Từ đầu năm tới nay, thị trường xe sang rất khởi sắc. Theo Cục Đăng kiểm cho hay, số lượng xe sang được cấp đăng kiểm trong 9 tháng năm 2015 là 886 xe BMW, 535 xe Audi, 790 xe Land Rover, 202 xe Porsche, 6 xe Rolls Royce, 3 xe Lamborgini hay 8 chiếc Bentley. Tuy nhiên, nếu thuế TTĐB của xe sang tăng mạnh như Dự thảo trình Quốc hội khiến xe đội giá thêm vài tỷ đồng/chiếc, số lượng bán ra chắc chắn ảnh hưởng.

Đáng nói là khi thảo luận về thuế suất thuế TTĐB với ô tô, nhiều đại biểu rất ủng hộ đánh thuế TTĐB cao với ô tô phân khối lớn, đặc biệt là xe trên 3.0L trở lên như tờ trình của Chính phủ. Trong khi đó, với đề xuất giảm thuế TTĐB cho các dòng xe khác, đại biểu Đặng Thế Vinh (Hậu Giang) dù biết sẽ khuyến khích tiêu dùng nhưng cũng cho rằng, trong điều kiện đường sá hiện nay và ách tắc giao thông tại các đô thị lớn, việc giảm thuế cho các xe từ 2.0L trở xuống còn nhiều băn khoăn.

Là nơi có nhà máy sản xuất ô tô của Công ty Ô tô Trường Hải (Thaco), Đại biểu Lê Văn Lai (Quảng Nam) cho hay, địa phương rất lo về vấn để giảm thuế TTĐB với ô tô. Chỉ một doanh nghiệp ô tô như Thaco đã giải quyết gần 10.000 chỗ làm, đóng góp ngân sách cho tỉnh trên 50%, đồng thời là “bà đỡ” về phát triển công nghiệp, đầu tàu, chỗ dựa để Khu kinh tế mở Chu Lai lớn mạnh trong tương lai.

Bởi vậy khi giảm thuế TTĐB với xe nhỏ, thuế nhập khẩu về 0% vào năm 2018, ông Lai cũng e ngại ngành ô tô sẽ chết và hệ lụy của xã hội là rất lớn. “Việc được của giảm thuế TTĐB dẫn đến ô tô vào Việt Nam rẻ, người tiêu dùng sẽ dễ được đi ô tô. Nhưng nếu giảm sâu thuế TTĐB chúng tôi thấy rất lo lắng. Sẽ có khoảng 10.000 công nhân thất nghiệp, trên 50% ngân sách hàng năm của Quảng Nam không biết trông vào đâu và nhiều hệ lụy khác về mặt xã hội sẽ xảy ra”, ông Lai nói. 

Cũng không đồng tình với việc giảm thuế TTĐB cho ô tô, Đại biểu Hồ Thị Thuỷ (Vĩnh Phúc) đã đề nghị  Quốc hội giữ nguyên mức thuế TTĐB hiện hành đối với ô tô hoặc chỉ giảm ở mức thấp.

Bà Thuỷ cho hay, chỉ riêng việc giảm thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc từ ASEAN hiện nay là 50% xuống 0% vào năm 2018 là tương đương với giảm trên 30% giá xe nhập khẩu. Đây là mức giảm khá mạnh, có lợi cho người tiêu dùng và các doanh nghiệp thương mại. Tuy nhiên, nếu thuế TTĐB cũng giảm cùng lúc có thể gây ra một số tác động ngược do nhu cầu mua ô tô của người dân tăng đột biến. Trong khi hạ tầng giao thông, ý thức tham gia giao thông chưa kịp thay đổi ngay lập tức, có thể dẫn tới hệ lụy bất lợi về giao thông và xã hội. “Thực tế tại một số thành phố, tình trạng kẹt xe vào các giờ cao điểm luôn là nỗi kinh hoàng của người tham gia giao thông. Dù chưa có con số thống kê, nhưng nếu quy đổi số giờ kẹt xe ra thành tiền trong một năm thì chắc con số không phải là nhỏ. Bên cạnh đó, hạ tầng chưa đáp ứng được, cùng với các tác động như tai nạn giao thông, môi trường cũng bị ảnh hưởng”, bà Thuỷ nhận xét.

Một số đại biểu Quốc hội cũng e ngại, xe nhập khẩu sẽ được hưởng lợi kép từ việc vừa được giảm thuế nhập khẩu theo lộ trình, vừa được giảm thuế TTĐB sẽ ngay lập tức ồ ạt nhập khẩu vào Việt Nam. Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô và cung ứng trong nước cần nhiều thời gian để chuẩn bị đầu tư, cắt giảm chi phí, tăng tỷ lệ nội địa hóa, đào tạo con người, nâng cao khả năng cạnh tranh sẽ không đủ thời gian chuẩn bị cho những thay đổi lớn về chính sách, chắc chắn để mất thị trường. “Việc xe nhập khẩu ồ ạt do được hưởng lợi kép sẽ ngay lập tức làm gia tăng thâm hụt thương mại, giảm thu ngân sách, đồng thời gây áp lực lên hạ tầng giao thông vốn đã quá tải. Các nhà sản xuất và cung ứng trong nước gặp khó khăn cũng sẽ ảnh hưởng đến công ăn việc làm của người lao động”, bà Thuỷ nói.

Ở góc độ khác, để hiện thực hoá các chính sách phát triển ngành ô tô, Bộ Công Thương lại vừa trình Chính phủ dự thảo mới nhất quyết định về cơ chế, chính sách nhằm thực hiện chiến lược và quy hoạch phát triển công nghiệp ô tô.

Điểm đáng chú ý lần này là Bộ Công Thương đề xuất, đối với các dòng xe ưu tiên sẽ áp dụng mức thuế nhập khẩu ưu đãi MFN cao phù hợp với các cam kết WTO và tình hình sản xuất trong nước. Đối với các Hiệp định Thương mại đã ký kết, thuế nhập khẩu ô tô sẽ thực hiện theo đúng cam kết và không đẩy nhanh lộ trình.

Như vậy, các dòng xe sang được nhập khẩu từ các nước ngoài ASEAN chắc chắn không có cơ hội giảm giá nhanh như xe phổ thông, nếu không muốn nói là sẽ còn tăng giá tiếp.