Các con số về sự quá tải tại cảng Cát Lái được Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) và Tổng cục Hải quan công bố tuần qua tại hội thảo “Giảm ùn tắc và cải thiện logistics tại cảng Cát Lái”.
Hội thảo nằm trong khuôn khổ Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID (Mỹ) tài trợ, được hiện trong 5 năm từ 2018-2023 với tổng vốn 21,7 triệu USD. Mục đích là nhằm hỗ trợ Chính phủ Việt Nam áp dụng cách tiếp cận quản lý rủi ro trong lĩnh vực hải quan và kiểm tra chuyên ngành cũng như hỗ trợ tăng cường công tác thực hiện Hiệp định tạo thuận lợi thương mại của Tổ chức thương mại thế giới (WTO).
Dự án phối hợp với Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính nhằm chuẩn hóa các thủ tục hải quan, tăng cường sự phối hợp ở cấp trung ương và cấp tỉnh, đồng thời nâng cao năng lực cho cán bộ hải quan.
Mục tiêu của Dự án là hỗ trợ Việt Nam phát triển môi trường thương mại và đầu tư hấp dẫn hơn cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Cảng Cát Lái có thiết kế 2,5 triệu TEUs, nhưng từ năm 2020 cảng đã xử lý khối lượng hàng hóa khoảng 5,5 triệu TEUs. Ngoài ra tỷ lệ sử dụng cầu cảng cũng rất cao, ở mức hơn 90%, so với mức trung bình của quốc tế là khoảng 70-80%. |
Tình trạng ùn tắc giao thông qua cảng là thách thức chính đe dọa sự ổn định và hiệu quả hoạt động của cảng Cát Lái, theo Báo cáo của USAID |
Trung bình mỗi ngày có khoảng 16.400 xe tải tới cảng. Xe có thể phải chờ từ 2-3 giờ trước khi tới cổng. Nếu xếp thành một hàng, lượng xe tải đến Cảng hàng ngày sẽ trải dài tới 322 km. |
Theo số liệu thống kê, mỗi năm có khoảng 4,9 triệu container 20 feet được xếp dỡ tại TP.HCM, tương đương với khoảng 3 triệu xe tải. Nếu tính bình quân, mỗi ngày có hơn 8.000 xe tải qua lại thành phố để xếp dỡ container. Trong đó, cảng Cát Lái xử lý hơn 92% khối lượng này, bằng khoảng 50% tổng khối lượng container của cả nước. |
USAID khuyến nghị, khối lượng container dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2030 sẽ càng tạo sức ép lên hệ thống cảng Cát Lái, nên ngay từ bây giờ cần cải thiện hơn nữa các nghiệp vụ hải quan. |
Theo cục Hải quan TP.HCM, trên địa bàn hiện có khoảng 200 cán bộ công chức hải quan, phục vụ khoảng 33.000 doanh nghiệp, với 500.000 tờ khai/năm. |
Kim ngạch xuất khẩu hàng hoá khoảng 30 tỷ USD; riêng hàng hoá đi qua cảng Cát Lái chiếm khoảng 35-40% số thu của cục Hải quan Thành phố. |
Đại diện cục Hải quan TP.HCM cho rằng, nếu không ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin để vận hành hệ thống hải quan điện tử sẽ dẫn tới tình trạng quá tải của cả hệ thống cũng như cán bộ, công chức hải quan. |
Nhân viên kho bãi làm việc tại Cát Lái còn rất thủ công, trong khi các container đang tắc nghẽn. |
Theo các chuyên gia, cảng Cát Lái đã hoạt động hết công suất, vì vậy cần tính tới việc phát triển các cảng bên cạnh và xung quanh khu vực Cái Mép - Thị Vải để san sẻ sức chứa. |
Hãng tàu Evergreen vừa ăn hàng, tiếp tục di chuyển về hướng cảng Cái Mép, Bà Rịa-Vũng Tầu. Xung quanh cảng Cát Lái có nhiều vị trí chiến lược, nếu các dự án hỗ trợ này được triển khai sẽ giảm tải đáng kể áp lực đối với hạ tầng giao thông vào cảng Cát Lái. |
Việc giải quyết ùn tắc tại cảng Cát Lái là ưu tiên hàng đầu nằm trong 21 khuyến nghị được các chuyên gia của USAID đưa ra tại buổi hội thảo. |
Trong bối cảnh kinh tế phục hồi mạnh mẽ hậu Covid-19, dòng chảy thương mại theo đà này tiếp tục gia tăng, gây áp lực lớn lên hoạt động của cảng Cát Lái, TP.HCM. Chính vì thế cần thúc đẩy nhanh các chương trình hành động. |