Đó là một trong bốn xu hướng chính của thị trường M&A Việt Nam trong thời gian tới được ông Michael Dwyer, Trưởng bộ phận Tư vấn Thương vụ, KPMG Việt Nam chỉ ra tại Diễn đàn Mua bán - Sáp nhập Doanh nghiệp Việt Nam 2025 (M&A Vietnam Forum 2025) lần thứ 17.

Nhà đầu tư nội giữ vai trò dẫn dắt - vốn ngoại tăng tốc trở lại

Năm 2025, thị trường M&A tại Đông Nam Á nhìn chung vẫn ảm đạm, do áp lực từ tình hình khó khăn chung của thị trường tài chính, khác biệt về định giá kỳ vọng, cũng như các rủi ro đến từ bất ổn địa chính trị và pháp lý đã kìm hãm tâm lý của nhà đầu tư.

Dù vậy, thị trường Việt Nam vẫn duy trì ổn định nhờ vào những thương vụ quy mô lớn và được chọn lọc kỹ càng, cùng với sự tham gia của nhà đầu tư chiến lược trong khu vực.

Trong 10 tháng năm 2025, tổng giá trị giao dịch công bố đạt 2,3 tỷ USD và số lượng thương vụ giảm còn 218, tiếp tục xu hướng giảm dần kể từ năm 2021. Điều này cho thấy nhà đầu tư có xu hướng thận trọng hơn trong việc đánh giá rủi ro và thẩm định giao dịch, cũng như đưa ra mức định giá khắt khe hơn, đặc biệt là đối với các ngành có áp lực về biên lợi nhuận hoặc nhu cầu tăng chậm trong ngắn hạn.

Giá trị giao dịch năm nay chủ yếu đến từ các thương vụ lớn với tổng giá trị khoảng 1 tỷ USD, gồm: Birch thâu tóm Bất động sản Phương Đông (365 triệu USD), thương vụ tái cấu trúc trị giá 277 triệu USD của Hyosung, AEON thâu tóm CT MTV Tài Chính Bưu Điện (PTF) (162 triệu USD), và Ares Management đầu tư vào Tập đoàn Medlatec (150 triệu USD).

Đáng chú ý, các thương vụ này đều do nhà đầu tư trong khu vực và nước ngoài dẫn dắt, cho thấy sức hút bền vững của các tài sản chất lượng và mang tính chiến lược.

Sau mức bình quân thương vụ cao hiếm gặp 50,7 triệu USD năm 2024, quy mô giao dịch trung bình đã giảm về 29,4 triệu USD trong 10 tháng năm 2025, phản ánh sự trở lại của mặt bằng giao dịch quen thuộc hơn và hoạt động sôi nổi ở phân khúc thị trường trung cấp.

Hoạt động giao dịch M&A phân bổ đồng đều hơn giữa các ngành chính, trong đó Bất động sản được đẩy mạnh nhờ tình hình thanh khoản cải thiện, Y tế được thúc đẩy bởi tình trạng thiếu hụt năng lực mang tính hệ thống, còn Vật liệu và Công nghiệp được hưởng lợi từ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng. Ngược lại, ngành tiêu dùng vẫn trầm lắng trước áp lực cạnh tranh, biến động về thuế quan và việc siết chặt tuân thủ thuế.

Một trong những điểm đáng chú ý trong 10 tháng năm 2025, nhà đầu tư Việt Nam tiếp tục dẫn đầu thị trường M&A và chiếm hơn 30% tổng giá trị giao dịch công bố. Bên cạnh đó, vị thế giữa nhà đầu tư nước ngoài và trong nước đang dần được thu hẹp, khi nhà đầu tư đến từ Singapore, Nhật Bản, Hoa Kỳ và Hàn Quốc lần lượt chiếm 27%, 9%, 7% và 5% tổng giá trị giao dịch.

Như vậy, dù vốn nội vẫn là trụ cột của thị trường, các nhà đầu tư khu vực đang hoạt động sôi nổi hơn trong những thương vụ quy mô lớn và có tính chọn lọc.

Nhà đầu tư từ Singapore và Hoa Kỳ có xu hướng tập trung vào bất động sản, y tế và các nhóm ngành tạo dòng tiền ổn định, phản ánh ưu tiên đối với những mô hình kinh doanh có khả năng mở rộng, gắn với tài sản và sở hữu nền tảng cơ bản vững chắc. Trong khi đó, nhà đầu tư Nhật Bản và Hàn Quốc lại chú trọng hơn vào các ngành công nghiệp, sản xuất và vật liệu, nhằm tận dụng vị thế sẵn có trong chuỗi cung ứng lâu năm tại Việt Nam.

Nhìn chung, những tiêu chí cho việc lựa chọn lĩnh vực đầu tư đang trở nên khắt khe hơn, và dòng vốn tập trung vào những nhóm ngành có tính minh bạch, ổn định và tiềm năng phát triển rõ ràng.

Đáng chú ý, Singapore, Hoa Kỳ và Hàn Quốc vẫn tiếp tục nằm trong nhóm năm nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất thị trường M&A Việt Nam trong 10 tháng năm 2025, trong đó Singapore vẫn giữ vững vị thế là nhà đầu tư lớn thứ hai về giá trị giao dịch. Đây là minh chứng cho niềm tin bền vững của nhà đầu tư trong khu vực đối với triển vọng tăng trưởng trung và dài hạn của Việt Nam.

Bốn xu hướng chủ đạo của thị trường M&A

Theo ông Michael Dwyer, triển vọng M&A Việt Nam năm 2026 được củng cố bởi tâm thế thận trọng nhưng tích cực với 4 xu hướng chính.

