Bác sĩ CKII Nguyễn Thị Thanh Thùy, Trưởng Khoa Điều trị bệnh da phụ nữ và trẻ em, Bệnh viện Da liễu Trung ương nói, zona tuy là bệnh không nguy hiểm nhưng biến chứng của chúng ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người bệnh như đau dây thần kinh, loét giác mạc, mất thính lực hoặc mù lòa...

Khi gặp các biến chứng nặng cấp tính như: Viêm phổi, viêm gan, viêm màng não,... cần điều trị khẩn cấp vì có khả năng đe dọa đến tính mạng người bệnh

Bà N.T.H, 60 tuổi (Thái Bình), sau 4 ngày điều trị zona thần kinh các mụn nước trên da đã khô và bà đã đỡ đau tới 60 - 70%... nhưng vẫn rất đau và khó chịu.

Bà H. cho biết, trước đó 10 ngày tự dưng bà đau râm ran vùng cổ, vai, lưng... bên phải. Bà đi khám bác sĩ nói không sao nhưng về nhà đau tăng và xuất hiện mụn nước mọc bên đau, uống thuốc điều trị không đỡ. Khi đau lan lên đầu, kèm theo hạch to ở cổ... bà đi khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương và được chỉ định nhập viện vì zona biến chứng thần kinh gây bội nhiễm, viêm não...

Theo bác sĩ CKII Nguyễn Thị Thanh Thùy, bệnh zona thần kinh thường xuất hiện ở một bên cơ như quanh eo, một bên mặt, cổ hoặc thân....Tùy vị trí bị bệnh mà có các biến chứng khác nhau.

Như trên mặt dễ đi kèm biến chứng liệt mặt (liệt dây thần kinh VII ngoại biên), có thể phục hồi hoàn toàn hoặc không. Zona ở mắt có thể gây viêm kết mạc, viêm giác mạc và thậm chí mù lòa. Zona tai gây đau tai, liệt mặt, loét trong tai, nổi hạch ở trước và sau tai, xuất huyết, mất thính lực…

Hơn nữa có khoảng 5-50% người bệnh sẽ bị biến chứng đau dây thần kinh sau zona kéo dài, gây ra tình trạng đau đớn kéo dài, cảm giác tê nhức, ngứa ran ngay cả khi đã hết phát ban, viêm rộp. Biến chứng này có thể kéo dài nhiều tháng, nhiều năm nếu không được điều trị sớm có thể gây rối loạn hoạt động thần kinh, gây liệt ...

Đặc biệt nguy hiểm là các biến chứng cấp tính như viêm phổi, viêm gan, viêm màng não hoặc tủy sống.... cần điều trị khẩn cấp vì có khả năng đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Vì vậy, điều trị zona các sớm càng tốt. Tốt nhất là ngay khi chưa có triệu chứng phát ban nếu được dùng thuốc kháng virus sớm, sẽ không chế virus phát triển tránh tổn thương phát triển nặng và gây biến chứng. Trong quá trình điều trị sau 10 ngày mà các triệu chứng không thuyên giảm cần đổi phương pháp.

Sau khi bị zona thần kinh cũng không nên chủ quan vì bệnh vẫn có thể tái phát. Các đối tượng có thể bị tái phát gồm: Phụ nữ mang thai và cho con bú.

Đây là đối tượng có sức khoẻ yếu, việc mắc bệnh còn có thể gây lây nhiễm, ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi và trẻ nhỏ; Người bị HIV/AIDS và các căn bệnh suy giảm miễn dịch khác; Bệnh nhân ung thư, đang điều trị ung thư; Người vừa ghép tạng hoặc đang ốm nặng...

Ngoài ra, nên thay đổi chế độ ăn uống để tăng cường hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa zona lây lan sang các bộ phận khác bằng các thực phẩm có vitamin A, B-12, C và E và axit amin lysine. Thực phẩm thúc đẩy chữa bệnh bao gồm: Trái cây màu cam và màu vàng, rau xanh, thịt đỏ, trứng, thịt gà, cá, sản phẩm bơ sữa, ngũ cốc nguyên hạt, cây họ đậu, hạt điều, cà chua, rau chân vịt,…

Người bệnh nên tránh một số loại thực phẩm làm suy yếu miễn dịch và khiến virus phát triển như: Thực phẩm giàu arginine (bao gồm socola, gelatin và các loại hạt carbohydrate tinh chế), thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa,…

Sét đánh khiến đục thủy tinh thể

Sau lần bị sét đánh bất tỉnh, anh Trọng (37 tuổi, Hà Tĩnh) nhận thấy thị lực suy giảm nhanh chóng, qua thăm khám bác sĩ kết luận anh bị đục thủy tinh thể.

Tháng 10 năm ngoái, anh Trọng đang trên đường trở về nhà thì gặp trời mưa to. Trong lúc cố gắng tìm chỗ trú tạm thì anh bất ngờ bị sét đánh trúng.

Anh Trọng chỉ kịp thấy tia sáng dội xuống từ bầu trời rồi bất tỉnh. Khi tỉnh lại, anh đã nằm trong bệnh viện, đang được các bác sĩ cấp cứu trong tình trạng tê chân tay, ù tai. Tia sét bất ngờ khiến anh Trọng bị thủng màng nhĩ, bỏng vùng ngực và chân trái.

