Hàn Quốc kích hoạt Quỹ bình ổn thị trường trái phiếu

Ngày 23/10, Chính phủ Hàn Quốc công bố kế hoạch mở rộng tài trợ cho các chương trình thanh khoản lên ít nhất 50.000 tỷ won (tương đương 35 tỷ USD) trong nỗ lực giảm bớt những xáo trộn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp sau việc vỡ nợ của doanh nghiệp liên quan Dự án công viên giải trí Legoland.

Theo đó, chính phủ Hàn Quốc sẽ kích hoạt "quỹ bình ổn thị trường trái phiếu" trị giá 1.600 tỷ won bắt đầu từ ngày 24/10.

Một quỹ bình ổn thị trường trái phiếu trị giá 10.000 tỷ won đã được kích hoạt vào năm 2008 cũng sẽ được mở; cùng với đó 3.000 tỷ won được tạo ra sau đại dịch Covid-19, trong đó 1.400 tỷ won đã được bơm vào để ổn định thị trường nhằm giải tỏa lo ngại về trái phiếu doanh nghiệp và thị trường tiền tệ ngắn hạn và để ngăn chặn tình trạng suy giảm thanh khoản. Trái phiếu doanh nghiệp và thương phiếu cũng sẽ được quỹ Chính phủ bỏ tiền mua như một phần của chương trình thanh khoản.

Bắt đầu từ tháng 11 tới, việc gọi vốn bổ sung, thu đổi trái phiếu từ các đối tác sẽ được thực hiện khi đối tác có nhu cầu. Mức trần cho các chương trình mua trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng, bao gồm cả Ngân hàng Phát triển Hàn Quốc, cũng sẽ được nâng lên 16.000 tỷ won từ mức 8.000 tỷ won hiện tại. Các thương phiếu phát hành bởi các công ty tài chính hay công ty chứng khoán, sẽ được nằm trong chương trình như một phần của tài sản có thể được quỹ Chính phủ mua.

Có thể thấy, Hàn Quốc đã sẵn sàng đưa ra các biện pháp chính sách để hỗ trợ thị trường và doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường tiền tệ có nhiều biến động.

Theo KBS News, tình hình lạm phát, tỷ giá tăng cao và biến động trên thị trường tài chính đang khiến các doanh nghiệp Hàn Quốc gặp khó khăn về huy động vốn. Mặc dù các doanh nghiệp lớn đã kích hoạt biện pháp ứng phó với khủng hoảng nhưng khó khăn chung của thị trường và sự thay đổi quá nhanh về môi trường đã khiến những doanh nghiệp tốt nhất cũng đứng trước khó khăn.

LG U+ và Hanwha Solutions, hai doanh nghiệp lớn có xếp hạng tín nhiệm tốt, trong tháng trước đã phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nhưng không bán hết được. Số trái phiếu còn lại đã được công ty chứng khoán mua lại, giúp doanh nghiệp giải tỏa vấn đề thiếu vốn. Tuy nhiên, các công ty có xếp hạng tín nhiệm thấp hơn đang có khuynh hướng từ bỏ hẳn việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp, KBS thông tin. 

Theo đó, có thể thấy một khi thị trường khó khăn và những đứt gãy trên kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế, xuất phát từ những vụ việc, tác động tiêu cực luôn có thể lan ra nếu Chính phủ và các nhà quản lý không sớm có chính sách hỗ trợ phù hợp. 

Quỹ cứu trợ bất động sản của Trung Quốc

Biện pháp can thiệp của chính phủ Hàn Quốc, có phần tương tự như biện pháp trước đó của Chính phủ Trung Quốc khi lập quỹ hỗ trợ 29 tỷ USD. Theo đó, hồi tháng 9/2022, Bộ Chính trị nước này đã thông qua quỹ trị giá 200 tỷ NDT để  ứng phó cuộc khủng hoảng thanh khoản đang lan rộng của ngành bất động sản Trung Quốc. 

Quỹ này của Trung Quốc, thực tế không phải nhằm kích thích kích thích thị trường bất động sản hoặc giải cứu các nhà phát triển dự án đã mở bán hoặc bị đình hoãn do khó khăn thanh khoản của nhà thầu, theo trang Caixin nhấn mạnh, mà để ứng phó với khủng hoảng từ thị trường địa ốc có thể “dẫn lửa” bóp chết các ngân hàng Trung Quốc, vốn đang phải vật lộn với căng thẳng thanh khoản giữa các chủ đầu tư và gây rủi ro cho thị trường nhà ở rộng lớn chiếm 1/4 GDP nước này.

Do đó, ngoài quỹ cứu trợ giải ngân qua ngân hàng với chính sách giảm lãi, trực tiếp đến các nhà thầu, Chính phủ Trung Quốc cũng đã hậu thuẫn gián tiếp cho các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc phát hành trái phiếu để đảm bảo thanh khoản. Một số công ty đã tiến hành phát hành trái phiếu trung hạn với mức lãi suất được ấn định sơ bộ thấp và được đảm bảo bởi Tổ chức Phát hành Trái phiếu Trung Quốc thuộc sở hữu Nhà nước - tổ chức chuyên nghiệp đầu tiên được thành lập vào năm 2009. Trái phiếu với sự đảm bảo trách nhiệm và không thể hủy ngang từ Tổ chức Phát hành Trái phiếu Trung Quốc, được hy vọng giải quyết phần nào tình trạng thiếu khả năng tiếp cận nguồn vốn của các nhà phát triển bất động sản.