Thứ nhất là quay về giá trị cốt lõi, tập trung vào ngành tạo dòng tiền ổn định. Theo đó, dòng vốn đang dịch chuyển sang các lĩnh vực có nhu cầu rõ ràng, hiệu quả kinh doanh bền vững và lộ trình tăng trưởng minh bạch.

Đến năm 2026, mối quan tâm của nhà đầu tư dự kiến sẽ tập trung vào Y tế (bệnh viện, chẩn đoán, phòng khám chuyên khoa) - nhờ nhu cầu tăng mạnh từ tầng lớp trung lưu; Giáo dục & đào tạo - thúc đẩy bởi xu hướng về nhân khẩu học và nhu cầu nâng cao kỹ năng; B2B và Dịch vụ thiết yếu (logistics, xử lý chất thải & năng lượng/ESG, dịch vụ công nghiệp, tài chính tiêu dùng).

Xu hướng thứ 2 là tìm đến chất lượng. Theo KPMG, Thị trường vốn tư nhân toàn cầu vẫn duy trì lượng vốn ở mức kỷ lục, trong đó khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (bao gồm Đông Nam Á) chiếm tỷ trọng đáng kể. Cùng với đó, việc huy động vốn trở nên chọn lọc hơn, khi các nhà đầu tư ủy thác (LPs) yêu cầu các quỹ tập trung vào kiến tạo giá trị và chất lượng triển khai, thay vì chỉ quan tâm tới quy mô giao dịch.

Tại Việt Nam, xu hướng “flight to quality” đã hiện diện rõ rệt. Doanh nghiệp tầm trung đến lớn với quản trị minh bạch, báo cáo tài chính rõ ràng, và lợi nhuận đã được kiểm chứng vẫn thu hút cạnh tranh mạnh mẽ, dù có thể là những tài sản tầm trung hoặc đang gặp hạn chế về mặt hệ thống khó giao dịch.

Đến năm 2026, sự phân hóa này sẽ càng rõ nét khi tài sản chất lượng cao trong các ngành “cốt lõi” sẽ được giao dịch với mức định giá và điều khoản hợp lý, trong khi  những doanh nghiệp yếu hơn sẽ phải đối mặt với quy trình giao dịch kéo dài, hoặc cần tái cấu trúc và có phương án bảo vệ khỏi các rủi ro tiềm năng để hoàn tất giao dịch.

Xu hướng thứ 3 là thị trường ưu ái bên mua và định giá thận trọng. Theo đó, lãi suất toàn cầu duy trì ở mức cao cùng với định giá cổ phiếu thấp đã khiến cán cân đàm phán nghiêng về phía bên mua, khiến mức định giá doanh nghiệp giảm đáng kể so với giai đoạn đỉnh 2021 - 2022;

Đồng thời, gia tăng sử dụng các cơ chế chia sẻ rủi ro như khoản trả thêm phụ thuộc vào kết quả kinh doanh (earn-out), tài trợ từ bên bán (vendor financing) và các cấu trúc bảo vệ khác; thẩm định sâu hơn về tính bền vững của dòng tiền và các nghĩa vụ ngoài bảng cân đối.

Trừ khi điều kiện tài chính toàn cầu được nới lỏng đáng kể, các xu hướng ưu ái đối với bên mua này sẽ tiếp tục kéo dài đến năm 2026, tiếp tục duy trì mức định giá thận trọng và cấu trúc giao dịch chặt chẽ hơn.

Xu hướng thứ 4 là tái khởi động các quy trình đình trệ và giao dịch mang tính bắt buộc. Theo đó, những yếu tố kìm hãm khối lượng giao dịch trong thời gian qua cũng đồng thời tạo ra áp lực đối với các bên: nhà đầu tư yếu thế hơn, cổ đông lạm dụng đòn bẩy tài chính và doanh nghiệp đối mặt với nhu cầu tái cấp vốn hoặc thách thức về pháp lý.

Khi thị trường dần bình thường hóa, nhiều quy trình giao dịch từng đình trệ trong giai đoạn 2022 - 2024 do chênh lệch kỳ vọng định giá, hoặc chưa đúng thời điểm, có khả năng sẽ quay trở lại với mức giá thực tế hơn và luận điểm chiến lược rõ ràng hơn, như chuyển giao thế hệ, tái cấp vốn hoặc tách mảng kinh doanh.

Đối với các nhà đầu tư sở hữu nguồn vốn dài hạn và năng lực vận hành, năm 2026 sẽ mở ra nguồn cơ hội đáng kể từ các giao dịch “lần hai” hoặc được tái cấu trúc, đặc biệt trong các lĩnh vực liên quan đến bất động sản, dịch vụ công nghiệp, dịch vụ tài chính và nền tảng tiêu dùng.

KPMG cũng cho biết hiện có một số thương vụ quy mô lớn đã được công bố và dự kiến sẽ hoàn tất trong 1 - 2 năm tới, bao gồm: khoản đầu tư 1 tỷ USD của JTA Investment Qatar vào Công ty TNHH Kinh Doanh TM & DV VinFast, kế hoạch sáp nhập trị giá 1 tỷ USD giữa Công ty cổ phần Phát Triển Nhiên Liệu Sinh Học Việt Nam và International Media Acquisition Corp., cùng thương vụ mua lại 1,5 tỷ USD của một nhà đầu tư cá nhân đối với Công ty cổ phần Nghiên cứu và Phát triển Novatech.

Trong bối cảnh khung pháp lý minh bạch hơn, thanh khoản cải thiện và nhiều thương vụ lớn đang chờ hoàn tất, Việt Nam tiếp tục được định vị là một trong những thị trường M&A hấp dẫn nhất Đông Nam Á - với nền tảng vững chắc, lộ trình kiến tạo giá trị rõ ràng, và nhiều cơ hội đầu tư dài hạn trong và ngoài nước.