Nhiều hiểm họa sức khỏe vì nghiện thuốc lá

Các bác sỹ cho biết, nếu không được can thiệp kịp thời, bệnh có thể gây mất chi vĩnh viễn, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và khả năng lao động của người bệnh.

TS.Nguyễn Anh Dũng, chuyên gia tim mạch cảnh báo có đến 70-80% bệnh nhân mắc bệnh mạch máu ngoại biên từng hút thuốc lá. Nhiều người chủ quan với các triệu chứng ban đầu, phát hiện bệnh muộn, buộc phải đoạn ngón, đoạn chi hoặc mất khả năng lao động.

Anh Tom bắt đầu đau nhức chân trái cách đây khoảng một năm. Ban đầu, anh cho rằng do bệnh xương khớp nên tự uống canxi, glucosamine.

Tuy nhiên, sau vài tháng, cơn đau ngày càng trầm trọng, khiến việc đi lại khó khăn, kèm theo loét ngón ba chân trái. Khi đi khám tại một cơ sở y tế, anh được chẩn đoán mắc bệnh động mạch chi dưới, được chỉ định đặt stent nong mạch máu chân trái kết hợp điều trị nội khoa.

Dù vậy, sau nửa năm, vết loét vẫn không lành, đồng thời chân phải xuất hiện các triệu chứng đau tương tự, khiến anh đến viện điều trị chuyên sâu.

Bệnh động mạch chi dưới thuộc nhóm bệnh lý mạch máu ngoại biên, xảy ra khi các động mạch ở chân và bàn chân bị hẹp hoặc tắc nghẽn do mảng xơ vữa hình thành trên thành mạch. Khi lưu lượng máu đến các cơ và mô giảm, người bệnh sẽ đau đớn, vết thương lâu lành, nặng hơn có thể dẫn đến nhiễm trùng, hoại tử mô. Đây chính là nguyên nhân khiến ngón chân của anh Tom lâu lành, nhiễm trùng và có dấu hiệu hoại tử.

Các bác sỹ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ ngón chân nhiễm trùng cho người bệnh, đồng thời chụp CT mạch máu để đánh giá hệ động mạch chi dưới. Kết quả cho thấy động mạch chậu ngoài phải hẹp nặng trên 90%, động mạch đùi phải hẹp trên 70%, các động mạch thân chày mác, động mạch mác và động mạch chày sau hẹp trung bình từ 60-70%.

TS.Nguyễn Anh Dũng đánh giá toàn bộ hệ động mạch chi dưới của bệnh nhân hẹp từ trung bình đến nặng. May mắn, hệ thống mạch máu bàng hệ vẫn còn khả năng tưới máu cho bàn chân nên chưa xảy ra hoại tử lan rộng. Tuy nhiên, nếu không can thiệp kịp thời để mở rộng nguồn cung cấp máu, nguy cơ đoạn chi là rất cao.

Ê kíp bác sỹ đã tiến hành can thiệp nội mạch đặt stent graft cho anh Tom. Dụng cụ được luồn qua động mạch đùi với vết chọc kim rất nhỏ, chỉ 2-3 mm, giúp nong rộng lòng mạch và đặt stent tại vị trí động mạch đùi, chậu hẹp nặng.

Sau can thiệp một ngày, triệu chứng đau nhức chân của người bệnh cải thiện rõ rệt. Ba ngày sau, anh có thể sinh hoạt bình thường và được xuất viện, kèm theo chỉ định bỏ thuốc lá hoàn toàn để hạn chế nguy cơ tái phát.

Theo các bác sỹ, hẹp động mạch chi dưới thường gặp ở người đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, thừa cân, béo phì, tiền sử gia đình mắc bệnh mạch máu, trong đó hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu.

Nguy cơ mắc bệnh ở người hút thuốc cao gấp 2-6 lần so với người không hút. Nicotine trong thuốc lá gây phản ứng viêm tại lớp nội mạc động mạch, làm thành mạch dày lên, đặc biệt ở các động mạch nhỏ và xa như cẳng chân, bàn chân, ngón chân, khiến lòng mạch hẹp dần và máu không thể lưu thông nuôi dưỡng mô.

Ở giai đoạn nhẹ, bệnh hẹp động mạch chi dưới có thể không biểu hiện rõ hoặc chỉ gây mỏi chân khi đi bộ lâu. Khi bệnh tiến triển, người bệnh xuất hiện đau cách hồi, tê hoặc yếu chân, chuột rút, đau tăng khi vận động, thậm chí thiếu máu cấp chi dưới.

Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như hoại tử chi, huyết khối, phình động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ não.

Các bác sỹ khuyến cáo, những người có yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, đái tháo đường, tăng huyết áp, thừa cân, béo phì hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh mạch máu nên chủ động khám tầm soát định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nghiêm trọng.

