Báo cáo Quốc hội sáng nay, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, công tác quản lý nợ công đang bộc lộ nhiều bất cập. Mà một trong số đó là nợ công đang tăng nhanh, áp lực trả nợ trong ngắn hạn lớn, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn nhưng chưa được kiểm soát chặt chẽ.

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, chỉ tính riêng quy mô dư nợ nước ngoài của Chính phủ (trong đó vay ODA, vay ưu đãi chiếm trên 94%) đến cuối năm 2015 so với cuối năm 2001 đã tăng 6,5 lần, tập trung vào 3 nhà tài trợ chính là Ngân hàng Thế giới - tăng 11,5 lần (274,2 nghìn tỷ đồng/23,9 nghìn tỷ đồng); Ngân hàng Phát triển châu Á - tăng 20,3 lần (151,1 nghìn tỷ đồng/7,5 nghìn tỷ đồng); Nhật Bản - tăng 6,8 lần (243,9 nghìn tỷ đồng/35,9 nghìn tỷ đồng).

Chưa kể, theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, việc quản lý, sử dụng vốn vay còn bất cập; phân bổ vốn đầu tư từ nguồn vốn vay nợ công còn dàn trải và hiệu quả đầu tư chưa cao.

“Đã phát sinh những rủi ro từ các dự án sử dụng vốn vay của Chính phủ và vốn vay Chính phủ bảo lãnh dẫn đến không trả được nợ, Chính phủ phải trả nợ thay; thiếu gắn kết giữa quyết định đầu tư với cân đối nghĩa vụ trả nợ”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng thừa nhận.

Phân tích nguyên nhân của tình trạng này, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, chủ yếu là do mô hình tăng trưởng dựa vào vốn là chính, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội còn yếu kém, áp lực vốn đầu tư lớn trong khi tích lũy nội địa nền kinh tế còn mỏng, quy mô thị trường vốn trong nước còn nhỏ, hạn chế về khả năng cung ứng vốn trung, dài hạn và tác động của kinh tế thế giới.

“Và cũng còn do nhận thức về nợ công còn hạn chế, phần nào vẫn còn tâm lý ‘bao cấp’ từ Nhà nước, nhất là vốn ODA và trái phiếu Chính phủ; năng lực của một số chủ dự án còn hạn chế; vẫn còn tình trạng thất thoát, lãng phí trong sử dụng vốn đầu tư công, vốn vay công; chức năng, nhiệm vụ quản lý nợ công còn chồng chéo, chưa gắn trách vay và trả nợ với việc phân bổ, sử dụng nợ công... ”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh.

Vẫn còn quá nhiều tồn tại, hạn chế trong quá trình quản lý nợ công, dẫn tới nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn. Và đây chính là một trong những lý do quan trọng khiến Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho rằng, cần thiết phải sửa đổi Luật Quản lý nợ công 2009.

“Việc sửa đổi Luật cũng xuất phát từ yêu cầu quản lý nợ bền vững, an toàn, hiệu quả phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời kỳ mới”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.

Sáng nay, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng đã đọc Tờ trình về Dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi). Theo Bộ trưởng, Dự thảo Luật Quản lý nợ công (sửa đổi) bổ sung 3 chương mới, gồm: Chương II quy định về chỉ tiêu an toàn, chiến lược, chương trình và kế hoạch vay, trả nợ công; Chương V về quản lý cho vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ; Chương VIII về đảm bảo khả năng trả nợ công.

Đồng thời, Dự thảo Luật Quản lý nợ công sửa đổi cũng rà soát chỉnh sửa tên chương, bổ sung thêm một số điều tại các chương trên cơ sở luật hóa các quy định tại văn bản dưới Luật đã được áp dụng ổn định thời gian qua và tiếp tục đáp ứng được yêu cầu quản lý trong tình hình mới đồng thời để đảm bảo đáp ứng mục tiêu đặt ra đối với xây dựng Luật và nhằm giảm thiểu các nội dung cần hướng dẫn.