Buông lỏng quản lý đất

Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã công bố Kết luận Thanh tra số 602 KL-TTCP về thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, quản lý và khai thác tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2011 - 2017.

Theo thông báo kết luận, trong những năm 2011 - 2014, toàn bộ 145/145 xã trên địa bàn tỉnh Kiên Giang không lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết, vi phạm Luật Đất đai năm 2003 và Nghị định số 181/2004/NĐ-CP của Chính phủ.

Từ ngày 1/1/2016 đến 9/6/2017, Sở Tài nguyên và Môi trường Kiên Giang đã cho phép tách 17.808 thửa đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Quốc với diện tích nhỏ (dưới 500 m2) không vì mục đích nông nghiệp, dẫn tới tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Quốc diễn ra hết sức phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai.

Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc và Vườn Quốc gia Phú Quốc đã buông lỏng quản lý rừng, dẫn tới các hộ dân lấn chiếm đất rừng, làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chồng lấn với diện tích đã cấp giấy chứng nhận quyền sử đất cho Vườn Quốc gia Phú Quốc trong thời gian dài, nhưng chậm ngăn chặn, xử lý.

Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc cũng giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất rừng sang mục đích khác khi chủ đầu tư chưa lập phương án trồng rừng thay thế và chưa đủ điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích không phải lâm nghiệp. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng không đôn đốc chủ đầu tư các dự án có sử dụng đất rừng để chuyển đổi sang mục đích khác lập phương án trồng rừng thay thế.

Còn UBND tỉnh Kiên Giang thì ban hành văn bản, xác định không thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển tại 20 bãi biển trên đảo Phú Quốc là chưa phù hợp với quy định; thiết lập hành lang biển tại khu vực Bãi Trường, huyện Phú Quốc là chưa phù hợp với quy hoạch chung được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Ưu ái, miễn giảm, định giá sai luật làm “bốc hơi” hơn 800 tỷ đồng

Đáng lưu ý nhất trong sai phạm của địa phương này trong thời gian từ ngày 1/1/2016 tới ngày 31/12/2017 là việc Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt không đúng thẩm quyền đơn giá đất cụ thể để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với 16 dự án đầu tư.

UBND tỉnh Kiên Giang còn xác nhận ưu đãi, hỗ trợ đầu tư bổ sung cho Công ty TNHH Ngôi Sao (chủ đầu tư Dự án Khu du lịch sinh thái Ngôi Sao - Lucky Star Resort). Do vậy, công ty này được ưu đãi đầu tư vào nông nghiệp - nông thôn chưa đúng quy định của pháp luật, dẫn đến Cục Thuế tỉnh miễn tiền sử dụng đất cho Công ty chưa đúng, phải truy thu về cho ngân sách hơn 62 tỷ đồng.

UBND tỉnh này cũng cho phép gia hạn nộp tiền sử dụng đất đối với Công ty cổ phần Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc chưa phù hợp với quy định, phải truy thu gần 19 tỷ đồng; chỉ đạo không phạt chậm nộp đối với một đơn vị trái thẩm quyền, không đúng quy định của Luật Quản lý thuế, cần truy thu hơn 46 tỷ đồng.

Trong khi đó, Sở Tài nguyên và Môi trường, Hội đồng Thẩm định giá Kiên Giang xác định chi phí phát triển ước tính để làm căn cứ xác định giá đất là chưa đủ cơ sở pháp lý đối với Dự án Khu lấn biển Tây Bắc TP. Rạch Giá (do Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Kiên Giang làm chủ đầu tư), nên phải xác định lại để tránh gây thất thoát cho ngân sách.

Cục Thuế tỉnh Kiên Giang giảm 50% tiền sử dụng đất đối với chủ đầu tư một số dự án trên địa bàn huyện Phú Quốc là chưa phù hợp với quy định của pháp luật, phải truy thu gần 256 tỷ đồng; miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản đối với 10 dự án đầu tư khi chưa đủ điều kiện miễn giảm và cần phải truy thu hơn 53 tỷ đồng; không phạt chậm nộp đối với một số tổ chức có hành vi chậm nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định, chưa điều chỉnh đơn giá thuê đất theo quy định… cần phải thu hồi về cho ngân sách hơn 255 tỷ đồng…

Buông lỏng quản lý khoáng sản, môi trường

Theo Thanh tra Chính phủ, việc UBND tỉnh Kiên Giang khoanh định mỏ đá vôi núi Cà Đa và mỏ đá vôi núi Nhà Vô thuộc xã Dương Hòa (huyện Kiên Lương) vào diện không đấu giá khai thác khoáng sản là không đúng luật.

Việc thanh kiểm tra, giám sát đối với hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn cũng lỏng lẻo, thiếu phối hợp…, dẫn tới nhiều cơ quan, tổ chức hoạt động khai thác khoáng sản vi phạm pháp luật. Điển hình, Thanh tra Chính phủ phát hiện Công ty Siam City Cement Việt Nam khai thiếu sản lượng tài nguyên khai thác thực tế, tương ứng với số tiền thuế tài nguyên phải thu về cho ngân sách hơn 2,2 tỷ đồng; Công ty cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 khai thác trái phép đất sét tại mỏ đất sét Kiên Giang và khai thác vượt công suất cho phép tại mỏ đá vôi núi Trầu - núi Còm (huyện Kiên Lương).

Trong lĩnh vực môi trường, Thanh tra Chính phủ kết luận, UBND tỉnh Kiên Giang chưa chú trọng công tác bảo vệ môi trường; Ban Quản lý các khu kinh tế tỉnh và Công ty Phát triển hạ tầng khu kinh tế, chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng Khu công nghiệp Thạnh Lộc cho phép các nhà đầu tư thứ cấp xây dựng, đưa nhà máy vào hoạt động trong khu công nghiệp khi chưa hoàn thành hệ thống thoát nước, xử lý nước thải tập trung là vi phạm quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường, Cục Thuế tỉnh Kiên Giang còn để cho nhiều tổ chức kê khai thiếu hoặc không kê khai nộp phí bảo vệ môi trường, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.

Đề nghị xử lý trách nhiệm lãnh đạo tỉnh

Theo Thanh tra Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang thời kỳ 2011 - 2017 chịu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, điều hành chung... vì để xảy ra những sai phạm trong quản lý sử dụng đất đai trên địa bàn.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch và các phó chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang có liên quan kiểm điểm trách nhiệm để xảy ra những thiếu sót, vi phạm như kết luận thanh tra đã nêu. Đồng thời, phải tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với các tập thể, cá nhân có sai phạm.

Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang phải có biện pháp xử lý kiên quyết đối với các công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, xử lý nghiêm hành vi sử dụng đất trái mục đích đối với đất nông nghiệp; xem xét thu hồi chủ trương đầu tư, thu hồi đất đối với 43 dự án đầu tư chậm tiến độ nhiều năm; chỉ đạo Chánh thanh tra tỉnh Kiên Giang tiến hành thanh tra về công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn huyện Phú Quốc; thanh tra việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các hộ gia đình, cá nhân liên quan đến đất rừng thuộc Vườn Quốc gia và rừng phòng hộ Phú Quốc.