Thaibev chưa có nhiều quyền

“Bộ sẽ tạo điều kiện tối đa cho nhà đầu tư trên cơ sở pháp luật hiện hành. Như vậy, sẽ có 3 thành viên mới được bổ sung vào HĐQT của Sabeco tại Đại hội cổ đông bất thường diễn ra vào ngày 23/4/2018. Trong số này, Thaibev được cử 1 thành viên của mình”, ông Cao Quốc Hưng, Thứ trưởng Bộ Công thương đã cho phóng viên Báo Đầu tư biết về vấn đề nhân sự HĐQT của Sabeco đang ồn ào hiện nay.

Trước đó, tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi, Chủ tịch của Thaibev Beverage Public Company Limited (Thaibev) đã gửi thư tới lãnh đạo Chính phủ Việt Nam, bày tỏ sự lo ngại về việc, cuối năm 2017, công ty này đã mua thành công 53,59% vốn điều lệ của Sabeco thông qua Công ty TNHH Vietnam Beverage. Nhưng tới nay, Thaibev chưa được trực tiếp tham gia HĐQT và điều hành Sabeco sau 3 tháng trở thành cổ đông lớn.

Ngày 29/3, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã giao Bộ Công thương khẩn trương xem xét, xử lý các kiến nghị của ThaiBev theo đúng quy định của pháp luật và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả.

“Theo Luật Doanh nghiệp, đối với các cổ đông sở hữu trên 10% với điều kiện là phải sở hữu 6 tháng liên tục thì mới được ứng cử vào HĐQT. Trường hợp Thaibev phải tới ngày 29/6/2018 mới đủ điều kiện này. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho nhà đầu tư và vì lợi ích của doanh nghiệp, Sabeco sẽ tiến hành Đại hội cổ đông bất thường vào ngày 23/4/2018 và sẽ bầu cho đủ 7 thành viên HĐQT theo Điều lệ của Sabeco so với 4 nhân sự hiện nay”, ông Hưng nói.

Hiện 4 thành viên HĐQT của Sabeco gồm ông Võ Thanh Hà (Chủ tịch HĐQT), ông Nguyễn Thành Nam (Tổng giám đốc), ông Bùi Ngọc Hạnh và ông Nguyễn Bích Đạt. Trong đó, 3 nhân sự đầu tiên đang đại diện cho Bộ Công thương, nơi từng nắm giữ 89,59% cổ phần tại Sabeco trước khi bán đi 53,59% cho Thaibev. Còn ông Nguyễn Bích Đạt, đại diện cho Heineken - nơi đang nắm giữ khoảng 10% cổ phần tại Sabeco.

Ông Hưng cũng cho hay, dù Sabeco sẽ bổ sung thêm 3 nhân sự vào HĐQT vào ngày 23/4 tới, nhưng cả 3 đại diện này sẽ do Bộ Công thương giới thiệu, bởi Thaibev chưa có quyền tại thời điểm này.

Đáng chú ý là 2 trong số 3 thành viên mới sẽ là thành viên độc lập để đủ 3/7 thành viên HĐQT là người độc lập theo quy định của Điều lệ. Như vậy, Thaibev sẽ chỉ có 1 chân chính thức trong HĐQT của Sabeco vào ngày 23/4 tới.

“Sau Đại hội cổ đông bất thường vào ngày 23/4, Đại hội đồng cổ đông thường niên 2018 của Sabeco dự tính sẽ tổ chức ngày 29/6/2018 - thời điểm Thaibev có đầy đủ quyền tham gia và ứng cử vào HĐQT. Khi đó, thành viên HĐQT sẽ được biểu quyết theo số cổ phần. Thaibev giữ trên 51% vốn điều lệ sẽ có số thành viên tương đương theo tỷ lệ. Nếu Điều lệ công ty vẫn là 7 thành viên như hiện nay thì Thaibev được 4 người. Nếu muốn hơn số lượng này thì phải sửa Điều lệ hiện nay”, ông Hưng cho biết.

3 tháng bốc hơi 1,2 tỷ USD

Đề xuất của Thaibev về việc nhanh chóng có người đại diện của mình trong HĐQT và thậm chí là một số vị trí trong Ban điều hành theo tỷ lệ cổ phần đang sở hữu xuất phát từ thực tế cổ phiếu SAB của Sabeco đã tụt dốc mạnh sau khi thực hiện cuộc đấu giá đình đám cuối tháng 12/2017, khiến nhà đầu tư này mất tới 1,2 tỷ USD.

Không những thế, tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi cũng bày tỏ sự lo ngại trước những thông tin bất lợi về chuyện Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị truy thu với Sabeco.

Theo kết quả kiểm toán, lợi nhuận sau phân phối ngày 31/12/2016 của Sabeco là hơn 2.800 tỷ đồng. Doanh nghiệp đã phân phối tiếp gần 76 tỷ đồng lợi nhuận của năm 2016 vào quý I/2017.

Như vậy, trước khi thoái vốn nhà nước và bán 53,59% cổ phần cho tỷ phú Thái Lan vào cuối năm 2017, lợi nhuận còn lại của Sabeco các năm từ 2016 trở về trước hơn 2.700 tỷ đồng. Căn cứ vào tỷ lệ sở hữu vốn nhà nước tại Sabeco cuối năm 2016 là 89,59%, cơ quan kiểm toán kiến nghị doanh nghiệp này phải nộp ngân sách gần 2.500 tỷ đồng lợi nhuận còn lại từ năm 2016 về trước. 

Tuy nhiên, việc kiểm toán nhà nước đề nghị truy thu gần 2.500 tỷ đồng cũng có những ý kiến khác nhau từ các chuyên gia. Luật sư Bùi Quang Tín, Đoàn Luật sư TP.HCM, giảng viên Trường đại học Ngân hàng TP.HCM cho biết, về lý thuyết, phần lợi nhuận hơn 2.700 tỷ đồng chưa được phân phối của Sabeco từ năm 2016 trở về trước sẽ được tính vào giá trị doanh nghiệp trước khi thoái vốn nhà nước và bán hơn 53% cổ phần cho tỷ phú Thái Lan vào tháng 12/2017.  

Ông Phan Lê Thành Long, Giám đốc Viện Kế toán quản trị công chứng Australia (CMA Australia) tại Việt Nam cũng cho rằng, việc chốt quyền hưởng cổ tức mang tính thời điểm, nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu trong thời điểm còn được hưởng quyền thì sẽ được nhận cổ tức khi đại hội cổ đông phê duyệt cổ tức. Cổ đông nhà nước đã không thực hiện quyền yêu cầu trả cổ tức của mình khi còn nắm giữ cổ phiếu, giờ không còn quyền biểu quyết nữa.