Mặc dù đã có nhiều cảnh báo về việc không nên sử dụng các loại lá cây, thuốc Nam không rõ nguồn gốc để đắp lên vết thương hoặc chữa bỏng, nhưng tại đơn vị bỏng, Khoa Chỉnh hình, Bệnh viện Nhi Trung ương vẫn liên tiếp tiếp nhận nhiều bệnh nhi nhập viện trong tình trạng bỏng da, nhiễm trùng nặng vì nguyên nhân trên.

Theo lời chị T.H (Nam Định), cách đây hơn 1 tuần, khi chị đang pha sữa cho con thì có việc phải ra ngoài nên để tạm cốc nước sôi ở trên bàn, không may con gái trong lúc chơi đùa đánh đổ cốc nước sôi lên người, gây bỏng lớn ở vùng ngực.

Tuy nhiên, thay vì đưa con vào bệnh viện điều trị, chị lại nghe lời người quen đưa con đến nhà thầy lang để đắp thuốc Nam. Ngày thứ 4 sau khi đắp thuốc, thấy con sốt cao chị mới đưa con đến viện tỉnh, rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương thì được các bác sĩ chẩn đoán con bỏng nước sôi độ II-III  nhiễm trùng.

Kể lại lúc phát hiện con bị bỏng, chị H. luống cuống không biết phải làm gì, nghe người quen bảo có trường hợp bị bỏng cả người đắp thuốc Nam không để lại sẹo, tôi vội tin luôn mà đưa con đến. 

Chị H. rất hối hận vì đã không đưa con vào viện điều trị sớm để con bị nhiễm trùng. Đây là sai lầm của chị H. và cũng là lời cảnh tỉnh cho các cha mẹ vẫn tin vào tác dụng “kỳ diệu” của việc đắp lá, thuốc Nam không rõ nguồn gốc.

Một trường hợp khác cũng đang nằm điều trị tại đơn vị bỏng, Khoa Chỉnh hình, Bệnh viện Nhi Trung ương là bé trai Đ.M (13 tuổi, ở Phú Thọ) bị bỏng toàn bộ cẳng chân phải, nhiễm trùng sau đắp lá cây không rõ nguồn gốc do nghe lời khuyên của hàng xóm.

Theo BSCKII. ThS Phùng Công Sáng, phụ trách Đơn vị bỏng, Phó Trưởng khoa Chỉnh hình, Bệnh viện Nhi Trung ương, dù đã có rất nhiều cảnh báo về các biến chứng nặng nề có thể gặp phải khi đắp lá cây theo kinh nghiệm mà chưa được khoa học kiểm chứng để xử lý vết thương, vết bỏng, tuy nhiên vẫn nhiều gia đình tự ý điều trị tại nhà, dẫn đến các hậu quả đáng tiếc đã xảy ra.

Đắp lá cây, các loại thuốc điều trị theo kinh nghiệm mà chưa được kiểm chứng và không đảm bảo sạch vào vết thương, vết bỏng là việc làm rất nguy hiểm, có thể khiến tổn thương nặng thêm, viêm nhiễm lan rộng hơn hoặc từ không nhiễm trùng thành nhiễm trùng. 

Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, gây ra các biến chứng như: viêm mủ màng tim, màng não, viêm mủ màng phổi, áp-xe phổi, viêm xương tủy xương, thậm chí tử vong hoặc để lại những di chứng suốt đời cho trẻ…

Bác sĩ Sáng cho biết anh đã gặp nhiều trường hợp bệnh nhi, nếu được đưa đến bệnh viện kịp thời khi trẻ mới bị bỏng, sơ cứu tốt thì việc điều trị sẽ đơn giản hơn nhiều và cũng đỡ tốn kém tiền bạc, thời gian của gia đình. 

Tuy nhiên, do gia đình đưa đến bệnh viện muộn, vùng bỏng bị nhiễm trùng nặng đã hoại tử sâu, việc điều trị phức tạp hơn, có khi còn phải phẫu thuật nhiều lần và để lại di chứng cho trẻ sau này.