Thoát nguy kịch sau sốc nhiễm khuẩn và viêm phổi nặng trên nền suy tim

Một bệnh nhân người Malaysia mắc viêm phổi nặng kèm sốc nhiễm khuẩn trên nền suy tim và tăng huyết áp vừa được các bác sỹ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cứu sống nhờ hồi sức tích cực và xử trí kịp thời.

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa điều trị thành công một trường hợp bệnh nhân người nước ngoài mắc viêm phổi nặng kèm sốc nhiễm khuẩn trên nền suy tim và tăng huyết áp. Bệnh nhân là ông O. P. H. Hui, 51 tuổi, quốc tịch Malaysia, hiện là giảng viên tại một trường đại học ở Hà Nội.

Khoảng sáu ngày trước khi nhập viện, ông Hui xuất hiện các triệu chứng sốt, đau đầu, mệt mỏi, tiêu chảy và được đưa vào một bệnh viện tư với chẩn đoán nhiễm trùng trên nền tổn thương thận và tăng men gan. Tuy nhiên, sau hai ngày điều trị, tình trạng không cải thiện mà diễn tiến nặng nhanh chóng. Bệnh nhân được chuyển khẩn cấp đến Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Theo bác sỹ Hà Việt Huy, khi nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng rất nặng với viêm phổi, sốc nhiễm khuẩn trên nền suy tim và tăng huyết áp, kèm phù phổi và rối loạn nhịp tim. Các xét nghiệm cho thấy tình trạng nhiễm trùng nặng và suy đa tạng, đe dọa tính mạng.

Ngay lập tức, bệnh nhân được hỗ trợ thở ô xy dòng cao. Tuy nhiên, do tình trạng phổi xấu đi nhanh, ê kíp buộc phải đặt nội khí quản và cho thở máy để duy trì hô hấp. Song song đó, bệnh nhân được lọc máu liên tục và điều trị hồi sức tích cực. Sau ba ngày được hồi sức tối ưu, tình trạng nhiễm trùng dần được kiểm soát, bệnh nhân thoát sốc, cai được máy thở và bắt đầu hồi phục.

Bác sỹ Hà Việt Huy cho biết, đây là trường hợp viêm phổi và nhiễm trùng huyết rất nặng trên nền bệnh lý tim mạch mạn tính, khiến quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhờ được xử trí kịp thời và điều trị đúng nguyên nhân, bệnh nhân đã vượt qua giai đoạn nguy kịch và hồi phục tốt.

Sau khi tình trạng ổn định, bệnh nhân được chuyển lên Trung tâm Khám chữa bệnh theo yêu cầu và Quốc tế để tiếp tục theo dõi và chăm sóc. Đến chiều ngày 12 tháng 12, bệnh nhân đủ điều kiện ra viện trong tình trạng sức khỏe ổn định.

Từ ca bệnh này, Ths.Phạm Văn Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực cho biết, viêm phổi là bệnh phổ biến trên toàn cầu và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Bệnh có thể diễn tiến nhẹ nhưng cũng có thể trở nặng nhanh, gây suy hô hấp, sốc nhiễm khuẩn và tử vong, đặc biệt ở người cao tuổi, trẻ nhỏ, người suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh lý nền.

Viêm phổi có thể khởi phát đột ngột hoặc âm thầm với các triệu chứng thường gặp như ho, sốt, đau ngực và khó thở khi bệnh nặng lên. Người bệnh cần được thăm khám và điều trị sớm, tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sỹ về dùng thuốc và nghỉ ngơi.

Để hồi phục tốt, người bệnh nên nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống đủ chất, uống nhiều nước để làm loãng đờm, giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên và che miệng khi ho hoặc hắt hơi nhằm hạn chế lây lan mầm bệnh.

Các bác sỹ khuyến cáo, để phòng ngừa viêm phổi, người dân cần duy trì lối sống lành mạnh, tập luyện nâng cao thể lực, không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia và kiểm soát tốt các bệnh mạn tính như hen phế quản, suy tim hay đái tháo đường. Ngoài ra, việc tiêm vắc-xin phòng phế cầu và vắc-xin phòng cúm là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng

Nốt ruồi loét kéo dài, người đàn ông 76 tuổi phát hiện ung thư da

Một nốt ruồi tưởng chừng vô hại trên má phải đã âm thầm tiến triển thành ung thư da ở người đàn ông 76 tuổi. Việc thăm khám kịp thời giúp bệnh được phẫu thuật triệt để, bảo tồn thẩm mỹ và sức khỏe cho người bệnh.

