Theo lời kể của người bệnh, 10 năm trước bệnh nhân đã từng uống thuốc nam và tiểu ra sỏi. Vì không thấy đau nên bệnh nhân đã không đi khám từ đó cho đến nay. Gần đây, trong lần đưa người nhà đi khám, anh "tranh thủ" vào siêu âm có kết quả sỏi thận nhiều 2 bên.

Sau đó, anh về nhờ hàng xóm mua hộ thuốc nam không nhãn mác để điều trị sỏi thận. Uống được nửa tháng, thấy ngứa trong người, mệt mỏi, ăn kém vàng da tăng dần anh mới đến cơ sở y tế khám, được siêu âm, xét nghiệm phát hiện ra bị ngộ độ gan.

Bệnh nhân nhập viện điều trị, sau một tuần tình trạng không cải thiện, bệnh nhân đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để chữa trị. Bệnh nhân được điều trị và theo dõi tại khoa Viêm gan. Kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số vàng da tăng cao (bilirubin lên đến 322 micromol/lít, trong khi đó chỉ số bình thường là dưới 17) .

Kết quả siêu âm thận có nhiều sỏi. Sỏi lớn nhất có kích thước lên đến 2,4cm. Sau thời gian điều trị, tình trạng vàng da của bệnh nhân cải thiện rất nhiều. Các chỉ số men gan và bilirubin cũng giảm gần về trị số bình thường.

Tuy nhiên, trong quá trình điều trị bệnh viêm gan nhiễm độc, sỏi thận vẫn còn đó và bệnh nhân được hội chẩn chuyên khoa Ngoại tiết niệu, được chỉ định đặt ống thông JJ (một loại ống thông đặt vào niệu quản nhằm mục địch lưu thông nước tiểu từ thận xuống bàng quang) để hỗ trợ tình trạng tắc nghẽn do sỏi. Về lâu dài bệnh nhân cần can thiệp tán sỏi để giải quyết tình trạng sỏi gây tắc nghẽn.

BS CKII Nguyễn Nguyên Huyền, Trưởng khoa khám bệnh cơ sở Kim Chung, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, bản chất của thuốc Nam rất tốt. Tuy nhiên, khi bảo quản có cơ sở đã dùng diêm sinh hay lưu huỳnh hoặc có một số chất bảo quản, phụ gia khác.

Các chất đó có thể gây ra vàng da, men gan tăng cao dẫn đến các chức năng của gan bị suy giảm, không đảm bảo được các chức năng bình thường. Khi những chất độc này vào cơ thể, chúng làm hủy hoại tế bào gan, dần dần làm suy giảm chức năng gan.

Khi gan không đảm bảo được các chức năng bình thường thì dẫn đến suy gan, suy đa tạng như hội chứng não gan, hội chứng gan thận. Khi đó bệnh nhân có thể rơi vào hôn mê gan, tiên lượng tử vong cao.

Bác sĩ Huyền nhấn mạnh, trước khi uống bất kỳ một loại thuốc gì cần phải tìm hiểu rõ nguồn gốc. Khi uống mà thấy mệt mỏi, khó chịu thì phải đi khám ngay.

Trước đó, tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cũng tiếp nhận nhiều bệnh nhân trong tình trạng nặng do uống thuốc Nam không rõ nguồn gốc.

Đơn cử như bé Mơ (13 tuổi, Bắc Giang) có biểu hiện mỏi tay nhiều vùng vai phải, cảm giác đau nhức vào cuối năm 2023. Sau đó bệnh nhi xuất hiện khối u to vùng vai phải.

Gia đình đưa bệnh nhi đi khám nhiều nơi, phát hiện mắc Sarcoma xương. Mơ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định điều trị hóa chất.

Tuy nhiên do cơ thể chưa đáp ứng ngay với thuốc, người nhà đã đưa em về tự điều trị bằng thuốc nam. Bệnh nhi uống bồ công anh, xạ đen cùng 20 loại thảo dược khác. Mỗi ngày người nhà sắc thuốc thành 3 bát nhỏ, mỗi bát 200ml cho Mơ uống.

Đầu tháng 5, Mơ tới khám tại bệnh viện trong tình trạng khối u lớn, kích thước 26 x 30 cm. Theo các bác sĩ, bệnh nhân bị tổn thương phá hủy vỏ xương, thâm nhiễm xương đòn và xương bả vai phải bé, bề mặt có dấu hiệu chảy dịch. Khối u to, chèn ép khiến bé không thể sinh hoạt bình thường. Bác sĩ đánh giá tình trạng của bệnh nhi rất phức tạp, điều trị khó khăn, tốn kém.

Tương tự, ông Đức, 46 tuổi, Hà Nội khi phát hiện ung thư giai đoạn sớm, bác sĩ đánh giá tiên lượng tốt, khả năng phục hồi sức khỏe khả quan, chỉ định phẫu thuật song gia đình từ chối do sợ “đụng dao kéo”.

Ông Đức về nhà ăn chay và chữa bằng thuốc nam do thầy lang kê đơn. Thang thuốc gồm xạ đen, đẳng sâm rừng, xương khỉ và một số thành phần khác.

Mỗi ngày người nhà đun khoảng 100 g thuốc (10 g cùng 150 ml nước một lần) cho ông Đức uống thay nước. Theo người nhà, thầy lang khẳng định thuốc có tác dụng “tăng cường khí huyết, hấp thụ tốt hơn, tiêu diệt tế bào ung thư”. Nhưng chỉ vài tháng sau, khi ông Đức đi khám, tế bào ung thư xâm lấn lan rộng, ung thư di căn đến phổi, tiên lượng bệnh rất xấu.

“Mục tiêu điều trị giai đoạn này chỉ là chăm sóc giảm nhẹ các triệu chứng bệnh, cải thiện chất lượng sống”, tiến sĩ Khiêm nói.

Người bệnh ung thư gan giai đoạn đầu được phẫu thuật cắt bỏ hoặc ghép gan, tỷ lệ sống sót sau 5 năm khoảng 60-70%. Nhưng ở giai đoạn muộn, khối u di căn xa đến các cơ quan khác, tiên lượng sống sau 5 năm còn 4%.

Đây chỉ là hai trong số rất nhiều trường hợp người bệnh ung thư được chẩn đoán ung thư nhưng bản thân người bệnh không tuân theo y lệnh, từ chối can thiệp, điều trị. Người bệnh tự điều trị bằng thuốc nam hay các thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, quay trở lại bệnh viện thì đã mất cơ hội điều trị.

TS.Vũ Hữu Khiêm, Trưởng Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội khuyến cáo người bệnh nên tin vào y học hiện đại.

Tuân thủ phác đồ, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng và giữ tâm lý thoải mái là phương pháp hiệu quả nhất giúp người bệnh ung thư điều trị tốt, cải thiện chất lượng và thời gian sống.

Người bệnh đang điều trị, đặc biệt là các loại ung thư có diễn tiến nhanh, nên tuyệt đối tuân thủ phác đồ, không ngừng thuốc trừ khi có chỉ định của bác sĩ.

Trường hợp không đáp ứng thuốc đang điều trị, cần trao đổi lại với bác sĩ để tìm ra hướng điều trị phù hợp hơn. Tuyệt đối không dùng các loại thuốc nam không rõ nguồn gốc.

Một số loại thuốc miễn dịch, điều trị đích chi phí cao, nhưng hiện có các chương trình tài trợ của hãng thuốc kết hợp với Bộ Y tế và bệnh viện hỗ trợ giúp người bệnh giảm gánh nặng tài chính.