Hướng dẫn cách sơ cứu khi trẻ bị bỏng, chuyên gia của Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo do da trẻ em mỏng và liên kết giữa các lớp lỏng lẻo hơn người lớn nên vết bỏng thường nặng và sâu hơn. 

Đặc biệt, trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, hệ miễn dịch còn yếu nên nguy cơ nhiễm trùng vùng bỏng cũng như sốc bỏng cao hơn dù diện tích bỏng không lớn. Do đó, khi trẻ bị bỏng cần được sơ cứu sớm và đúng cách.

Nếu trẻ bỏng do nước sôi, bỏng hơi, cháo: Ngay khi trẻ bị bỏng cần ngâm bộ phận bị bỏng (tay, chân) vào trong nước sạch, mát (từ 16 đến 20 độ C, tốt nhất trong 30 phút đầu sau khi bị bỏng). 

Nếu trẻ bị bỏng vùng mặt thì dùng khăn ướt mềm đắp vào mặt, nếu diện bỏng rộng thì cần chú ý giữ ấm cho trẻ ở những phần không bị bỏng.

Đối với trẻ bị bỏng điện: Nhanh chóng tách nạn nhân với nguồn điện (ngắt cầu dao, dùng gậy gỗ gạt dòng điện cao) và đưa người bệnh đến nơi thoáng mát.

Gia đình cần tiến hành đánh giá hô hấp tuần hoàn, ý thức trẻ và tìm xem các chấn thương khác nếu có ngã kèm theo, để tìm cách sơ cứu cho đúng, tránh làm tổn thương cột sống cổ hoặc các chi của trẻ. 

Nếu trẻ ngừng tuần hoàn thì tiến hành ép tim ngoài lồng ngực đúng cách đồng thời gọi y tế hỗ trợ.

Nếu bỏng mắt do hóa chất cần được rửa mắt bằng cách ngụp mặt vào chậu nước và chớp mắt liên tục cho hoá chất trôi ra hết. Nhanh chóng tháo bỏ ngay quần áo bị dính hóa chất. 

Không cởi quần áo người bị bỏng rất dễ gây lột da, tốt nhất là nên cắt, xé bỏ quần áo dính hoá chất. Ngay sau khi sơ cứu, gia đình cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế có chuyên khoa bỏng để được khám và điều trị kịp thời. 

Bác sĩ khuyến cáo các bậc phụ huynh tuyệt đối không nghe theo lời mách bảo của những người không có chuyên môn, đắp các loại lá, loại thuốc không đúng lên vết thương gây nguy hiểm cho trẻ.

Để phòng tránh tai nạn bỏng hiệu quả và hạn chế những rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra, cha mẹ cần lưu ý không nên cho trẻ chơi đùa ở nơi đang nấu ăn hoặc các nơi gần nguồn điện, dây dẫn điện, ổ cắm điện… Thức ăn, thức uống nóng, các vật dễ cháy nổ như xăng, dầu, cồn, diêm quẹt…phải để nơi an toàn và tránh xa tầm tay của trẻ.

Không nên đựng hóa chất trong vỏ chai đựng nước uống như như Lavie, trà C2…, nhằm tránh các nhầm lẫn có thể xảy ra. Không để chung thuốc uống với những thuốc khử khuẩn, dùng ngoài. Khi trông trẻ, người lớn cần có sự giám sát chặt chẽ, thường xuyên.

Đặc biệt, cha mẹ và người trông trẻ nên học kỹ thuật sơ cứu để hạn chế tổn thương cho trẻ khi không may bị các tai nạn thường gặp trong sinh hoạt hàng ngày. Đối với những trẻ đã nhận thức được, cha mẹ, nhà trường, cộng đồng cần trang bị cho trẻ những kiến thức, kỹ năng cơ bản để tự bảo vệ bản thân.