3 ông lớn bàn chuyện thống nhất để mạnh hơn

Theo đó, Nissan Motor Co., Ltd. (Nissan), Honda Motor Co., Ltd. (Honda) và Mitsubishi Motors Corporation (Mitsubishi Motors) đã ký kết MOU để xem xét khả năng tham gia của Mitsubishi Motors vào kế hoạch hợp nhất kinh doanh thông qua việc thành lập một công ty cổ phần chung, như đã được nêu trong MOU trước đó giữa Nissan và Honda.

Nissan, Honda, và Mitsubishi Motors đã đạt được thỏa thuận cơ bản để tiếp tục đàm phán dựa trên khuôn khổ hợp tác chiến lược đã thiết lập trong thỏa thuận giữa Honda và Nissan vào ngày 1/8/2024, tập trung vào trí tuệ nhân tạo và điện khí hóa. Mitsubishi Motors đã tham gia vào khuôn khổ này, và ba công ty đang cùng thúc đẩy các đàm phán chi tiết hơn.

Phát biểu nhân dịp này, ông Makoto Uchida, Tổng giám đốc điều hành của Nissan cho biết, Honda và Nissan đã bắt đầu xem xét việc hợp nhất kinh doanh, với mục tiêu tạo ra những giá trị cộng hưởng to lớn trên nhiều lĩnh vực. Việc đối tác Mitsubishi Motors tham gia vào các đàm phán này là tín hiệu tích cực. Nếu hợp nhất này thành hiện thực, chúng tôi kỳ vọng sẽ mang lại nhiều giá trị hơn cho khách hàng trên toàn cầu”.

Về phía mình, ông Toshihiro Mibe, Tổng giám đốc điều hành của Honda chia sẻ, trong thời kỳ biến động lớn của ngành công nghiệp ô tô, được xem là thay đổi chỉ xảy ra một lần trong 100 năm, chúng tôi hy vọng sự tham gia của Mitsubishi Motors vào các đàm phán này sẽ thúc đẩy những thay đổi xã hội tích cực. Đồng thời, chúng tôi cũng mong muốn trở thành một công ty tiên phong tạo ra giá trị mới trong lĩnh vực di chuyển thông qua sự hợp tác này. Nissan và Honda sẽ bắt đầu các cuộc thảo luận từ hôm nay, với mục tiêu làm rõ khả năng hợp nhất kinh doanh khoảng cuối tháng 1 tới, đồng thời cân nhắc sự đóng góp của Mitsubishi Motors.

Còn ông Takao Kato, Tổng giám đốc điều hành của Mitsubishi Motors cũng cho hay, trong thời kỳ chuyển đổi của ngành công nghiệp ô tô, việc nghiên cứu hợp nhất kinh doanh giữa Nissan và Honda sẽ thúc đẩy tối đa hóa hiệu ứng cộng hưởng, đồng thời mang lại giá trị cao cho các hoạt động hợp tác với Mitsubishi Motors. Để tối ưu hóa sức mạnh tổng hợp và phát huy tối đa thế mạnh của từng công ty, chúng tôi sẽ cùng nhau nghiên cứu các hình thức hợp tác hiệu quả nhất.

Trước khi có sự tham gia của Mitsubishi Motor, để đẩy nhanh các nỗ lực hướng tới một xã hội không phát thải carbon và không có tai nạn giao thông, Nissan và Honda đã ký MOU vào ngày 15/3/2024 về việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo và điện khí hóa. Kể từ đó, cả hai công ty đã tiến hành các cuộc thảo luận nhằm thúc đẩy sự hợp tác trên nhiều lĩnh vực khác nhau.

Tiếp đó ngày 1/8/2024, hai công ty đã tiếp tục ký một MOU để làm sâu sắc thêm khuôn khổ hợp tác chiến lược. Đồng thời, hai bên công bố thỏa thuận thực hiện nghiên cứu chung về các công nghệ nền tảng cho các phương tiện “được định nghĩa bằng phần mềm” (Software-defined Vehicles - SDVs) thế hệ mới, đặc biệt trong các lĩnh vực quan trọng về trí tuệ và điện khí hóa, nhằm thúc đẩy các cuộc thảo luận tập trung hơn để đạt đến hợp tác cụ thể hơn.

Trong suốt quá trình này, Nissan và Honda đã cân nhắc nhiều khả năng và phương án khác nhau. Cùng lúc đó, môi trường kinh doanh của cả hai công ty và ngành công nghiệp ô tô rộng lớn hơn đang thay đổi nhanh chóng, với tốc độ đổi mới công nghệ ngày càng gia tăng.

MOU này được kỳ vọng sẽ là một lựa chọn để duy trì khả năng cạnh tranh toàn cầu, đồng thời giúp hai công ty tiếp tục cung cấp các sản phẩm và dịch vụ hấp dẫn hơn đến khách hàng trên toàn thế giới.

Nếu việc hợp nhất kinh doanh được hiện thực hóa, cả hai công ty có thể tích hợp các nguồn lực quản lý, bao gồm kiến thức, nhân lực, và công nghệ; tạo ra các sức mạnh tổng hợp sâu hơn; tăng khả năng thích ứng với các biến động của thị trường; và kỳ vọng cải thiện giá trị doanh nghiệp trong trung và dài hạn.

