Sự kiện “Em bé US-HIFU” đầu tiên tại Việt Nam chào đời được công bố tại Hội nghị “Em bé US-HIFU đầu tiên tại Việt Nam chào đời và kết quả ban đầu sau một năm triển khai” diễn ra sáng 18/12 đánh dấu bước tiến quan trọng của y học Việt Nam trong điều trị khối u không xâm lấn và bảo tồn khả năng sinh sản cho phụ nữ.

Tại đây, GS-TS.Nguyễn Viết Tiến, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Thiện An, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng Y khoa Quốc gia, Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam chính thức thông tin về trường hợp sản phụ Phạm Thị Huyền Trang (30 tuổi, Ninh Bình), người đã sinh con thành công sau khi được điều trị u xơ tử cung bằng kỹ thuật US-HIFU.

Trước khi mang thai, chị Trang được chẩn đoán mắc đa u xơ tử cung, trong đó có u xơ tử cung thành trái kích thước 48x43x59 mm và u xơ tử cung thành sau kích thước 37x33x42 mm. Đây được xác định là một trong những nguyên nhân khiến chị từng bị sảy thai ở tuần thứ 20.

Với mong muốn tìm kiếm một phương pháp điều trị hiệu quả nhưng vẫn bảo toàn tử cung để duy trì cơ hội làm mẹ, chị đã tìm hiểu và lựa chọn kỹ thuật US-HIFU. Đây là phương pháp điều trị khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm.

Ca điều trị được thực hiện vào tháng 11/2024 do GS-TS.Nguyễn Viết Tiến cùng ê-kíp tiến hành. Chỉ sau khoảng 3 giờ điều trị, bệnh nhân đã có thể đi lại và sinh hoạt bình thường.

Sau ba tháng, chị Trang mang thai hoàn toàn tự nhiên mà không cần bất kỳ phương pháp hỗ trợ sinh sản nào. Trong suốt quá trình theo dõi thai kỳ, thai nhi phát triển bình thường, trong khi các khối u xơ tử cung tiếp tục thu nhỏ dần.

Ở lần mang thai này, sản phụ từng lo lắng về nguy cơ phải khâu vòng cổ tử cung dự phòng do tiền sử sảy thai ở tuần thứ 20. Tuy nhiên, qua thăm khám và đánh giá chuyên môn, GS-TS.Nguyễn Viết Tiến xác định nguyên nhân sảy thai trước đó là do u xơ tử cung, yếu tố đã được loại bỏ sau điều trị bằng US-HIFU. Các chỉ số phát triển của thai nhi cũng như độ dài cổ tử cung đều hoàn toàn bình thường, vì vậy không cần can thiệp khâu vòng cổ tử cung dự phòng.

Sáng 26/11/2025, ở tuần thai thứ 38, chị Trang sinh mổ một bé khỏe mạnh, nặng 3,4kg tại Bệnh viện Phụ sản Thiện An. Sự chào đời của “em bé US-HIFU” đầu tiên tại Việt Nam được xem là cột mốc quan trọng của y học nước nhà, khi kỹ thuật US-HIFU không chỉ giúp điều trị hiệu quả u xơ tử cung mà còn mở ra hy vọng làm mẹ cho nhiều phụ nữ từng đối diện nguy cơ vô sinh do các bệnh lý phụ khoa như u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung.

Nhận định về ca bệnh đặc biệt này, GS-TS.Nguyễn Viết Tiến, người tiên phong đưa kỹ thuật US-HIFU về Việt Nam khẳng định sự ra đời của em bé US-HIFU đầu tiên là minh chứng rõ ràng cho tính an toàn và hiệu quả của phương pháp.

Tính đến thời điểm hiện tại, Bệnh viện Phụ sản Thiện An đã thực hiện thành công hơn 400 ca điều trị bằng US-HIFU cho các bệnh lý như u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, ung thư gan, u xơ vú và ghi nhận kết quả điều trị rất khả quan.

