Trên căn gác 2 của Nhà hàng Ánh Tuyết tại số 25 - Mã Mây (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) thấm đẫm hình ảnh Hà Nội xưa, với những bức hoành phi, câu đối cổ, những chiếc bàn, ghế gỗ mộc mạc, hay đơn giản là chiếc lọ đựng tăm, ống đựng đũa, chiếc chuyên đựng gia vị bằng gốm Bát Tràng… Không gian ấm cúng đầy hoài niệm ấy đã trở thành nơi gặp gỡ của nhiều gia đình, nhóm bạn và là nơi dừng chân của những thực khách xa quê nay tìm về nguồn cội qua những món ăn truyền thống … giống như “một nốt trầm xao xuyến” giữa không gian phố thị ồn ào.

Niềm đam mê không vơi cạn

Nếu ai có mặt tại Nhà hàng Ánh Tuyết những ngày giáp tết Nguyên đán vừa rồi, sẽ tận mắt chứng kiến sự bận rộn của Nghệ nhân ẩm thực Hà Thành Phạm Thị Ánh Tuyết, người vừa được TP. Hà Nội tôn vinh Công dân Thủ đô ưu tú năm 2018, khi những đơn đặt hàng tới tấp được gọi đến. Rời một cuộc gọi, sau khi đã ghi chép cẩn thận các món ăn và ngày giờ khách đặt, bà Tuyết vồn vã: “Cuộc sống bây giờ gấp gáp bận rộn quá, nhất là những người kinh doanh, buôn bán, bận đến tận chiều 30 Tết. Vì vậy, họ phải chọn cách gọi điện đặt hàng, nếu muốn có một mâm cơm đúng chuẩn để cúng gia tiên”.

Bà kể lại, là thế hệ thứ 7 của một dòng họ gốc Hà Nội, nên ngay từ khi còn bé đã được dạy dỗ kỹ lưỡng mọi việc nữ công gia chánh. Từ những việc nhỏ như nhặt rau, đi chợ chọn mớ rau, con cá, cân thịt… thế nào cho thật tươi ngon, đến cách nấu nướng theo mùa sao cho có lợi cho sức khỏe, rồi cách chế biến, tẩm ướp gia vị, cách bài trí món ăn sao cho tinh tế, đẹp mắt. Theo thời gian, “vốn liếng” về ẩm thực Hà thành cứ dần đầy lên qua chỉ bảo của bà, của mẹ, để rồi... ngấm vào trong máu người phụ nữ này lúc nào không hay.

Sở hữu những công thức chế biến luôn được mọi người đánh giá cao, nhưng bước ngoặt để bà Tuyết mở nhà hàng ẩm thực là vào năm 1990, tại Hội chợ ẩm thực lần đầu tiên được tổ chức tại khách sạn Hozison (Hà Nội), bà Tuyết đã vượt qua nhiều đầu bếp danh tiếng là bếp trưởng của các khách sạn cao cấp để giành giải Nhất với món gà quay mật ong.

Trước đó, để cải thiện kinh tế gia đình, bà  từng làm giò để giao cho các cửa hàng ăn uống, hoặc nhận nấu các bữa cỗ truyền thống. Nhưng phải sau sự kiện này, bà mới quyết định mở một cửa hàng nhỏ vừa kinh doanh, vừa góp phần giới thiệu, quảng bá ẩm thực Hà Nội. Tại đây, những món ăn truyền thống như canh bóng, riêu cua, riêu cá, bún chả, bún thang, cá hấp, cá quả cuốn thịt, các loại giò, xôi, đặc biệt là nem Hà Nội với 15 hương vị... đã trở nên vô cùng hấp dẫn thực khách.

Từ thành công của nhà hàng đầu tiên, vào năm 2008, nghệ nhân Ánh Tuyết đã mở thêm nhà hàng thứ hai cũng mang thương hiệu Nhà hàng Ánh Tuyết tại số 22 - Mã Mây. Trong bối cảnh Hà Nội nở rộ những KFC, Lotteria, Jollibee, Pizza Hut… thu hút rất đông thực khách, đặc biệt là giới trẻ, thì bà chủ Nhà hàng Ánh Tuyết vẫn kiên trì chọn món ăn truyền thống làm cách đi riêng. Bà tin, dù cuộc sống có hối hả ra sao, có hiện đại đến mức nào, thì “trong thẳm sâu mỗi người Việt vẫn mong muốn những bữa ăn đoàn viên, những món ăn đậm hương vị Việt.