Bên cạnh đó, Nissan và Honda có thể đóng góp hơn nữa vào sự phát triển của nền tảng công nghiệp Nhật Bản, trở thành “công ty hàng đầu về di chuyển toàn cầu” bằng cách tích hợp các lĩnh vực ô tô bốn bánh của Nissan và Honda, cùng với xe máy và các sản phẩm năng lượng của Honda, làm tăng sức hấp dẫn của thương hiệu và mang đến các sản phẩm, dịch vụ đổi mới và hấp dẫn hơn cho khách hàng trên toàn cầu.

Lãnh đạo của hai bên cũng tin rằng, việc kết hợp sức mạnh của cả hai công ty sẽ mang lại giá trị chưa từng có cho khách hàng trên toàn thế giới, những người đánh giá cao thương hiệu Nissan và Honda. Cùng nhau, chúng tôi có thể tạo ra một cách tiếp cận độc đáo mà không công ty nào có thể đạt được một mình và đây là điều cần thiết để vượt qua những thách thức lớn mà ngành công nghiệp ô tô đang đối mặt.

“Honda và Nissan là hai công ty có những điểm mạnh đặc biệt riêng. Hiện tại, chúng tôi mới chỉ bắt đầu đánh giá và chưa quyết định việc hợp nhất kinh doanh, nhưng để tìm ra hướng đi chung vào cuối tháng 1 năm 2025, chúng tôi cam kết trở thành công ty dẫn đầu, tạo ra giá trị di chuyển mới thông qua sự tổng hòa giữa hai đội ngũ”, đại diện Honda Motor nói tại thời điểm tháng 8/2024.

Nissan và Honda sẽ thành lập một ủy ban chuẩn bị hợp nhất để đảm bảo quá trình hợp nhất diễn ra thuận lợi và tiến hành các cuộc thảo luận tập trung. Dựa trên các cuộc thảo luận của ủy ban, cũng như kết quả kiểm tra chi tiết, hai công ty sẽ xem xét và phân tích các sức mạnh tổng hợp cụ thể hơn.

Bằng cách nhanh chóng thực hiện các sức mạnh tổng hợp từ việc hợp nhất, Nissan và Honda đặt mục tiêu trở thành một công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực di chuyển, với doanh thu trên 30.000 tỷ Yên và lợi nhuận hoạt động hơn 3.000 tỷ Yên.

Các lợi ích dự kiến từ việc hợp nhất kinh doanh cũng được liệt kê diễn ra trên nhiều mặt.

Đơn cử như lợi thế về quy mô thông qua chuẩn hóa nền tảng xe. Theo đó, chuẩn hóa các nền tảng xe của cả hai công ty trên nhiều phân khúc sản phẩm dự kiến sẽ tạo ra các sản phẩm mạnh mẽ hơn, giảm chi phí, nâng cao hiệu suất phát triển và tối ưu hóa hiệu quả đầu tư thông qua quy trình sản xuất chuẩn hóa.

Việc hợp nhất dự kiến tăng doanh số bán hàng và khối lượng vận hành, giúp giảm chi phí phát triển trên mỗi chiếc xe, bao gồm cả các dịch vụ kỹ thuật số tương lai, đồng thời tối đa hóa lợi nhuận.

Đồng thời đẩy mạnh việc bổ trợ lẫn nhau trong danh mục sản phẩm toàn cầu - bao gồm các mẫu xe chạy bằng động cơ đốt trong (ICE), hybrid (HEV), hybrid sạc điện (PHEV), và xe điện (EV) - giúp đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng toàn cầu và cải thiện sự hài lòng của khách hàng.

Đối với việc nghiên cứu và phát triển, theo MOU đã ký ngày 1/8/2024 về quan hệ đối tác chiến lược và nghiên cứu chung công nghệ cơ bản, hai công ty đã bắt đầu hợp tác nghiên cứu nền tảng cho các phương tiện định nghĩa bằng phần mềm (SDVs). Sau hợp nhất, cả hai sẽ mở rộng hợp tác tích hợp trong toàn bộ các hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), bao gồm nghiên cứu cơ bản và công nghệ ứng dụng trên xe. Điều này giúp tăng cường chuyên môn kỹ thuật, cải thiện năng lực phát triển và giảm chi phí thông qua tích hợp các chức năng bổ trợ lẫn nhau.

Các lợi thế khác còn là tối ưu hóa hệ thống và cơ sở sản xuất và cơ sở dịch vụ năng lượng, kết hợp với sự hợp tác cải thiện thông qua sử dụng chung dây chuyền sản xuất, sẽ cải thiện đáng kể hiệu quả sử dụng công suất, giảm chi phí cố định; tăng cường lợi thế cạnh tranh trong chuỗi cung ứng  khi hai công ty dự kiến cải thiện khả năng cạnh tranh bằng cách nâng cao và hợp lý hóa hoạt động mua sắm, đồng thời tìm nguồn cung cấp chung từ cùng chuỗi cung ứng và hợp tác với các đối tác kinh doanh; tiết kiệm chi phí thông qua cải tiến hiệu quả hoạt động nhờ tích hợp hệ thống, vận hành và chuẩn hóa các quy trình hoạt động.

