Liên tục 4 ngày nay, chị D. (36 tuổi, ở Hà Nội) đột nhiên sốt cao 40 độ C, kèm theo biểu hiện đau quặn bụng mạn sườn phải, tiểu buốt, tiểu rát, ăn uống kém, đại tiện phân nát.

Lo lắng thấy tình trạng không thuyên giảm, gia đình nhanh chóng đưa chị T. đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Medlatec.

Kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số nhiễm khuẩn của bệnh nhân tăng cao, đồng thời, hình ảnh CT phát hiện dịch tụ quanh thận, nhu mô thận phải không đều, đặc biệt vùng sau bể thận. Bác sĩ chẩn đoán xác định bệnh nhân mắc viêm thận bể thận cấp tính, cần lập tức nhập viện điều trị nội trú.

TS. Ngô Chí Cương, Trưởng khoa Nội, Bệnh viện đa khoa Medlatec nhận định đây là ca bệnh phức tạp, quá trình điều trị cần rất thận trọng. Bệnh nhân cho biết trước đó đã từng viêm đường tiết niệu và tự ý dùng kháng sinh điều trị nhiều lần.

Tuy nhiên, quá trình điều trị không có sự hướng dẫn của bác sĩ, bệnh nhân dùng thuốc không đúng cách, khiến tình trạng nhiễm trùng tái đi tái lại nhiều lần.

Do vậy, để có thể điều trị hiệu quả, bác sĩ đã chỉ định cấy máu, cấy nước tiểu để phân lập chủng vi khuẩn gây bệnh và đánh giá mức độ nhạy cảm kháng sinh qua kết quả kháng sinh đồ.

Từ đó có thể lựa chọn loại kháng sin phù hợp nhất với bệnh nhân, hạn chế tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn khiến quá trình điều trị kéo dài.

May mắn, sau 5 ngày được theo dõi sát sao và điều trị tích cực tại viện, kết quả cấy máu, cấy nước tiểu của bệnh nhân âm tính. Chị T. được xuất viện điều trị ngoại trú, tuy nhiên vẫn cần tuân thủ dùng thuốc và sinh hoạt đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ.

Từ trường hợp của bệnh nhân T., bác sĩ đưa ra cảnh báo “đỏ” đến tất cả người dân: Khi có dấu hiệu viêm nhiễm đường tiết niệu, tuyệt đối không được tự ý dùng kháng sinh bừa bãi.

Điều này có thể dẫn đến việc bệnh không khỏi dứt điểm và gây ra tình trạng kháng kháng sinh khiến quá trình điều trị trở nên khó khăn hơn.

Viêm thận bể thận cấp tính là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu trên, do vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể thông qua niệu đạo, lan lên bàng quang, đi qua niệu quản và tấn công thận. Bệnh dẫn đến tình trạng viêm nhiễm chung quanh đài thận, bể thận, niệu quản và nhu mô thận.

Bệnh thường khởi phát các triệu chứng ngay trong vòng 2 ngày sau khi vi khuẩn tấn công, điển hình như: sốt cao trên 38, 9 độ C, đau bụng, lưng, hông, bẹn, đau rát khi đi tiểu, nước tiểu đục/có mủ/có máu…

Cũng theo TS.Ngô Chí Cương, bệnh lý nhiễm khuẩn đường tiết niệu này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm sau: Áp xe thận và vùng chung quanh thận. Áp xe là hiện tượng xuất hiện ổ mủ quanh thận, nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiễm khuẩn huyết.

Người bệnh có thể gặp tình trạng nhiễm khuẩn huyết, là tình trạng vi khuẩn lan vào trong máu khiến nhiễm trùng toàn thân nặng, có thể gây ra tình trạng sốc nhiễm khuẩn và suy đa tạng, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Hoại tử nhú thận cũng là nguy cơ biến chứng của viêm cầu thận. Nhú thận là nơi nước tiểu chảy vào niệu quản, khi hoại tử, nhú thận bong ra và theo nước tiểu gây nên tình trạng tắc nghẽn ở niệu quản hoặc niệu đạo. Từ đó, người bệnh có nguy cơ suy thận cấp do ứ mủ bể thận.

Suy thận cấp là biến chứng nguy hiểm của viêm thận bể thận cấp, gây ra tình trạng tăng huyết áp cấp, phù phổi cấp và đe dọa nguy hiểm đến tính mạng.

Tình trạng viêm thận bể thận cấp bị kháng kháng sinh và tái viêm thường xuyên có thể dẫn đến viêm thận bể thận mạn, suy thận mạn. Lúc này việc điều trị sẽ trở nên khó khăn và tốn kém hơn cho người bệnh.

Theo chuyên gia, hiện chúng ta đang cạn kiệt nguồn kháng sinh, rất ít thuốc mới được sản xuất trong khi vi trùng luôn thay đổi, chống đối lại những kháng sinh hiện có. Lạm dụng kháng sinh chính là tự tay bỏ đi những vũ khí chống lại vi trùng, khiến việc điều trị, cứu chữa trẻ rất khó khăn.

Tại Việt Nam, thuốc kháng sinh chiếm hơn 50% dược phẩm được sử dụng, là một trong những quốc gia có tỷ lệ kháng kháng sinh cao trong khu vực châu Á và chưa được kiểm soát một cách chặt chẽ, căn cơ, các quầy thuốc chưa có ý thức cao về bảo đảm sức khỏe cộng đồng.

Thực tế hiện nay cho thấy, Bộ Y tế cũng đã có nhiều văn bản quy định về bán thuốc kê đơn, trong đó các hành vi bán lẻ thuốc mà không có đơn thuốc đã bị nghiêm cấm, nhưng việc chấp hành và thực hiện của các cơ sở bán thuốc chưa nghiêm. 

Công tác hậu kiểm còn nhiều hạn chế do số lượng nhà thuốc quá lớn, lực lượng quản lý còn mỏng. Hơn nữa, chế tài xử phạt còn nhẹ, không đủ răn đe, chưa xóa được tình trạng bán thuốc không kê đơn. 

Theo đó, hành vi bán lẻ loại thuốc phải kê đơn mà không có đơn thuốc bị xử phạt từ 200.000-500.000 đồng; hành vi kê đơn thuốc không ghi đầy đủ, rõ ràng, không chính xác trong đơn chỉ bị xử phạt từ 1 triệu đến 2 triệu đồng.