Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) vừa có văn bản số 1476/BQLĐSĐT-QLDA1 gửi Sở ngoại vụ TP.HCM về việc dự thảo văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Bộ Ngoại giao đề xuất biện pháp giải quyết vướng mắc liên quan đến tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) tại TP.HCM.

Theo báo cáo của MAUR, trong giai đoạn cuối, một số vướng mắc liên quan đến cách diễn giải về hợp đồng và sự phối hợp giữa Liên danh Tư vấn NJPT và các nhà thầu Nhật Bản đang làm chậm tiến độ hoàn thành của Dự án.

MAUR cho biết, dù đã được quy định trong hợp đồng nhưng các nội dung liên quan đến đào tạo nhân viên (điều kiện đầu vào, số lượng học viên, thời điểm bắt đầu…) và công tác chạy thử (nghĩa vụ an toàn hệ thống, cung cấp thiết bị, đoàn tàu cho việc đào tạo và chạy thử…) bị kéo dài do những tranh cãi và thoái thác công việc của Nhà thầu Hitachi. Đến nay các nội dung này vẫn chưa được các bên thống nhất.

Theo hợp đồng, Nhà thầu Hitachi có trách nhiệm trình nộp dự thảo phạm vi công việc đối với hợp đồng phụ giữa hai bên cho công tác bảo trì, bảo dưỡng chậm nhất 6 tháng trước thời điểm vận hành Dự án.

Các chi phí cho việc thực hiện gói thầu, đã được tính toán trong quá trình mời thầu, thương thảo đàm phán, thống nhất và ký kết trong hợp đồng (trong phần chi phí tạm tính).

Tuy nhiên, Nhà thầu Hitachi không đồng ý thực hiện và cho rằng khoản kinh phí này là tạm tính từ thời điểm ký Hợp đồng năm 2013 và không đủ để thực hiện công việc hiện tại của Dự án. 

MAUR cho rằng, những điều kiện, đòi hỏi của Nhà thầu Hitachi chưa đủ pháp lý để giải quyết bởi vì theo quy định của hợp đồng, nhà thầu có quyền hưởng quyền được kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng (Extension of Time - EoT) do các lỗi từ chủ đầu tư gây ra do chậm tiến độ, hoặc nhà thầu phải bồi thường thiệt hại do chậm trễ nếu việc chậm tiến độ là lỗi của nhà thầu.

MAUR dẫn Khoản 1 Điều 39, Nghị Định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ quy định chi tiết hợp đồng xây dựng: “Trong hợp đồng xây dựng các bên phải thỏa thuận về các trường hợp được điều chỉnh tiến độ, trường hợp thời hạn hoàn thành chậm hơn so với tiến độ của hợp đồng thì các bên phải xác nhận rõ trách nhiệm của mỗi bên đối với những thiệt hại do chậm tiến độ gây ra”.

Theo quy định của Hợp đồng CP3, thời gian hoàn thành là ngày 8/4/2018. Hiện nay, nhà thầu Hitachi đang yêu cầu EoT là 4.124 ngày, tuy nhiên Tư vấn chung NJPT đánh giá thời gian EoT mà Nhà thầu Hitachi được hưởng là 2.161 ngày.

Không đồng ý với đánh giá của tư vấn, Nhà thầu Hitachi yêu cầu gia hạn thời gian hoàn thành ít nhất 2.773 ngày và bồi thường 527 tỷ đồng và yêu cầu chi trả các chi phí phát sinh cho việc gia hạn thời gian hoàn thành.

Tính đến hiện tại các khiếu nại chi tiết tạm thời mà nhà thầu yêu cầu có tổng chi phí vào khoảng 23,721 tỷ Yên (tương đương gần 4.000 tỷ đồng).

Để đảm bảo tiến độ dự án, MAUR đề xuất UBND TP.HCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ trao đổi với Thủ tướng Nhật Bản cho phép các cơ quan Chính phủ, Bộ ngoại giao, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, nhà tài trợ JICA quan tâm, hỗ trợ có những báo cáo với các cấp chính quyền của Chính phủ Nhật Bản.

Đồng thời có các trao đổi, tác động với các Nhà thầu Nhật Bản (đặc biệt là Nhà thầu Hitachi) sớm hoàn thành công việc để đưa Dự án vào khai thác thương mại và trở thành một công trình biểu tượng kiểu mẫu cho mối quan hệ hữu nghị giữa Nhật Bản và Việt Nam.