Cạnh đó, việc tích hợp các chức năng tài chính bán hàng liên quan của cả hai công ty và mở rộng quy mô hoạt động sẽ cung cấp các giải pháp di chuyển, bao gồm các dịch vụ tài chính mới trong suốt vòng đời của xe, cho khách hàng của cả hai tổ chức.

Nguồn nhân lực của hai công ty là một tài sản vô giá, và việc xây dựng một nền tảng nhân sự mạnh mẽ là điều cần thiết cho sự chuyển đổi đi kèm với quá trình hợp nhất kinh doanh. Sau khi hợp nhất, việc gia tăng trao đổi nhân viên và hợp tác kỹ thuật giữa hai công ty được kỳ vọng sẽ thúc đẩy hơn nữa sự phát triển kỹ năng. Hơn nữa, bằng cách tận dụng khả năng tiếp cận thị trường nhân tài của mỗi công ty, việc thu hút những tài năng xuất sắc sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Phương thức hợp nhất kinh doanh và niêm yết cổ phiếu

Trong kế hoạch hợp tác của Nissan và Honda cũng cho hay, sau quá trình xem xét, dự kiến sẽ thành lập một công ty cổ phần chung thông qua hình thức chuyển nhượng cổ phần. Công ty này sẽ đóng vai trò là công ty mẹ của cả hai doanh nghiệp. Việc thực hiện kế hoạch này sẽ phụ thuộc vào sự phê duyệt tại đại hội cổ đông của mỗi công ty cũng như các chấp thuận cần thiết từ cơ quan chức năng liên quan, trên cơ sở các biện pháp tái cấu trúc của Nissan được triển khai ổn định.  

Sau hợp nhất, cả Nissan và Honda sẽ trở thành công ty con hoàn toàn thuộc sở hữu của công ty cổ phần chung. Ngoài ra, hai công ty sẽ tiếp tục duy trì và phát triển các thương hiệu của Nissan và Honda một cách bình đẳng. 

Cổ phiếu của công ty cổ phần chung mới thành lập dự kiến sẽ được niêm yết mới (technical listing) trên Thị trường Chính của Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo (TSE). Thời điểm niêm yết được lên kế hoạch vào tháng 8/2026.

Khi công ty cổ phần chung được niêm yết, cả Nissan và Honda sẽ trở thành hai công ty con hoàn toàn thuộc sở hữu của công ty cổ phần chung và sẽ bị hủy niêm yết khỏi TSE. Tuy nhiên, các cổ đông hiện tại của Nissan và Honda vẫn có thể giao dịch cổ phiếu của công ty cổ phần chung được phát hành trong quá trình chuyển nhượng cổ phần trên TSE.

Ngày niêm yết của công ty cổ phần chung và ngày hủy niêm yết của Nissan và Honda sẽ được xác định theo quy định của TSE.

Về cơ cấu tổ chức của công ty cổ phần chung, cũng như hai công ty con hoàn toàn thuộc sở hữu của công ty này sau khi hợp nhất kinh doanh, một cấu trúc tối ưu nhằm hiện thực hóa các sức mạnh tổng hợp, bao gồm tích hợp chức năng R&D, chức năng mua sắm và chức năng sản xuất, sẽ được thảo luận và xem xét bởi Ủy ban hợp nhất. Mục tiêu là xây dựng một cơ cấu tổ chức hiệu quả, cạnh tranh cao để vận hành kinh doanh sau hợp nhất.

Lịch trình dự kiến cho việc hợp nhất kinh doanh

Tỷ lệ chuyển nhượng cổ phần sẽ được xác định vào thời điểm ký kết thỏa thuận chính thức cuối cùng về việc hợp nhất kinh doanh. Việc xác định tỷ lệ này sẽ dựa trên kết quả thẩm định chi tiết, các đánh giá từ bên thứ ba, và tham chiếu đến giá đóng cửa trung bình của cổ phiếu của mỗi công ty trong một khoảng thời gian nhất định trước khi công bố MOU.

Vào thời điểm việc chuyển nhượng cổ phần có hiệu lực, dự kiến Honda sẽ đề cử phần lớn các giám đốc, bao gồm cả giám đốc nội bộ và giám đốc độc lập, trong công ty cổ phần chung. Chủ tịch kiêm Giám đốc đại diện hoặc Tổng Giám đốc điều hành đại diện sẽ được chọn từ các giám đốc được Honda đề cử.

Các thông tin khác về công ty cổ phần chung như tên gọi, trụ sở chính, người đại diện, thành phần ban lãnh đạo, và cơ cấu tổ chức sẽ được xác định tại thời điểm ký kết thỏa thuận chính thức. Quyết định này sẽ dựa trên các cuộc thảo luận trong Ủy ban hợp nhất, phù hợp với mục tiêu của việc hợp nhất kinh doanh và kết quả của quá trình thẩm định chi tiết.