Ngân hàng phải trả nhà mạng hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm

Với các chính sách thúc đẩy mạnh mẽ từ Chính phủ và các ngân hàng, trong những năm  qua, thanh toán online, đặc biệt là thanh toán trên thiết bị di động đã có sự phát triển bùng nổ. Các ngân hàng đang có sự cạnh tranh quyết liệt để mở rộng thị phần trong mảng hoạt động này. Chính sách miễn phí chuyển tiền online của các ngân hàng lớn trong thời gian qua sẽ tiếp tục thúc đẩy xu hướng này tăng trưởng mạnh mẽ hơn nữa.

Tuy nhiên, đi cùng với sự tăng trưởng bùng nổ của thanh toán online, ngân hàng lại đang phải đối mặt với một bài toán hóc búa khác, đó là bài toán về chi phí gửi tin nhắn SMS.

Theo chia sẻ từ một ngân hàng lớn trong nhóm Big4, trong năm 2021, ngân hàng này chi trả gần 1.000 tỷ đồng chi phí gửi tin nhắn SMS và phải bù lỗ hàng trăm tỷ đồng cho dịch vụ thông báo thay đổi số dư.

Hiện nay, khách hàng vẫn sử dụng phổ biến hình thức nhận thông báo thay đổi số dư và nhận OTP (one time password – mật khẩu giao dịch một lần) qua tin nhắn SMS. Ngân hàng thường chỉ thu phí đối với dịch vụ thông báo thay đổi số dư và không thu phí đối với tin nhắn gửi OTP.

Để gửi tin nhắn đến cho khách hàng, ngân hàng phải mua dịch vụ gửi SMS và trả phí cho các nhà mạng viễn thông. Mặc dù là các khách hàng lớn nhất, nhưng có một nghịch lý, đó là mức phí gửi tin nhắn SMS đối với các dịch vụ tài chính ngân hàng cao hơn nhiều so với mức phí tin nhắn thông thường của khách hàng cá nhân hoặc tin nhắn áp dụng cho các lĩnh vực khác.

Chẳng hạn, đối với khách hàng doanh nghiệp (bao gồm các tổ chức tín dụng), MobiFone và VinaPhone thu 820 đồng/tin nhắn giao dịch tài chính, 500 đồng/tin nhắn quảng cáo chăm sóc khách hàng. 

Trong khi đó Viettel thu 785 đồng đối với tin nhắn giao dịch tài chính; Vietnammobile, Beeline thu 280-400 đồng/tin nhắn giao dịch tài chính, 500 đồng/tin nhắn quảng cáo chăm sóc khách hàng, truyền thông không yêu cầu bảo mật, gửi tức thì. 

Đối với khách hàng cá nhân, Viettel thu 100-300 đồng/SMS, VinaPhone thu 99-350 đồng/SMS, MobiFone thu 200-350 đồng/SMS.

"Một ngân hàng quy mô nhỏ phát sinh khoảng 15-20 triệu tin nhắn/tháng, còn ngân hàng quy mô lớn phát sinh khoảng 50-80 triệu tin nhắn/tháng. Các ngân hàng đã miễn, giảm phí giao dịch thanh toán cho khách hàng đều phải bù lỗ khi phải trả chi phí dịch vụ tin nhắn viễn thông. Ước tính chi phí viễn thông cả hệ thống các tổ chức tín dụng phải trả cho các nhà mạng lên tới hàng nghìn tỉ đồng mỗi tháng", Hiệp hội ngân hàng (VNBA) tính toán.

Suốt hai năm qua, VNBA và các ngân hàng liên tục kiến nghị nhưng các doanh nghiệp viễn thông vẫn không phản hồi về đề nghị giảm phí này.  

Theo chia sẻ từ một ngân hàng lớn trong nhóm Big4, trong năm 2021, ngân hàng này chi trả gần 1.000 tỷ đồng chi phí gửi SMS, khoảng hơn 70% là chi phí cho các tin nhắn thông báo số dư, còn lại là chi phí gửi mã OTP. Chỉ tính riêng với dịch vụ thông báo thay đổi số dư, ngân hàng này phải bù lỗ hàng trăm tỷ đồng.

Ngân hàng thay đổi chính sách thu phí tin nhắn SMS

Với mức chi phí SMS quá lớn, các ngân hàng đang đẩy mạnh khuyến khích khách hàng chuyển sang các hình thức khác thay thế như nhận thông báo số dư qua ứng dụng ngân hàng (APP) và xác thực giao dịch thông qua Smart OTP. Đặc điểm chung của các hình thức này là có độ bảo mật cao và đều miễn phí. Thông báo số dư qua APP còn có thể hiển thị bằng tiếng Việt có dấu và có thể nhận ở nước ngoài mà không cần roaming.

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, nếu xác thực giao dịch bằng OTP gửi qua tin nhắn SMS truyền thống, hạn mức giao dịch tối đa chỉ là 100 triệu đồng/giao dịch, nhưng nếu xác thực bằng Smart OTP, khách hàng có thể giao dịch với hạn mức lên tới cả tỷ đồng/giao dịch.

Mới đây, Vietcombank thông báo, từ đầu năm nay, ngân hàng áp dụng phí dịch vụ ngân hàng qua tin nhắn SMS theo số lượng tin nhắn trong tháng. Cụ thể, nếu số lượng tin nhắn SMS qua tài khoản của khách hàng dưới 20 tin phí là 10.000 đồng/tháng/số điện thoại và sẽ tăng dần. Mức phí SMS cao nhất là 70.000 đồng/tháng nếu từ 100 tin nhắn trở lên.

Một số ngân hàng khác cũng áp dụng chính sách khuyến khích khách hàng nhận tin nhắn thông báo qua email hoặc app để tiết kiệm chi phí.

Đối với thông báo số dư, ngoài việc khuyến khích khách hàng nhận thông báo qua APP miễn phí, các ngân hàng cũng đã thực hiện thu phí thông báo thay đổi số dư qua SMS theo bậc thang. Ví dụ, từ tháng 09/2020, Techcombank thu phí từ 12.000 đồng/tháng (đối với khách hàng nhận từ 0 – 15 SMS) đến 75.000 đồng/tháng (đối với khách hàng nhận từ 61 SMS trở lên). Hay mới đây, từ ngày 01/01/2022, Vietcombank và BIDV cũng thực hiện thu phí thông báo số dư qua tin nhắn SMS theo bậc thang. Cụ thể, Vietcombank thu phí từ 10.000 đồng/tháng (đối với khách hàng nhận dưới 20 SMS) đến 70.000 đồng/tháng (đối với khách hàng nhận từ 100 SMS trở lên). BIDV thu phí 9.000 đồng/tháng (đối với khách hàng nhận từ 0 – 15 SMS) đến 70.000 đồng/tháng (đối với khách hàng nhận từ 101 SMS trở lên).

Với chính sách phí mới được áp dụng, số lượng khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ nhận tin nhắn thông bao qua app hoặc email đang tăng nhanh, khiến các nhà mạng có nguy cơ thất thu lớn  với dịch vụ phí tin nhắn.

Đại diện Vietcombank chia sẻ: "Chúng tôi đã gửi tin nhắn SMS thông báo về việc thay đổi chính sách phí tới từng khách hàng có khả năng bị ảnh nhưởng để khách hàng nắm thông tin và chủ động lựa chọn dịch vụ thông báo số dư phù hợp với nhu cầu".