngày trẻ, vì mưu sinh, bà từng khởi nghiệp và từng thất bại tới mức có thể gọi là hai bàn tay trắng làm nên nợ nần.

Lần đó, từ Lâm Đồng về TP.HCM kiếm sống, bà bỏ tiền mua hàng tiêu dùng Thái Lan để bán lại, nhưng bị lừa. Bà nói, lỗ là một chuyện, nhưng sự lạc lõng, thân cô, thế cô khiến bà muốn buông xuôi.

“Người giữ tôi lại với cuộc đời, đưa tôi đi tiếp chính là con trai tôi”, bà Hương kể lại giai đoạn khổ cực.

Bà lại xoay xở để sống và dầu vỏ điều đã xuất hiện trong cuộc đời bà một cách tình cờ, nhưng đầy duyên nghiệp.

Bà kể, một lần bà bỗng nhận thấy, Việt Nam là nước trồng điều xuất khẩu lớn trên thế giới. Sau khi hàng xuất đi, một lượng lớn vỏ điều bị bỏ ngoài đồng, dù độ axit còn rất cao. “Có thể làm gì từ vỏ điều không? Tôi đã nghĩ như vậy, bắt đầu lao vào nghiên cứu, tìm hiểu. Dầu điều xuất hiện”, bà Hương kể.

Là người không có tí kiến thức nào về ngành này, ấy thế mà lại muốn chế ra loại dầu điều có thể thay thế cho dầu F.O như sách bảo, nên thất bại là... bình thường. Bà nói, không dám nhớ lại quãng thời gian ấy, có những đêm không còn khóc được nữa, vì không biết phải đứng dậy như thế nào. Nhưng không hiểu vì lý do gì, bà vùi đầu vào công việc với tất cả đam mê.

Ba người, gồm bà, một kế toán và người em họ bắt tay nhau cùng làm. Công việc thì đủ thứ, từ đi thu mua nguyên liệu, đến bốc vác hay bán củi để có tiền xoay vòng vốn, tự học sản xuất dầu điều. Một ngày, bà nhớ, chỉ ngủ nửa tiếng để còn kịp bốc vác hàng giao cho khách. Không ít lần, mái hiên nơi mua củi là nơi ngủ.

“Cách tôi đến với dầu điều phải gọi là mon men, mò mẫm trên bờ vực, trật một bước sẽ rơi ngay. Nhưng tôi tin sẽ làm được”, bà Hương nhớ lại.

Làm giàu từ dầu điều

Sau 10 năm gian truân, Công ty Nguyên Thanh Hương đã chính thức cho ra đời sản phẩm dầu vỏ điều.

Đây là sản phẩm được chiết xuất từ vỏ hạt điều, có thể dùng làm nhiên liệu thay thế dầu F.O. Qua nghiên cứu và báo cáo kết quả thực tế của một số nhà máy cho thấy, các chỉ số chất lượng giữa dầu điều và dầu F.O là tương đương nhau và hiệu quả sử dụng là như nhau.

Điểm vượt trội của dầu điều là giá chỉ bằng 85% dầu F.O, kèm theo đó khi sử dụng dầu điều không cần sấy thứ cấp như dầu F.O, nên giảm được chi phí sấy trong đầu mùa hè và mùa thu. Tuy nhiên, có một lưu ý khi sử dụng dầu điều là các ron trong máy bơm dầu cần được sử dụng bằng vật liệu thích hợp.

Nhưng tất cả những điều hay ho trên được trích trong báo cáo nghiên cứu. Còn thực tế, nếu không bán được, không thương mại hóa được sản phẩm dầu vỏ điều, bà Hương sẽ lại trở về điểm xuất phát - trắng tay.

Khó khăn là hầu hết những đơn vị sử dụng dầu F.O là những đơn vị sở hữu dây chuyền rất lớn, hoạt động trong các ngành xi măng hay ngành thép. Việc thay đổi nguyên liệu – dù chi phí rẻ hơn, nhưng thường sẽ kéo theo yêu cầu thay đổi về dây chuyền,  máy móc, hay ít nhất là ảnh hưởng đến hiệu suất sử dụng máy. Với một doanh nghiệp đang sản xuất thì đây là điều tối kỵ.

“Tôi phải mất một thời gian để thuyết phục, đưa họ sử dụng thử để chứng minh loại dầu vỏ điều của chúng tôi đã loại bỏ được hoàn toàn axit, điều mà không phải công ty nào cũng làm được”, bà Hương nói.

Thành công đầu tiên có lẽ là khi Tổng công ty công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem) và một số doanh nghiệp thép trở thành đối tác và đưa vào sử dụng dầu của Nguyên Thanh Hương. Nhờ tên tuổi lớn đầu tiên đó, danh sách khách hàng kéo dài dần. Trong đó, không ít tên tuổi đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. Mỗi đơn hàng lên đến hàng ngàn tấn.

Có khách, Nguyên Thanh Hương quyết định đầu tư lớn. 2 nhà máy sản xuất, một ở Bình Phước và một ở Đồng Nai với công suất 900 tấn vỏ điều/ngày với khoảng 200 nhân viên; doanh thu đạt ngưỡng 1.000 tỷ đồng từ năm 2015.

Trên thế giới, loại sản phẩm này chỉ được sản xuất tại 3 quốc gia là Việt Nam, Ấn Độ và Brazil. Tại Việt Nam, Nguyên Thanh Hương là một trong những đơn vị chủ lực cung cấp sản phẩm này.

“Trong năm 2017, chúng tôi sẽ ra mắt hai dòng sản phẩm mới từ dầu điều. Dự kiến, trong vòng  5 đến 10 năm tới, sản lượng dầu điều xuất khẩu sẽ chiếm 60% tổng sản lượng của Công ty, doanh thu sẽ gấp 2-3 lần hiện tại”, bà Thanh Hương chia sẻ kế hoạch mới.

Trong kế hoạch này, hẳn bà Hương đã an tâm hơn nhiều. Người con trai duy nhất của bà là Võ Nguyên Thanh cũng trở thành cộng sự đắc lực khi nắm giữ vai trò Phó tổng giám đốc Công ty và quản lý nhà máy tại Bình Phước. Bà cũng nói, đã tới lúc nghĩ đến thời điểm chuyển giao...