Ông Dũng, 76 tuổi, quê Cà Mau, có một nốt ruồi màu đen nhạt ở vùng má phải xuất hiện cách đây khoảng ba năm. Ban đầu, nốt ruồi chỉ hơi gồ cao nên ông không để ý. Tuy nhiên, khoảng hai tháng gần đây, tổn thương bắt đầu sậm màu hơn, rỉ dịch, loét kéo dài không lành, gây khó chịu, khiến ông đến viện kiểm tra.

Tại Khoa Ngoại Vú, Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, bác sỹ chuyên khoa II Đỗ Tường Huân ghi nhận tổn thương da vùng má phải của bệnh nhân có kích thước khoảng một centimet, bờ gồ ghề, sắc tố đen nhạt, loét ở trung tâm.

Đây là những đặc điểm điển hình gợi ý ung thư biểu mô tế bào đáy, dạng ung thư da phổ biến nhất ở người lớn tuổi. Qua thăm khám, bác sỹ không phát hiện hạch trước tai hay hạch cổ, các cơ quan tim, phổi, bụng đều bình thường. Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp nhưng đã được điều trị ổn định.

Sau khi thực hiện đầy đủ các xét nghiệm tiền phẫu và đánh giá đủ điều kiện phẫu thuật, ê kíp tiến hành ca mổ kéo dài khoảng 120 phút. Bệnh nhân được gây mê nội khí quản, bác sỹ thực hiện đường rạch tối ưu để cắt bỏ tổn thương da vùng má phải, đồng thời tiến hành cắt lạnh kiểm tra rìa diện cắt theo phương pháp Mohs.

Kết quả trong mổ cho thấy rìa diện cắt âm tính, bảo đảm khối u đã được lấy trọn hoàn toàn. Phần khuyết hổng sau cắt bỏ được che phủ bằng vạt da tại chỗ nhằm bảo đảm chức năng và thẩm mỹ khuôn mặt.

Theo bác sỹ Huân, kỹ thuật Mohs cho phép kiểm soát chính xác rìa diện cắt ngay trong quá trình phẫu thuật. Nhờ cắt lạnh tức thì, bác sỹ có thể xác định nhanh còn sót tế bào ung thư hay không.

Nếu rìa diện cắt còn tế bào ác tính, phẫu thuật sẽ được mở rộng đúng vị trí tổn thương. Khi rìa cắt âm tính, mô lành được bảo tồn tối đa. Phương pháp này giúp loại bỏ triệt để khối ung thư, hạn chế sẹo và tránh cắt bỏ mô không cần thiết.

Sau phẫu thuật, ông Dũng hồi phục tốt, sinh hiệu ổn định, vết mổ khô sạch. Ông được xuất viện sau một ngày với hướng dẫn chi tiết về dùng thuốc, thay băng, chế độ ăn uống, vận động nhẹ nhàng và theo dõi các dấu hiệu bất thường như sưng đau nhiều, sốt hoặc chảy máu.

Một tuần sau, ông quay lại tái khám. Kết quả giải phẫu bệnh xác nhận khối u là ung thư biểu mô tế bào đáy và toàn bộ diện cắt đều sạch, không còn tế bào ung thư, đồng nghĩa tổn thương đã được loại bỏ hoàn toàn. Nhận tin vui, ông Dũng cho biết đã yên tâm hơn ở tuổi xế chiều và có thể tiếp tục phụ giúp vợ buôn bán nhỏ ở chợ sáng, điều mà ông lo lắng suốt thời gian mang bệnh.

Ung thư biểu mô tế bào đáy là dạng ung thư da thường gặp nhất, chủ yếu xuất hiện ở người trung niên và cao tuổi, đặc biệt tại các vùng da thường xuyên tiếp xúc ánh nắng mặt trời như mặt, mũi và tai.

Bệnh tiến triển chậm, ít di căn nhưng có khả năng phá hủy mô xung quanh nếu không được điều trị kịp thời. Bác sỹ Huân cho biết, trong trường hợp của ông Dũng, khối u được phát hiện khi chưa quá lớn và được xử lý đúng kỹ thuật nên tiên lượng rất tốt. Nếu để kéo dài, tế bào ung thư có thể xâm lấn sâu xuống mô mềm và xương bên dưới.

Các bác sỹ khuyến cáo người dân không nên chủ quan trước những thay đổi nhỏ trên da. Những dấu hiệu như nốt ruồi tăng nhanh kích thước, hình dạng hoặc màu sắc không đồng nhất, kèm theo chảy máu, loét hoặc rỉ dịch kéo dài cần được thăm khám sớm.

Người có nốt ruồi bất thường nên đến cơ sở y tế để được đánh giá và xét nghiệm mô bệnh học trước khi can thiệp thẩm mỹ. Ung thư da nếu được phát hiện sớm hoàn toàn có thể điều trị triệt để, giảm tối đa nguy cơ tái phát và biến chứng nguy hiểm.