Sức hút tỷ USD của ngành F&B

Theo một khảo sát gần đây của Vietdata, người tiêu dùng Việt Nam đang tăng chi tiêu cho việc đi ăn ngoài thêm 5-10%. Trên thực tế, 14,9% khách hàng sẵn sàng chi hơn 100.000 đồng (khoảng 4 USD) cho bữa tối hàng ngày, cao gấp 3,5 lần so với năm 2022.

Còn Báo cáo triển vọng ngành F&B của Kirin Capital, giá trị thị trường ngành F&B tại Việt Nam năm 2024 dự kiến tăng 10,92% so với năm 2023, đạt mốc hơn 655.000 tỷ đồng. Để đạt được con số lý tưởng này, các nhà kinh doanh không chỉ đơn thuần giải “bài toán” cung cấp những bữa ăn, thức uống mà thực tế đòi hỏi sự sáng tạo, quản lý và điều hành linh hoạt để vượt qua các thách thức, cạnh tranh của thị trường.

Với sức hút cực lớn như vậy, trào lưu kinh doanh theo mô hình nhượng quyền thương mại hay còn gọi là franchise đang ngày càng phổ biến ở Việt Nam. 

10 năm từ ngày khởi nghiệp, thương hiệu Bánh mì Má Hải là chuỗi thương hiệu bánh mì nhượng quyền lớn nhất hiện có khoảng 1.000 đối tác nhượng quyền từ Bắc vào Nam với giá nhượng quyền là 7,5 triệu đồng. 

Ông Đoàn Văn Minh Nhựt - đồng sáng lập thương hiệu này chia sẻ mục tiêu gần là sẽ mở rộng số lượng đối tác lên 10.000. Và mục tiêu xa hơn là đưa thương hiệu bánh mì Việt Nam ra thế giới qua hình thức nhượng quyền.

Hay mới đây nhất, mô hình đại lý bán thịt heo sạch BAF Meat của SIBA Food cũng đang tìm kiếm đối tác kinh doanh nhượng quyền kèm quyền lợi được cung cấp trang thiết bị, vật dụng, nội thất cần thiết và cam kết nguồn cung cấp thịt heo sạch từ thương hiệu BAF Meat.

Nhượng quyền thương hiệu còn là chiến lược thâm nhập sâu rộng của các doanh nghiệp ngoại đối với “miếng bánh ngon” F&B Việt Nam. 

Sau 4 năm có mặt tại Việt Nam, hiện GS25 một thương hiệu cửa hàng tiện lợi thuộc sở hữu của GS Retail Hàn Quốc đang sở hữu 200 cửa hàng, tập trung chủ yếu tại thị trường phía Nam như TP.HCM, Bình Dương, Vũng Tàu và Đồng Nai. Mới đây nhất, GS25 tăng tốc mở rộng chuỗi qua nhượng quyền bằng sự hợp tác với HDBank, ngân hàng sẽ hỗ trợ 1,6 tỷ đồng/cửa hàng với doanh nghiệp nhận nhượng quyền của GS25.

Với chiến lược nhượng quyền thương hiệu, thương hiệu đang từng bước thực hiện hóa mục tiêu của mình - trở thành thương hiệu cửa hàng tiện lợi hàng đầu Việt Nam với hơn 2.000 cửa hàng sau 10 năm hoạt động.

Hay đứng thứ 2 về thị phần tại Việt Nam, sau Pizza Hut có hơn 50 cửa hàng. Hiện nay, Domino’s Pizza, thông qua mô hình nhượng quyền và được quản lý bởi Công ty TNHH Dịch vụ Thực phẩm và giải khát Việt Nam (VFBS), thuộc Tập đoàn IPPG. Hiện Domino’s Pizza có hơn 50 cửa hàng tại 9 tỉnh, thành phố trên cả nước, phục vụ gần 10 triệu lượt khách hàng mỗi năm.

Tháng 4/2024, Domino’s Pizza đẩy nhanh tốc độ phủ sóng tại Việt Nam, khi xuất hiện tại Nha Trang, đánh dấu bước tiến mạnh mẽ trong kế hoạch mở rộng thị phần ở khu vực miền Trung của thương hiệu này.

Chọn đứng ngoài “cuộc chơi” nhượng quyền

Bên cạnh những ưu thế thì nhượng quyền thương hiệu vẫn có những hạn chế khiến nhiều doanh nghiệp còn e ngại hình thức này.

Ông Lê Thái Hoàng, CEO Thai Market, một chuỗi nhà hàng món Thái trên nhiều tỉnh thành cả nước như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng…cho biết, đối với chiến lược phát triển của thương hiệu này thì nhượng quyền không phải là con đường duy nhất. 

Theo ông Hoàng, bản thân cũng đã từng thử làm nhượng quyền thương hiệu nhưng nhận thấy nó không hiệu quả từ đó quyết định đứng ngoài “cuộc chơi” này.

 “Đối với lại nhà hàng theo kiểu fullservice như Thái Market, có menu nó phức tạp và những cách quản lý vận hành tư chế biến, dịch vụ chăm sóc khách hàng theo chuẩn riêng. Thì nó có một sự phức tạp, chuyên nghiệp, chỉn chu một và chất lượng cao. Thành ra thì đối tác nhượng quyền thương hiệu của mình họ sẽ rất vất vả trong thời gian tiếp nhận quy tắc, nguyên lý vận hành”, ông Hoàng chia sẻ.

Từ chối nhượng quyền, CEO Thai Market chọn cho mình chiến lược tăng trưởng về mặt uy tín thương hiệu và được khoanh vùng. Cụ thể, TP.HCM được chọn làm nơi phát triển tập trung. Ngoài ra, còn hướng đến việc mở rộng thương hiệu mà cụ thể là các chuỗi nhà hàng có mặt tại những thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng như hiện nay.

Tương tự, một thương hiệu tham gia ngành phân khúc đồ uống dân dã từ nam 2019 là Rau Má Mix dù không tham gia nhượng quyền thương hiệu vẫn “hốt bạc”.

Đã có 60 cửa hàng chuyên xuất hiện ở những vị trí bắt mắt của những đô thị trung tâm TP.HCM, Bình Dương nhưng nhà sáng lập Rau Má Mix Lê Thành Đạt chưa quyết định nhượng quyền thương hiệu vì nguyên liệu của rau má và các loại sữa tươi không chứa chất bảo quản nên hạn sử dụng cực kỳ ngắn, đặc biệt một số sản phẩm chỉ có hạn sử dụng trong ngày. 

Ông Đạt cho biết thêm, quy trình sản xuất và logistics từ khâu sản xuất đến khi tới cửa hàng của Rau Má Mix đều được kiểm soát nghiêm ngặt, do đó, không phải đối tác nào cũng có đủ tâm huyết để vận hành hiệu quả. Cụ thể, ở Rau Má Mix, nguyên liệu sau khi được chế biến ở bếp trung tâm sẽ được bảo quản lạnh ở nhiệt độ từ 0 - 5 độ C và vận chuyển đến các cửa hàng bằng xe đông lạnh giữ nhiệt độ 0 độ C.

“Các tập đoàn lớn trong ngành F&B không nhập cuộc vào thị trường rau má bởi vì họ không thấy nó đủ hấp dẫn và việc kinh doanh với nguyên liệu tươi cần sự chú trọng nhiều hơn so với nguyên liệu khô", nhà sáng lập Rau Má Mix nói.