Trước đó, năm 2018, tòa án đã trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung nhiều vấn đề liên quan đến trách nhiệm của nhiều cá nhân trong lĩnh vực kiểm toán, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, UBCK Nhà nước. Tuy nhiên, trên cơ sở kết luận điều tra bổ sung, Viện kiểm sát nhân dân thấy không làm thay đổi bản chất vụ nên nên quyết định giữ nguyên bản cáo trạng.

Có tổng cộng 15 bị cáo hầu tòa với các tội danh Thao túng chứng khoán, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Làm giả tài liệu, con dấu của cơ quan, tổ chức và Giả mạo trong công tác.

Sử dụng 59 tài khoản tạo cung cầu giả

Theo cáo trạng truy tố, CTCP Mỏ và xuất khập khẩu khoáng sản miền Trung được thành lập từ năm 2007 có trụ sở ở TP Vinh, Nghệ An, với vốn điều lệ 10 tỷ đồng. Các cổ đông của công ty chưa góp vốn và Công ty cũng không tiến hành khai thác khoáng sản.

Năm 2010, Nguyễn Văn Dĩnh, nguyên Giám đốc Công ty cổ phần Khoáng sản Nari Habico, mua lại hồ sơ Công ty MTM với giá 3 tỷ đồng và tìm cách làm giả hồ sơ để đưa cổ phiếu MTM đăng ký giao dịch UPCoM.

Để thực hiện hành vi, Dĩnh chỉ đạo Nguyễn Thị Hiên (em gái Dĩnh); Ngô Văn Hiến, Kế toán trưởng CTCP Đầu tư khoáng sản Tây Bắc (mã KTB) làm giả danh sách 103 cổ đông, chứng từ tăng vốn Công ty MTM lên 310 tỷ đồng, các hợp đồng mua bán, góp vốn chứng từ ngân hàng thể hiện Công ty có hoạt động sản xuất kinh doanh, có lợi nhuận...

Các tài liệu này được sử dụng để hạch toán sổ sách kế toán, báo cáo tài chính, báo cáo thuế. Tháng 4/2014, Công ty MTM thuê  Công ty TNHH Kiểm toán và định giá Thăng Long T.D.K; Công ty IFC – Thanh Hóa kiểm toán các báo cáo tài chính.

Các đơn vị kiểm toán chỉ căn cứ vào hồ sơ, chứng từ được cung cấp, không soát xét kỹ hồ sơ và vẫn đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần. Ngoài ra, Dĩnh chỉ đạo Hiên, Hiến quan hệ với các cán bộ Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – BIDV Nam Hà Nội và Ngân hàng TMCP Tiên Phong – TPBank chi nhánh Tây Hà Nội làm giả chứng từ thể hiện cổ đông góp vốn và doanh số mua, bán hàng hóa qua tài khoản ngân hàng với các công ty liên quan số tiền hơn 485 tỷ đồng.

Sau khi hoàn thành giấy tờ, Công ty MTM nộp hồ sơ gửi HNX để đăng ký niêm yết. Sự việc chưa xong thì Nguyễn Văn Dĩnh bị bắt trong một vụ án khác (tháng 5/2015).

Sau đó, Trần Hữu Tiệp và Phùng Thành Công đã tiếp cận Vũ Thị Hoa ( vợ Dĩnh) để mua lại hồ sơ của Công ty MTM dù biết Công ty không có vốn, không hoạt động sản xuất kinh doanh.

Cơ quan điều tra xác định, Trần Hữu Tiệp hoàn thiện hồ sơ để đưa cổ phiếu MTM đăng ký giao dịch UPCoM, làm giả hồ sơ đại hội cổ đông, thay đổi nhân sự chủ chốt với nội dung Trần Hữu Tiệp làm Chủ tịch HĐQT, Phùng Thành Công làm Trưởng ban kiểm soát...