Khát khao truyền cảm hứng

Hơn 10 năm nay, ngoài việc điều hành 2 nhà hàng, bà Tuyết còn mở các lớp dạy nữ công gia chánh truyền dạy cách nấu những món ăn truyền thống của người Hà Nội cho các bạn trẻ, hay các học viên đến từ nhiều quốc gia qua các tour du lịch Hà Nội.

Từ những lớp học này, những món ăn Hà Nội mang thương hiệu “nghệ nhân Ánh Tuyết” đã hiện diện trong nhiều nhà hàng tại các thành phố lớn trên thế giới. Đặc biệt, hình ảnh nữ nghệ nhân Ánh Tuyết và các món đặc sản của Hà Nội cũng đã trở nên quen thuộc với công chúng Mỹ, Nga và các nước qua kênh truyền hình Discovery Chanel, BBC, SRG, New York hay truyền hình các nước Đức, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc… Bà Tuyết cũng được mời làm giám khảo nhiều cuộc thi ẩm thực tại Việt Nam và tham gia các buổi tọa đàm về văn hóa ẩm thực truyền thống, các buổi dạy nấu ăn trên các kênh của đài truyền hình và được nhiều người ví như một “cuốn sách sống” về nghệ thuật ẩm thực Hà Nội.

Với những đóng góp tâm huyết gìn giữ nét văn hóa ẩm thực của người Hà Nội, bà vinh dự được tặng danh hiệu Nghệ nhân ẩm thực dân gian Việt Nam, rồi danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú cùng hàng loạt huy chương Vàng tại các liên hoan, hội chợ ẩm thực trong nước và quốc tế. Đặc biệt, trong năm 2017, bà được Hiệp hội Du lịch Việt Nam trao Giải thưởng “Nghệ nhân ẩm thực” và được chọn để lên thực đơn, nấu tiệc thết đãi 21 lãnh đạo các nền kinh tế tại Hội nghị APEC do Việt Nam đăng cai tổ chức tháng 11/2017 tại Đà Nẵng.

Có được thực đơn nhận được sự ngợi khen của các thực khách, bà đã tìm hiểu kỹ văn hóa của từng nước để biết người ta thích gì, kiêng gì..., phải cân đối dinh dưỡng ra sao, đồng thời đưa được vào đó tinh hoa của nền ẩm thực Việt Nam. Sau nhiều lần lựa chọn từ 50 món ăn tinh túy ẩm thực, bà Tuyết cùng các đầu bếp lập ra 12 thực đơn, sau đó cùng các cộng sự tiếp tục sàng lọc ra thực đơn chính với 4 món ăn đặc trưng của Việt Nam.

"Trải qua hơn 35 giờ không được nghỉ ngơi, không ăn, không ngủ cùng căng mắt lo lắng, cuối cùng đổi lại là khoảnh khắc mọi người cùng ôm nhau vừa cười vừa rơi nước mắt khi 21 vị lãnh đạo cấp cao đã thưởng thức trọn vẹn tất cả". Bà Tuyết nhớ lại và với bà đây niềm hành phúc lớn nhất trong cuộc đời làm bếp của mình.

Cũng từ thành công này, năm 2018, bà được mời trực tiếp chỉ đạo phục vụ ẩm thực cho 61 phu nhân đại sứ quán tại Khu nghỉ dưỡng Flamingo Đại Lải và được Tổng cục Du lịch Việt Nam tặng danh hiệu “Nghệ nhân hàng đầu Việt Nam”, đồng thời, vinh dự được TP. Hà Nội trao tặng danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú năm 2018”.

Điều hành 2 nhà hàng và thực hiện các khóa dạy nấu ăn đã chiếm phần lớn thời gian, sức lực, nhưng khi hỏi về dự định sắp tới, doanh nhân - nghệ nhân Ánh Tuyết vẫn hào hứng cho biết, bà đang chuẩn bị mở thêm một nhà hàng thứ ba tại nhà ga cáp treo Bà Nà Hills (Đà Nẵng), để các món ăn tuyền thống Hà Nội đến được nhiều hơn với du khách Việt Nam và du khách quốc tế.

“Khi kinh doanh hàng, hay mở các lớp dạy nấu ăn, tôi chỉ muốn lan rộng những giá trị truyền thống của ẩm thực Hà Nội. Điều tôi quan tâm hàng đầu là làm sao truyền lại được tất cả những kiến thức mà mình có được để các bạn trẻ lĩnh hội được và tiếp tục phát huy những giá trị đó bằng ngọn lửa đam mê. Bởi sau này, chính họ sẽ là người lưu giữ, lan tỏa những giá trị đó”, nữ doanh nhân - nghệ nhân Hà thành chia sẻ.