Sáng 21/3, Tổ công tác của Thủ tướng do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng dẫn đầu làm việc với Bộ Giao thông vận tải.

Đề cập đến vấn đề nạo vét luồng sông và tính phức tạp của "cát tặc", ông Dũng nói: "Tuần trước tôi về quê Ý Yên (Nam Định), có tình trạng dân mang cuốc xẻng ra đánh nhau với cát tặc. Năm 2004, người dân ở đây từng va chạm đổ máu với cát tặc. Các tàu khai thác cát trái phép thường đưa vòi hút lung tung, mâu thuẫn ngay với các đơn vị nạo vét được cấp phép". 

Cho biết cát tặc thường "ngủ ngày, hút đêm", ông Mai Tiến Dũng nêu rõ nếu Bộ Giao thông không phối hợp với địa phương quản lý tốt thì sẽ gây bức xúc trên toàn tuyến sông Hồng.

Theo ông, trên các tuyến sông có rất nhiều cơ quan quản lý, việc nạo vét lòng sông thuộc Bộ Giao thông, quản lý tài nguyên là Bộ tài nguyên, quản lý nước do Bộ Nông nghiệp. Khi nạo vét sông thì các doanh nghiệp lợi dụng để khai thác cát, tình trạng này không riêng gì Bắc Giang, Bắc Ninh, mà các tỉnh Hưng Yên, Hà Nam, Thái Bình đều lên tiếng. Do đó, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Giao thông dừng cấp phép các dự án nạo vét luồng sông, giao việc này cho địa phương.

"Việc khai thác cát trái phép đang diễn ra rất phức tạp, chuyện bảo kê, xã hội đen nhắn tin đe dọa lãnh đạo gây bức xúc ở địa phương. Trong khi đó, doanh nghiệp có lợi nhuận lớn từ khai thác cát, nếu không quản lý tốt sẽ gây thất thu", ông Mai Tiến Dũng nói.

Giải trình trước Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa cho hay, từ năm 2008 đến 2015, Bộ Giao thông đã cấp phép 66 dự án nạo vét sông, do triển khai chậm nên đã chấm dứt 42 dự án, hiện còn 14 dự án và sẽ kết thúc trong năm 2017. Trong 14 dự án đang thi công, có 9 dự án bất cập nên đã cơ quan quản lý ký văn bản chấm dứt hợp đồng.

Ông Giang nói, ngoài dự án nạo vét do Bộ Giao thông cấp, còn có 600 mỏ cát trên tuyến sông thuộc quản lý của các địa phương. Công tác cấp phép, quản lý ra vào các mỏ cát này không chặt chẽ cũng dẫn đến tình trạng phức tạp.

Dẫn báo cáo của lực lượng thanh tra đường thủy, ông Giang cho rằng ban ngày không có hiện tượng khai thác khai thác cát trên đoạn sông ở Bắc Ninh, việc nạo hút cát thường diễn ra vào ban đêm, ngoài giờ làm việc của lực lượng thanh tra. Hơn nữa, số tàu hoạt động trên sông cũng không nhiều như báo cáo của tỉnh Bắc Ninh.

Bộ trưởng Giao thông Trương Quang Nghĩa khẳng định, Bộ ủng hộ việc dự án nạo vét sông phải qua địa phương cấp phép, đồng thời đã chỉ đạo dừng toàn bộ dự án nạo vét và kiểm điểm việc quản lý.

Bộ Giao thông mong cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ vụ đe dọa lãnh đạo Bắc Ninh, về phía Cục đường thủy nội địa đã đình chỉ 3 thanh tra viên để xem xét trách nhiệm trong quản lý.

Trước đó, ngày 9/3 tỉnh Bắc Ninh có văn bản gửi Thủ tướng, Bộ trưởng Giao thông đề nghị tiếp tục tạm dừng dự án khai thác cát, nạo vét luồng lạch tận thu sản phẩm trên tuyến sông Cầu (dự án do Cục đường thủy nội địa cấp phép).

Bắc Ninh cũng đề nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an vào cuộc điều tra việc "các cá nhân từ trung ương đến địa phương đứng sau bảo kê, đe dọa" cán bộ chuyên môn, lãnh đạo sở, ngành và Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, liên quan đến việc tỉnh này muốn dừng dự án trên.

Theo báo cáo của huyện Quế Võ gửi UBND tỉnh Bắc Ninh ngày 15/3, qua giám sát từ 26/2 đến 12/3 cho thấy khu vực dự án đã diễn ra hoạt động nạo vét, hút cát cả ngày lẫn đêm, tại địa phận tỉnh Bắc Giang giáp ranh với 3 xã của huyện. Cụ thể tại xã Việt Thống có 20-25 tàu hút cát mỗi ngày; xã Quế Tân 13-15 tàu; xã Phù Lãng có 20-25 tàu.

Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Công an khẩn trương xác minh sự việc nêu trên, báo cáo kết quả lên Thủ tướng trong tháng 3.