Mùa đông ở Nhật Bản rất khắc nghiệt. Tuyết rơi dày và nhiệt độ lạnh kéo dài ở nhiều nơi. Các tỉnh như Akita, Hokkaido, Shimane, Tottori... còn phải hứng chịu những đợt gió lạnh dưới âm độ C thổi từ biển vào. Thời tiết này làm gia tăng nguy cơ đột quỵ, đặc biệt là ở nam giới sau tuổi 40, họ phải ra ngoài đương đầu với thời tiết để đi làm nuôi gia đình (phụ nữ Nhật thường ở nhà nội trợ).

Chức năng mạch máu thường lão hóa sau tuổi 40. Gặp trời lạnh, cơ thể tăng tiết catecholamine, mạch máu não càng co giãn quá mức và có thể vỡ đứt dẫn đến đột quỵ. Thời tiết cũng làm tăng độ nhớt quánh của máu, không chỉ làm giảm lưu lượng máu đến não, mà còn dễ kết vón tạo cục máu đông, gây tắc nghẽn lòng mạch và tai biến não. Để khắc phục nguy cơ này, ẩm thực Nhật đã cho ra đời nhiều món ăn bảo vệ tim mạch, mà nổi tiếng nhất là món “natto” (đậu nành lên men).

Theo Nippon, natto là món ăn giàu dinh dưỡng thay thế cho cá và rau quả vốn khan hiếm vào mùa đông. Người Nhật thường ăn natto vào bữa sáng với cơm nóng, nước tương, mù tạt, hành lá, gừng ngâm và súp miso. Người dân vùng Akita còn nấu thêm món natto-jiru (súp miso nấu với natto băm nhỏ) để vượt qua mùa đông khắc nghiệt.

Natto có từ thời Yayoi (300 năm trước công nguyên). Người Nhật làm natto bằng cách ngâm đậu nành trong nước 8 tiếng vào mùa hè hoặc 18 giờ vào mùa đông. Sau đó hấp chín, ủ với lợi khuẩn Bacillus Subtilis và lên men trong môi trường 40 độ C khoảng một ngày nữa. Bacillus Subtilis cũng có đặc tính sinh sôi mạnh vào mùa đông, nên thói quen ăn natto càng phổ biến trong mùa tuyết rơi là vì thế.

Trong những hạt đậu nành lên men béo ngậy, các nhà khoa học Nhật Bản đã tìm thấy loại enzyme nattokinase độc đáo có khả năng làm tan cục máu đông mạnh gấp 4 lần enzyme nội sinh trong cơ thể. Nattokinase đi vào máu, giúp dọn sạch sợi tơ huyết vón cục, tăng tuần hoàn não và dự phòng đột quỵ hiệu quả. 

Đại học Y khoa Gifu đã thực chứng điều này bằng nghiên cứu trên 29.000 người ngoài 35 tuổi. Kết quả theo dõi trong 16 năm liền cho thấy, ăn natto làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ trong dân số.

Chứng cao huyết áp cũng thường chuyển biến xấu vào mùa đông. Vì vậy các chuyên gia cũng khuyên, khi huyết áp tăng, hãy ăn natto đầu tiên. Nghiên cứu của Bệnh viện Mizmedi (Hàn Quốc) trên 86 người huyết áp cao 130-159 mmHg cho thấy, bổ sung 2.000FU nattokinase sẽ làm giảm huyết áp đáng kể. 

Trung tâm Y tế Công cộng Nhật Bản cũng nghiên cứu trên 4.000 người ngoài 40 tuổi trong 5 năm cho thấy, natto ngăn bệnh huyết áp cao ở nam giới tiến triển xấu.

Để đạt được hiệu quả phòng ngừa đột quỵ, Hiệp hội Nattokinase Nhật Bản (JNKA) khuyến cáo mỗi ngày nên ăn 50g natto hoặc 2.000FU nattokinase có trong các sản phẩm hỗ trợ. Natto có mùi hăng khó ngửi giống như phô mai lên men, song các sản phẩm chứa nattokinase đã loại bỏ được hương vị này để ai cũng có thể sử dụng.