Theo Quy hoạch Điện VIII đã được phê duyệt, Việt Nam có kế hoạch nâng công suất điện gió ngoài khơi từ mức 0 ở thời điểm năm 2023 lên 6GW vào năm 2030, tầm nhìn 70 - 91,5 GW điện gió ngoài khơi vào năm 2050, đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 (net zero) như đã cam kết tại COP26.

Để đạt được mục tiêu này, các nhà đầu tư, nhà phát triển cũng như các nhà thầu cần chuẩn bị sẵn lực lượng lao động lành nghề, chất lượng cao, đặc biệt trong những dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn.

Trao đổi tại hội thảo “Cơ hội nghề nghiệp ngành điện gió ngoài khơi” mới đây, do Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội phối hợp tổ chức cùng Tập đoàn Copenhagen Infrastructure Partners (CIP), PGS. Nguyễn Đức Huy, Phó Hiệu trưởng Trường Điện - Điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, điện gió ngoài khơi là chủ đề được các cơ sở đào tạo rất quan tâm. Một điểm chung của các nội dung đào tạo này là tính đa ngành, đa lĩnh vực và sự thay đổi không ngừng.

“Việc tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của các công việc mới đòi hỏi sự đồng hành của các doanh nghiệp, các cơ sở đào tạo, các cơ quan quản lý nhà nước”, PGS.TS Nguyễn Đức Huy nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, mặc dù là ngành hoàn toàn mới ở Việt Nam song nhiều vị trí kỹ thuật trong ngành điện gió ngoài khơi có thể được đảm nhiệm bởi những nhân sự đang làm việc tại các ngành dầu khí, xây dựng công trình biển, nhà máy điện, hàng hải...

Hiện, một số chuyên ngành đào tạo dài hạn có thể hỗ trợ các dự án điện gió ngoài khơi như: điện - điện tử, kỹ thuật cơ khí xây dựng công trình biển, dầu khí, kỹ thuật xây dựng, logistics và quản lý chuỗi cung ứng, quản lý hàng hải, quản lý năng lượng, điều khiển tàu biển, năng lượng tái tạo, kỹ thuật địa chất, kỹ thuật môi trường...

Những chuyên ngành này được đào tạo tại một số trường như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng, Đại học Điện lực, Đại học Xây dựng Hà Nội, Đại học Hàng hải…

Ngoài ra, một số chương trình đào tạo ngắn hạn bao gồm kỹ thuật cơ bản ngành điện gió ngoài khơi, kỹ thuật an toàn cơ bản, sơ cứu nâng cao, cứu hộ nâng cao cũng cung cấp những kỹ năng cần thiết cho một số công việc mang tính chất kỹ thuật tại các dự án điện gió ngoài khơi.

Trong các dự án điện gió ngoài khơi, những vị trí công việc khác nhau sẽ yêu cầu nhân sự hoàn thành những chứng chỉ đào tạo khác nhau. Trong đó, có những công việc hoàn toàn mới và chưa từng xuất hiện tại Việt Nam, chẳng hạn như các vị trí phụ trách đánh giá sản lượng gió, chế tạo móng monopile, lắp đặt tuabin ngoài biển, kiểm tra và bảo trì cánh tuabin ngoài biển, vận hành vào bảo trì tuabin gió ngoài khơi…

Điểm tích cực là những ứng viên mới tốt nghiệp hoặc chưa nhiều kinh nghiệm liên quan cũng có thể bắt đầu sự nghiệp trong ngành điện gió ngoài khơi với các vị trí học nghề, thực tập và chương trình quản trị viên tập sự.

Ông Stuart Livesey, Đại diện Tập đoàn CIP tại Việt Nam, Tổng giám đốc Dự án Điện gió ngoài khơi La Gàn cho biết, Tập đoàn sẽ cần một lực lượng lao động trình độ cao để phục vụ cho các dự án trong tương lai.

Ví dụ, dự án điện gió ngoài khơi La Gàn khi được xây dựng hết công suất 3,5GW sẽ cần sự tham gia của 45.000 FTE, trong đó một FTE được tính là một nhân sự làm việc toàn thời gian trong vòng một năm. CIP mong muốn nhân sự Việt Nam có cơ hội tiếp cận với cơ hội nghề nghiệp chất lượng, đa dạng trong ngành điện gió ngoài khơi, đồng thời hỗ trợ Việt Nam trở thành trung tâm xuất khẩu các hạng mục phục vụ dự án điện gió ngoài khơi trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương trong tương lai.

Trong suốt vòng đời của một trang trại điện gió ngoài khơi (khoảng 35 - 45 năm), một số vị trí công việc sẽ đồng hành cùng dự án trong cả 3 giai đoạn chính Phát triển, Thi công và Vận hành, một số vị trí khác sẽ chỉ cần tham gia trong một hoặc hai giai đoạn của dự án. Giai đoạn Thi công có nhu cầu sử dụng nhân sự cao nhất (chiếm 49% tổng số việc làm được tạo ra trong suốt vòng đời dự án), tiếp theo là giai đoạn Vận hành và Bảo trì (35%), cuối cùng là giai đoạn Phát triển (10%) và Tháo dỡ (6%).

Cũng trong khuôn khổ hội thảo, Tập đoàn CIP công bố ấn phẩm “Nguồn nhân lực ngành điện gió ngoài khơi” nhằm cung cấp thông tin tổng quan về nhu cầu nhân sự phục vụ xuyên suốt các giai đoạn của một trang trại điện gió ngoài khơi, danh sách các công việc điển hình và mô tả công việc chi tiết của trên 70 vị trí khác nhau. Qua đó, giúp sinh viên yêu thích ngành điện gió ngoài khơi có thể chọn ngành học phù hợp ngay từ đầu.