Để thu hút các nhà đầu tư, Trần Hữu Tiệp và Phùng Thành Công thống nhất để Công phụ trách và chỉ đạo cấp dưới sử dụng 59 tài khoản mở tại một số công ty chứng khoán mua bán cổ phiếu MTM khớp chéo giữa các tài khoản trong nhóm. Sau mỗi lần khớp lệnh, Công nhờ các cá nhân cho mượn tài khoản chứng khoán rút ngay tiền bán cổ phiếu. Sau đó lại mượn các tài khoản nộp tiền bán cổ phiếu vào các tài khoản khác để quay vòng mua nhằm tạo cung cầu giả tạo.

Vụ việc bị phát giác năm 2016 khi HNX phát hiện Công ty MTM đã ngừng hoạt động nhưng chưa hoàn thành thủ tục đóng mã số thuế.

Cơ quan điều tra xác định có 1.064 người đứng tên sở hữu cổ phiếu MTM chịu thiệt hại số tiền 56 tỷ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Trần Hữu Tiệp còn có hành vi bán cổ phiếu MTM cho một số cá nhân. Sau đó, cổ phiếu không lưu ký được, bị hủy đăng ký giao dịch nhưng bị cáo Tiệp không hoàn trả tiền mà chiếm đoạt.

Với hành vi này, bị cáo Trần Hữu Tiệp bị truy tố xét xử tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Riêng Phùng Thành Công đã bỏ trốn nên cơ quan điều tra tách rút tài liệu, xử lý sau khi bắt được.

Đề nghị án cao nhất là chung thân

Sáng 4/5/2019, Đại diện VKSND phát biểu quan điểm luận tội và đánh giá, hành vi của các bị cáo có tính chất đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực chứng khoán, ngân hàng, làm ảnh hưởng uy tín của các cơ quan, tổ chức. Các bị cáo có sự cấu kết chặt chẽ, có sự tiếp tay của các cán bộ ngân hàng, tạo cung cầu giả tạo đối với cổ phiếu MTM, làm suy giảm niềm tin của các nhà đầu tư.  

Theo đó, VKSND đề nghị mức án cụ thể:

Nhóm tội Thao túng chứng khoán: Bùi Thiện Lý (trú ở phường Mĩ Đình 1, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) và Đỗ Hữu Tài (trú tại phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội) từ 30-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 5 năm.

Nhóm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Trần Hữu Tiệp; Vũ Thị Hoa, nguyên Giám đốc Chi nhánh Hà Nội Công ty cổ phần Khoáng sản Nari Habico từ 14-15 năm và Nguyễn Lê Trường, nguyên Giám đốc Công ty MTM từ 8-9 năm tù.

Nhóm tội Làm giả tài liệu của cơ quan tổ chức gồm Nguyễn Văn Dĩnh, nguyên Giám đốc Công ty cổ phần Khoáng sản Nari Habico mức án từ 4-5 năm tù; Nguyễn Thị Hiên, (trú ở phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, TP.Hà Nội) từ 30-42 tháng tù; Ngô Văn Hiến, (trú ở phường Khương Trung, quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội) từ 30-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; Lê Thị Hằng Nga, (nguyên Giám đốc TPBank Tây Hà Nội) từ 24-30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo và Trần Thị Mai Lan (nguyên Giám đốc Dịch vụ khách hàng TPBank Tây Hà Nội) từ 18-24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Nhóm tội Giả mạo trong công tác gồm các lãnh đạo, nhân viên Phòng giao dịch Đại Kim BIDV: Lê Đắc Hà (nguyên giám đốc) 17-18 tháng tù và Hồ Xuân Lý, (Phó giám đốc) mức án 30-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, án thử thách 5 năm; Đặng Mạnh Hùng từ 19-20 tháng tù, Nguyễn Thị Hiền 15-18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo và Vũ Thế Vinh 9-12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Về trách nhiệm dân sự, VKSND đề nghị tòa án tuyên buộc bị cáo Tiệp, Hoa phải liên đới bồi thường cho các bị hại số tiền 17 tỷ đồng, trong đó tỷ phần của bị cáo Tiệp là 12 tỷ đồng. Đồng thời tịch thu sung công quỹ của bị cáo và những người liên quan đã giao nộp gồm cả số tiền thu hưởng phí giao dịch.