Tại Việt Nam, mỗi tháng ghi nhận gần 1.000 người nhiễm HIV mới, trong đó hơn 80% bị lây nhiễm qua con đường tình dục, đặc biệt tăng mạnh trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM).

Uớc tính hiện có khoảng 242.000 người nhiễm HIV trong cộng đồng, số xét nghiệm đang báo cáo hiện mắc là 220.580 người. Tích luỹ từ năm 1990 đến nay, đã có 112.368 người tử vong do HIV/AIDS.

Theo Ths. Võ Hải Sơn, Trưởng phòng Phòng Giám sát và Xét nghiệm, Cục Phòng chống HIV/AIDS, 9 tháng đầu năm 2022, Việt Nam phát hiện 9.025 người nhiễm HIV mới, 1.378 người tử vong.

Trong 3 năm gần đây, xu hướng phát hiện người nhiễm HIV mới tăng lên 13.000-14.000 người/năm. Số phát hiện mắc nhiều là các tỉnh phía Nam, đặc biệt là TP.HCM (28%) và vùng Đồng bằng sông Cửu Long (36%).

Tỷ lệ HIV mới phát hiện trong nhóm nam cao hơn rất nhiều so với nữ (chiếm từ 84-86%). Đường lây HIV chủ yếu hiện nay là quan hệ tình dục không an toàn và tỷ lệ này tiếp tục tăng mạnh qua các năm và trở thành đường lây chính.

Tỷ lệ lây nhiễm trong nhóm MSM rất lớn, từ năm 2015 đến nay đã tăng gấp đôi, đây là quan ngại lớn trong công tác phòng chống HIV/AIDS. Dự báo HIV trong nhóm này tiếp tục gia tăng trong thời gian, bởi nhóm này lớn, các nguy cơ khác vẫn tồn tại và độ bao phủ điều trị dự phòng phơi nhiễm (PrEP) mới có 30.000 người.

Mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030 rất khó thực hiện nếu không khống chế và giảm lây nhiễm được ở nhóm MSM và nhóm thanh thiếu niên trẻ có quan hệ tình dục không an toàn, cần phát hiện sớm người nhiễm mới để khống chế, khoanh vùng và kịp thời điều trị thuốc ARV để giảm tải lượng virus.

Để đạt mục tiêu chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030, có 11 giải pháp được đề ra, trước hết cần thực hiện tốt mục tiêu 95-95-95: 95% người nhiễm HIV biết được tình trạng HIV; 95% người biết tình trạng HIV được điều trị ARV; 95% người nhiễm HIV được điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế.

PGS.TS Phan Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS cho rằng: Cần tăng cường tuyên truyền mạnh mẽ tới người dân, đặc biệt ở nhóm MSM và nhóm thanh niên có quan hệ tình dục không an toàn, truyền thông cho cộng đồng những triển vọng của khoa học trong việc điều trị HIV, để người dân không kỳ thị người có HIV, giúp họ tự tin xét nghiệm phát hiện sớm và điều trị thuốc ARV. Từ việc phát hiện hình thái lây nhiễm mới ở nhóm MSM, thời gian tới, công tác phòng, chống dịch sẽ có những lộ trình, chiến lược mới để triển khai dự phòng và điều trị được cho nhóm MSM và nhóm chuyển giới nữ.

Để nâng hiệu quả công tác phòng, chống dịch HIV/AIDS, thời gian qua cơ quan chức năng đã có nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực. Năm 2022, Việt Nam cũng đã từng bước tự chủ tài chính trong nước cho phòng, chống HIV/AIDS; Chuyển đổi điều trị ARV từ viện trợ sang bảo hiểm y tế.

Tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn viện trợ quốc tế cho phòng, chống HIV/AIDS; tăng cường sự tham gia của các cá nhân, tổ chức, khu vực tư nhân tham gia đầu tư và cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS.