Ông có thể cho biết tình hình giải ngân Chương trình Cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP tính đến thời điểm hiện nay của NHCSXH?

Ngân hàng đã khởi động Chương trình từ đầu tháng 4/2018, với kế hoạch là giải ngân khoảng 1.000 tỷ đồng trong năm 2018. Tính đến ngày 31/9/2018, tổng dư nợ đạt 200 tỷ đồng, với trên 700 khách hàng vay tại 50 tỉnh, thành phố. Trong đó, các tỉnh có dư nợ cao là Quảng Nam (gần 32 tỷ đồng), TP. Đà Nẵng (21 tỷ đồng), Bắc Ninh (15 tỷ đồng), Bắc Giang (12 tỷ đồng), Hưng Yên (9 tỷ đồng), Quảng Bình (8,5 tỷ đồng), Thừa Thiên Huế (7,2 tỷ đồng), Quảng Trị (7,2 tỷ đồng), Thanh Hoá (7 tỷ đồng)… Một số địa phương khác như TP.HCM sẽ giải ngân trong thời gian tới.

Kế hoạch năm 2018 giải ngân khoảng 1.000 tỷ đồng, thời gian qua mới giải ngân được 200 tỷ đồng, vậy 3 tháng cuối năm liệu có thể giải ngân được 800 tỷ đồng để hoàn thành mục tiêu, thưa ông?

Tôi cho rằng, tiến độ giải ngân như trên là phù hợp, căn bản sẽ giải ngân xong theo kế hoạch. Chúng tôi rất muốn đẩy vốn nhanh, nhưng phải cân nhắc trên nhiều mặt. Cho vay nhanh dễ xảy ra sai sót, dễ sai đối tượng. Việc triển khai cho vay phải trên cơ sở dân chủ cơ sở và dùng quy trình dân chủ cơ sở đấy để giám sát trở lại để Chương trình thực sự giải quyết được vấn đề nhà ở cho người dân. Đến giờ phút này, chưa có trường hợp nào đủ điều kiện vay mà chưa được vay.

Số liệu ông cung cấp cho thấy, Hà Nội và TP.HCM chưa có dư nợ, trong khi thực tế, đây là 2 thành phố có nhu cầu về nhà ở xã hội cao. Vậy nguyên nhân của vấn đề này là gì? 

Nguyên nhân là một số dự án chủ đầu tư đã thế chấp vay vốn ở các ngân hàng khác, nên không thể giải ngân cho đối tượng vay vốn tại các dự án này. Bên cạnh đó, ở 2 thành phố này cũng đều có những chương trình riêng khác về nhà ở xã hội. Ngoài ra, người dân ở 2 thành phố này còn đang cân nhắc vay kiểu gì, vay như thế nào. Tuy nhiên, riêng TP.HCM, như tôi đã nói, trong thời gian tới sẽ giải ngân một loạt.

Quá trình triển khai, theo ông, còn những khó khăn gì cần khắc phục?

Theo tôi, dùng từ vướng mắc để diễn tả sẽ hợp lý hơn trong trường hợp này. Thực tế, vướng mắc khi giải ngân vốn cho Chương trình còn rất nhiều. 

Chẳng hạn, căn hộ nhà ở xã hội đã được chủ dự án thế chấp để gọi vốn từ các ngân hàng khác, nay người dân muốn vay vốn để mua nhà thì chủ dự án phải giải chấp căn hộ đấy. Việc này cần rất nhiều thời gian. 

Rồi người vay vốn để sửa chữa hay xây nhà phải có hộ khẩu cư trú hợp pháp. Thực tế, một số đáp ứng được, một số chưa, một số phải có nhà mới chuyển được. Một số người vay vốn để xây dựng trên mảnh đất không nằm trong quy hoạch hoặc chưa được phê duyệt... Như vậy sẽ khó để được vay.

Ngoài ra, hiện có tâm lý đây là chương trình tín dụng dài hơi, nên đối tượng vay vốn không vội vay. Nhiều người đang cân nhắc nên vay trong năm nay hay năm sau, mua chỗ nào để phù hợp với hoàn cảnh. 

Tôi muốn khẳng định, đến giờ phút này, chúng tôi chưa nhận được trường hợp nào đủ điều kiện vay mà chưa được vay. Đối tượng vay vốn thuộc quy định của Chính phủ sẽ được vay vốn tại NHCSXH. Người vay trước hay vay sau đều thuộc kế hoạch đã bố trí vốn hàng năm của Chính phủ. Ngân hàng sẽ có cách điều hành kế hoạch vốn để giải ngân hợp đồng cho người vay vốn không chịu thiệt thòi. Tất cả nhằm đảm bảo cho Chương trình phát triển bền vững.