Theo ông Trịnh Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương), tổng doanh thu của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp nửa đầu năm 2016 đạt 4.000 tỷ đồng, trong đó, doanh thu của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài khoảng 1.800 tỷ đồng, doanh thu khối doanh nghiệp trong nước là 2.200 tỷ đồng.

Trong số 711,7 tỷ đồng hoa hồng và các lợi ích kinh tế khác chi trả cho người tham gia trong nửa đầu năm 2016 có 693 tỷ đồng là hoa hồng. Chỉ có 5 tỷ đồng là trả thưởng cho các chương trình khuyến mại và hơn 12 tỷ đồng là chi cho các lợi ích kinh tế khác quy đổi thành tiền.

Số lượng tham gia bán hàng đa cấp hiện là khoảng 500.000 người, giảm hơn một nửa so với 1,162 triệu người trong năm 2015.

Cục Quản lý cạnh tranh cũng đã điều tra, xử phạt 36 doanh nghiệp với số tiền gần 6,5 tỷ đồng, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp với 9 doanh nghiệp.

Đã có 38 trong tổng số 48 sở Công thương địa phương có xử phạt các doanh nghiệp bán hàng đa cấp sau khi tiến hành kiểm tra doanh nghiệp bán hàng đa cấp trên địa bàn. Đã có 26 doanh nghiệp bị xử phạt với số tiền là 4,47 tỷ đồng.

Hiện cả nước chỉ còn 50 doanh nghiệp bán hàng đa cấp, giảm 17 doanh nghiệp so với năm 2015.

Sau 2 năm triển khai Nghị định số 42/2014/NĐ-CP về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, ông Tuấn cũng cho hay “đã bộc lộ một số bất cập, biến tướng trong kinh doanh đa cấp ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội”.

“Các mức xử phạt quy định tại Nghị định 42/2014/NĐ-CP chưa đủ sức răn đe. Do vậy, Nghị định sửa đổi được Bộ Công Thương soạn thảo theo hướng tăng mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm, siết chặt hơn nữa các hoạt động bán hàng đa cấp theo hướng bảo vệ đại đa số những người tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp”, ông Tuấn nói.

Chia sẻ thực tế tại địa phương mình, ông Nguyễn Thanh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, ở Huế người mua hàng đa cấp chủ yếu là sinh viên, người lao động, cán bộ về hưu. Quan hệ mua bán đa cấp cũng rất chằng chịt, biến tướng tinh vi nhưng văn bản quản lý của Bộ Công Thương không điều chỉnh kịp với thực tế phát sinh hoạt động này. “Mỗi lần có thông tin báo sắp có hội nghị về bán hàng đa cấp được tổ chức ở Huế tôi rất lo. Địa phương nhiều khi rất muốn kiểm tra những hội thảo bán hàng đa cấp nghi ngờ có vấn đề nhưng không có thẩm quyền. Người tham gia vào mạng lưới đa cấp nếu bị thua thiệt cũng không dám tố cáo, ngược lại họ tìm cách lôi kéo những người khác vào mạng lưới để tìm cách thu lại khoản tiền đã mất. Đây là vấn đề nhức nhối”, ông Nguyễn Thanh cho hay.

Chia sẻ quan điểm về câu chuyện bán hàng đa cấp, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cũng cho hay, hiện có nhiều hiện tượng bán hàng đa cấp bất chính, lợi dụng để lừa đảo như huy động tài chính qua tiền ảo. Với quy mô số người tham gia bán hàng đa cấp lên tới 1,2 triệu người vào cuối năm 2015, dù không phải công ty đa cấp nào cũng vi phạm nhưng nếu đổ vỡ thì tác động tới xã hội là khôn lường.

“Trong quá trình kiểm tra, xử lý những hành vi lừa đảo, bán hàng đa cấp biến tướng, bản thân tôi, đồng chí Thứ trưởng phụ trách lĩnh vực bán hàng đa cấp và các cán bộ quản lý liên quan… đã nhận được không ít tin nhắn, cuộc gọi đe doạ, mua chuộc”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói và cho hay, sau hội nghị sơ kết này Bộ Công Thương sẽ bắt tay vào tiếp tục hoàn thiện thể chế, đề xuất với Chính phủ những giải pháp quản lý siết chặt bán hàng đa cấp. Bộ trưởng cũng yêu cầu, trong thời gian sửa đổi, hoàn thiện khung pháp lý, Cục Quản lý cạnh tranh cần hạn chế cấp phép mới bán hàng đa cấp.

Đến từ TP. HCM, ông Trần Vinh Nhung, Phó giám đốc Sở Công Thương cũng cho biết, số tiền phạt hiện rất nhỏ so với khoản tiền thu lợi bất chính mà doanh nghiệp kinh doanh đa cấp thu được, do đó xử phạt chỉ là một khía cạnh. Nhà nước phải xây dựng khung chính sách để doanh nghiệp làm ăn chân chính được hưởng lợi, doanh nghiệp trục lợi thì không có cơ để lách.

“Sửa Nghị định 42/2014/NĐ-CP phải thu hẹp số lượng đối tượng bán hàng đa cấp, không nên nặng về tiền kiểm, mà cần tăng cường hậu kiểm; cũng như đưa ra cơ chế phối hợp để rõ trách nhiệm từng cơ quan quản lý, bởi nếu không sẽ bó chân cơ quan quản lý Nhà nước”, ông Nhung kiến nghị.