Thượng viện Mỹ phê chuẩn ông Ted Osius làm đại sứ Mỹ mới tại Việt Nam, sau khi ông được tổng thống đề cử giữ chức vụ này hồi tháng 5. 

Theo Washington Post, Thượng viện Mỹ tối 17/11 phê chuẩn bằng miệng 4 nhà ngoại giao cho chức vụ đại sứ. Trong số đó, ông Ted Osius, một nhà ngoại giao kỳ cựu, được chấp thuận làm đại sứ Mỹ tại Việt Nam, kế nhiệm ông David Shear.

Tổng thống Mỹ Barack Obama hồi tháng 5 đề cử ông Osius giữ chức đại sứ tại Việt Nam. Tuy nhiên, ứng viên này phải chờ Ủy ban Đối ngoại và toàn bộ Thượng viện thông qua trước khi được giữ chức vụ.

Osius từng làm việc ở Indonesia, Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan và Philippines. Công việc gần đây nhất của ông là giáo sư trường National War College. Ông cũng là một nghiên cứu viên kỳ cựu ở Viện nghiên cứu Chiến lược và Quan hệ Quốc tế (CSIS).

Trong phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ hồi tháng 6, Osius cho rằng đã đến lúc Washington cân nhắc dỡ lệnh cấm bán và chuyển giao vũ khí sát thương cho Hà Nội. Bốn tháng sau đó, chính phủ Mỹ tuyên bố dỡ một phần lệnh cấm buôn bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Đây được coi là một động thái có ý nghĩa lớn, gần 40 năm sau khi chiến tranh kết thúc.

Ông Ted Osius chia sẻ những cảm xúc trước khi được phê chuẩn trở thành Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, cũng như những công việc mà ông từng làm ở Việt Nam. 

"Với tôi, đây là giấc mơ thành hiện thực", ông Osius nói trước ủy ban. Năm 1996, ông trở thành một trong những nhà ngoại giao Mỹ đầu tiên làm việc ở Việt Nam kể từ khi chiến tranh kết thúc. Một năm sau đó, ông giúp mở Lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Hồ Chí Minh. "Tôi thích thú khi có cơ hội giúp Mỹ kết bạn tại mảnh đất từng chỉ khiến người Mỹ nhớ về một cuộc chiến tranh", ông nói.

Osius đã hỗ trợ ông Pete Peterson, đại sứ Mỹ đầu tiên tại Việt Nam sau khi bình thường hóa, khi ông đặt nền tảng cho mối quan hệ mới giữa hai nước. Ông cũng từng đại diện phó Tổng thống Al Gore, tham gia đội chuẩn bị hiệp định thương mại song phương với Việt Nam, và tháp tùng Tổng thống Bill Clinton trong chuyến thăm lịch sử năm 2000.

Ông Osius từng đi khắp Việt Nam, có lần đạp xe hơn 1.930 km từ Hà Nội tới thành phố Hồ Chí Minh.

"Tại khu phi quân sự cũ, tôi đứng trên một cây cầu, nhìn chăm chăm vào những cái hố trông như những cái ao nằm rải rác. Một người phụ nữ lớn tuổi nói bằng tiếng Việt rằng đó không phải là ao, mà là những nơi bom trút xuống. Trong đó có cả ngôi làng của bà. Khi tôi nói với bà rằng tôi đại diện cho chính phủ và nhân dân Mỹ, bà đáp lại bằng một câu khiến tiếng Việt trở thành thứ ngôn ngữ rất đỗi ấm áp: 'Hôm nay, chúng ta là anh chị em'", ông Osius kể trong bản điều trần.

"Từ những khởi đầu đó, tôi chứng kiến quan hệ của chúng ta (Mỹ) với Việt Nam phát triển thành quan hệ đối tác quan trọng, dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau và những lợi ích chiến lược chung. Như Ngoại trưởng Kerry năm ngoái nói ở Hà Nội, "một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập, tôn trọng pháp quyền và nhân quyền sẽ là một đối tác rất quan trọng của Mỹ trước những thách thức khu vực và toàn cầu", ứng viên đại sứ đánh giá.

Ông Osius cũng cho rằng khi còn ở Thượng viện, ông John Kerry, cùng Thượng nghị sĩ John McCain, đã làm việc để đảm bảo rằng người Mỹ không chỉ nhìn Việt Nam như một cuộc chiến nữa, mà là một quốc gia và dân tộc nước Mỹ có thể hợp tác một cách hòa bình. "Họ nhìn ra ngoài những hố bom và thấy hy vọng trong tương lai", ông Osius cho hay. 

"Nếu được chấp thuận, tôi sẽ tăng cường mối quan hệ đang kết gắn kết hai dân tộc của chúng ta", ông Osius nói, đề cập đến những điểm nhấn trong quan hệ song phương như trao đổi giáo dục, thương mại. Ông cũng dự định tiếp nối những nỗ lực của người tiền nhiệm nhằm làm sâu rộng hơn nữa cam kết của Mỹ. 

Tân đại sứ có bằng đại học ngành xã hội học tại Harvard College năm 1994 và thạc sĩ về kinh tế quốc tế và chính sách đối ngoại Mỹ tại trường Cao học về Nghiên cứu Quốc tế (SAIS) thuộc Ðại học Johns Hopkins năm 1989.

Trong 25 năm làm ngoại giao, ông Osius dành phần lớn thời gian làm việc ở châu Á, như các các nước Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ, Philippines. Ông có thể nói tiếng Việt, Pháp, Italy, một chút ít tiếng Arab, Hindi, Thái, Nhật và Indonesia. Công việc gần đây nhất của ông là làm giáo sư trường National War College. Ông cũng là một nghiên cứu viên kỳ cựu ở Viện nghiên cứu Chiến lược và Quan hệ Quốc tế (CSIS).

Theo Age, ông Osius là đại sứ Mỹ công khai đồng tính đầu tiên tại châu Á. Ông kết hôn với bạn đời Clayton Bond tại Vancouver, Canada. Họ có một con trai.  Ông cũng nói thêm rằng ông không gặp khó khăn gì với cả chính phủ lẫn người dân trên đường phố ở các nước ông tới làm việc. 

Trọng Giáp