Thị trường chứng khoán, trái phiếu Việt Nam: Cần giải pháp cho lòng tin

Nếu như thị trường bất động sản trị giá 18,2 nghìn tỷ NDT của Trung Quốc với quy mô trái phiếu rất lớn, tương tự là thị trường trái phiếu doanh nghiệp ở Hàn Quốc, đã có các biện pháp hỗ trợ từ quỹ của Chính phủ để cứu vãn tình hình không trở nên trầm trọng, thì thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam mới hình thành được đánh giá quy mô còn rất nhỏ và chưa hề xảy ra vụ việc vỡ nợ nào như tại Hàn Quốc, Trung Quốc. Trong điều kiện của Việt Nam, doanh nghiệp phát hành không kỳ vọng hỗ trợ nguồn vốn từ Chính phủ nhưng cần những cơ chế, chính sách của nhà điều hành để thị trường phát triển lành mạnh.

Theo nhiều thống kê, dư nợ của trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam so với GDP đang ở mức dưới 15%, là mức thấp so với một số quốc gia đang phát triển như Malaysia, Thái Lan, Singapore... đang ở mức 26- 44% GPD. Các chuyên gia cho rằng, điều đó còn có nghĩa là Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để phát triển lĩnh vực này.

Trái phiếu vẫn đã và đang là một kênh huy động vốn quan trọng trong nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất ngân hàng leo thang và tiếp cận tín dụng hạn hẹp. Trong một chia sẻ trên Diễn đàn doanh nghiệp, ông Phan Lê Thành Long, chuyên gia tài chính đánh giá: “Trái phiếu là một kênh dẫn vốn quan trọng, vì nền kinh tế phụ thuộc quá nhiều vào tín dụng ngân hàng, cùng với đó số lượng doanh nghiệp niêm yết trên thị trường còn quá nhỏ. Phải làm sao để phát triển thị trường trái phiếu một cách lành mạnh, giúp những doanh nghiệp khỏe, có năng lực quản trị tốt, có khả năng phát triển thu hút vốn trung dài hạn qua kênh trái phiếu”.

Những ngày gần đây, sau tình trạng dồn nén và chờ đợi định hướng chính sách trong nhiều tháng, bất chấp Nghị định 65 tháo gỡ nút thắt huy động vốn thông qua trái phiếu doanh nghiệp, niềm tin của nhà đầu tư mới chớm trở lại.

PGS.TS. Phạm Thế Anh, Trưởng Bộ môn Kinh tế vĩ mô, Đại học Kinh tế Quốc dân, trả lời báo chí cho rằng việc xử lý trái phiếu của các doanh nghiệp vừa qua khá cứng nhắc.

“Bởi trên thị trường tài chính, mỗi doanh nghiệp là một mắt xích quan trọng, nhất là các doanh nghiệp lớn. Vì vậy, khi xử lý một vài cá nhân, doanh nghiệp phải đảm bảo doanh nghiệp đó không đổ vỡ và không gây ra sự đứt gãy của cả hệ thống. Các thông tin xử lý cũng chưa được minh bạch, thị trường bị bất ngờ, các nhà đầu tư cảm thấy bất an”, ông nói.

Tâm lý đóng băng thị trường trái phiếu doanh nghiệp khiến cho thị trường chứng khoán lao dốc và giới đầu tư dự đoán rằng các công ty niêm yết dù tốt hay xấu thì cũng sẽ không có vốn để hoạt động, phát triển khi room tín dụng đã hết, thị trường trái phiếu ngưng trệ.

“Với thị trường này, trước khi đưa ra các biện pháp cứng rắn xử lý những hậu quả trong quá khứ, thì cơ quan quản lý nên khuyến khích và trao cơ hội cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư tự xử lý và thỏa thuận với nhau qua nhiều biện pháp mà cả đôi bên cùng có lợi”, PGS. TS. Phạm Thế Anh khuyến nghị.

Đảm bảo thanh khoản, trao cơ hội cho các bên, trong thông điệp làm lành mạnh hóa thị trường, đảm bảo trên hết lợi ích của nhà đầu tư, hơn lúc nào, là điều mà mọi chủ thể, thành viên trên thị trường tài chính cần và mong đợi. Bởi sự đảm bảo thanh khoản của doanh nghiệp, thị trường lúc này, hơn lúc nào cũng đang gắn chặt với cơ hội hồi phục, tăng trưởng của nền kinh tế. Nếu các giải pháp ứng xử không phù hợp, doanh nghiệp của Việt Nam sẽ còn loay hoay trong khó khăn, thay cho được hưởng những kích thích vượt thoát khó khăn, vượt lên suy thoái kinh tế theo xu thế chung đang diễn biến trên toàn cầu.