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của bệnh viện trong việc chủ động tiếp cận, đầu tư và triển khai kỹ thuật US-HIFU bởi đây là kỹ thuật mới, hiện đại, đòi hỏi trình độ chuyên môn cao, quy trình điều trị chặt chẽ và sự theo dõi nghiêm ngặt trong suốt quá trình thực hiện.

Sau hơn một năm triển khai, với hơn 400 ca điều trị an toàn, hiệu quả, không ghi nhận biến chứng, cùng 8 trường hợp mang thai sau điều trị và đặc biệt là sự chào đời của em bé US-HIFU đầu tiên tại Việt Nam, có thể khẳng định đây là những kết quả bước đầu rất đáng khích lệ.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa về mặt chuyên môn mà còn có giá trị nhân văn sâu sắc, là niềm hạnh phúc của một gia đình, là kết quả của sự tin tưởng giữa người bệnh và đội ngũ y bác sĩ, đồng thời mở ra hy vọng mới cho nhiều phụ nữ mong muốn được làm mẹ một cách tự nhiên, an toàn.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế mong muốn bệnh viện tiếp tục theo dõi dài hạn, thu thập dữ liệu và đánh giá kết quả một cách khoa học nhằm hoàn thiện phác đồ điều trị cũng như mở rộng ứng dụng US-HIFU trong điều trị các khối u ác tính theo hướng thận trọng, bền vững và hiệu quả.

Tháng 12/2024, Bộ Y tế đã chính thức phê duyệt cho phép Bệnh viện Phụ sản Thiện An triển khai kỹ thuật US-HIFU trong khám, chữa bệnh theo Quyết định số 3955/QĐ-BYT ngày 27/12/2024, khẳng định đây là kỹ thuật hoàn toàn mới tại Việt Nam và hiện bệnh viện là đơn vị y tế đầu tiên, duy nhất được cấp phép ứng dụng.

Theo GS-TS.Nguyễn Viết Tiến, US-HIFU là phương pháp điều trị khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm, hoạt động dựa trên nguyên lý hội tụ sóng siêu âm vào mô sinh học, làm tăng nhiệt độ tức thời lên 65-100 độ C trong vòng một giây, từ đó gây biến tính protein và hoại tử đông không hồi phục. Phần mô bị tiêu diệt sẽ tự tiêu theo thời gian, trong khi các mô lành xung quanh hầu như không bị ảnh hưởng.

So với nhiều quốc gia trên thế giới, chi phí điều trị US-HIFU tại Việt Nam thấp hơn đáng kể trong khi vẫn sử dụng hệ thống máy móc thế hệ mới nhất. Theo GS-TS.Nguyễn Viết Tiến, bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị cho nhiều bệnh nhân đến từ Anh, Đức, Singapore và Nga.

Một bệnh nhân từ Singapore cho biết nếu điều trị tại nước họ chi phí có thể lên tới khoảng 500 triệu đồng, trong khi tại Việt Nam chỉ khoảng 100 triệu đồng, thậm chí với khối u nhỏ chỉ từ 60-70 triệu đồng.

Điều này cũng tương tự đối với các bệnh lý như u gan và u tụy. Việc ứng dụng công nghệ hiện đại với chi phí hợp lý đã giúp người bệnh được hưởng lợi tối đa từ thành tựu y học tiên tiến.

US-HIFU được đánh giá là phương pháp giải quyết tận gốc nguyên nhân gây bệnh là khối u, qua đó giúp người phụ nữ sau điều trị có thể mang thai tự nhiên mà không cần đến các biện pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm.

Thành công của “em bé US-HIFU” đầu tiên tại Việt Nam cho thấy hiệu quả của việc kết hợp các kỹ thuật và công nghệ y học hiện đại, mang lại kết quả điều trị toàn diện, an toàn và được xem là toàn diện cả về chuyên môn lẫn giá trị nhân văn.