2 tháng sau tai nạn trên trời rơi xuống ấy, các vết thương đã phục hồi, anh Trọng trở lại với công việc. Song, anh Trọng nhận thấy mắt nhìn mờ, không được sáng rõ như trước. Khi đó chủ quan anh nghĩ rằng do sức khỏe chưa phục hồi hoàn toàn nên không khám mắt.

Cho đến khi, thị lực giảm sút rõ rệt, anh Trọng tìm tới PGS.Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc trung tâm Mắt Công nghệ cao Tâm Anh, thì bất ngờ được chẩn đoán đục thủy tinh thể cả hai mắt.

TTƯT.PGS.TS Nguyễn Xuân Hiệp (hiện là Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Nhãn khoa Việt Nam) cho biết, trong các nguyên nhân gây ra đục thủy tinh thể, các trường hợp hiếm gặp do sét đánh chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Các ca bệnh này có thể diễn tiến nhanh sau vài tháng hoặc qua nhiều năm mới biểu hiện bệnh rõ ràng.

Ở trường hợp bệnh nhân Trọng, đục thu tiến triển nhanh chóng sau tai nạn, gây ảnh hưởng trực tiếp tới sinh hoạt hàng ngày, phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo là cần thiết. Thể thủy tinh của anh Trọng dạng đục trắng, mềm chứ không xơ cứng như các trường hợp đục thủy tinh thể do lão hóa.

Vậy nên, khi can thiệp mổ đòi hỏi độ chính xác cao để không gây tổn thương tới các tổ chức xung quanh, tránh biến chứng rách bao sau làm rơi một phần thủy tinh thể vào buồng dịch kính gây hậu quả tăng nhãn áp, viêm màng bồ đào, bong võng mạc.

Ngày 10/4, bệnh nhân Trọng được PGS.Xuân Hiệp thực hiện phẫu thuật bằng phương pháp Phaco ứng dụng công nghệ femtosecond laser mới nhất.

Thay vì sử dụng dao cơ học, tia femtosecond laser trên máy Lensx hỗ trợ tạo đường rạch trên rìa giác mạc chỉ 2mm, xé bao trước thủy tinh thể và cắt nhân thành nhiều mảnh nhỏ.

Đây được xem là phương pháp mổ đục thủy tinh thể không dao, giúp ca phẫu thuật có tính chính xác cao, giảm tổn thương nội mô, giảm tỷ lệ nhiễm trùng và biến chứng sau phẫu thuật, giảm nguy cơ loạn thị giác mạc gây ra do đường rạch giác mạc.

Tiếp theo, bác sĩ đưa đầu típ Phaco Centurion Vision System chuyển động với tốc độ sóng siêu âm tạo năng lượng xoắn phá vỡ và hút thủy tinh thể đục ra ngoài.

Công nghệ mới nhất giúp tiết kiệm năng lượng, giảm sinh nhiệt, tránh tình trạng phù vết mổ. Đồng thời, cảm ứng phát hiện và bù dịch linh hoạt giúp ổn định tiền phòng, ổn định nhãn áp, ca mổ diễn ra an toàn, khả năng phục hồi bệnh nhân nhanh hơn.

Sau cùng, bác sĩ thay thế thủy tinh thể cũ bằng thủy tinh thể nhân tạo đa tiêu cự. Đây là thấu kính sinh học cho phép bệnh nhân có khả năng nhìn rõ ở mọi khoảng cách gần, trung bình, xa. Thấu kính được thiết kế riêng cho từng trường hợp, chất liệu sinh học tương thích với cơ thể người và tồn tại song song với tuổi thọ của bệnh nhân.

Ca phẫu thuật diễn ra trong vòng 15 phút, anh Trọng xuất viện trong ngày. Sau 3 ngày, bệnh nhân làm quen với thủy tinh thể mới, sinh hoạt bình thường trở lại.

Ngoài đục thủy tinh thể, các chấn thương về mắt khác do sét đánh được ghi nhận như viêm giác mạc, viêm màng bồ đào, bong dịch kính, lỗ hoàng điểm, bong võng mạc…

Sét là một nguồn điện từ mạnh, khi tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên cơ thể người có thể gây ra thương tổn mắt do một số cơ chế như: nguồn nhiệt được chuyển hóa từ dòng điện; dòng điện đi qua mô mắt làm phá vỡ màng tế bào; co mạch dẫn đến thiếu máu cục bộ thứ phát, gây viêm cục bộ và các chấn thương.

Theo PGS.Xuân Hiệp, có nhiều dạng đục thủy tinh thể như đục nhân thủy tinh thể, đục vỏ thủy tinh thể, đục thủy tinh thể bao sau…

Tùy từng trường hợp mà các biểu hiện sẽ khác nhau song các dấu hiệu thường gặp là thị lực giảm sút, nhìn mờ như có màn sương trước mắt, nhạy cảm với ánh sáng, dễ bị chói lóa, khó khăn khi nhìn vào ban đêm, cảm nhận màu sắc giảm, nhìn đôi… Người bệnh nên tới thăm khám bác sĩ ngay khi có ít nhất một dấu hiệu trên.