Đi tìm gương mặt của thời đại

Ông Lê Vĩnh Sơn, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Quốc tế Sơn Hà, thành viên của Hội đồng Chung tuyển Giải thưởng Sao Đỏ - Doanh nhân trẻ tiêu biểu năm 2017 bước ra khỏi phòng họp với vẻ mặt phấn khởi, dù đã là 14 giờ chiều và cuộc họp đã kéo dài suốt 6 tiếng đồng hồ không nghỉ.

“Trước khi khởi động Giải thưởng năm nay, chúng tôi thực sự lo ngại, không biết có tìm được các gương mặt doanh nhân trẻ tiêu biểu, đặc biệt là tìm được Top 10 không. Nhưng giờ có thể khẳng định, sau một vài năm kinh tế vĩ mô ổn định, môi trường kinh doanh thuận lợi, một thế hệ doanh nhân trẻ mới đã thực sự trỗi dậy, xuất sắc”, ông Sơn chia sẻ sự phấn khởi.

Ông Sơn là doanh nhân Sao Đỏ được vinh danh đúng lúc “khủng hoảng” nguồn ứng cử viên cho Giải thưởng Sao Đỏ, khi đó là năm 2008. Cuộc khủng hoảng kinh tế quốc tế, trong nước, những va vấp của hàng loạt doanh nghiệp Việt ngay trước ngưỡng cửa hội nhập của nền kinh tế Việt Nam khi vừa trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) khiến giới doanh nhân trẻ lúng túng trong định hình mục tiêu, chiến lược kinh doanh.

“Lần trao Giải thưởng Sao Đỏ năm đó chỉ có 7 người. Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam khi đó đã giải thích không cố chọn đủ Top 10 như thông lệ, vì mục tiêu của Giải thưởng Sao Đỏ là tìm kiếm gương mặt doanh nhân trẻ đủ các điều kiện đại diện cho giai đoạn phát triển mới của nền kinh tế. Chúng tôi cảm thấy tự hào và có trách nhiệm vì được vinh danh. Lần này, ở vai người bình chọn, tôi cũng tuân thủ đúng nguyên tắc đó”, ông Sơn chia sẻ.

Chính mục tiêu đi tìm gương mặt đại diện của thời đại khiến hầu như không cuộc họp chung tuyển nào kết thúc êm ả và đúng giờ dự kiến qua suốt 10 kỳ tổ chức, kể từ năm 1999. Năm nay cũng vậy. 50 thành viên Hội đồng Chung tuyển toàn quốc đã làm việc không nghỉ, tranh luận nảy lửa. Đã có những gương mặt tiềm năng, được coi là những ngôi sao đang lên, bị loại, bởi không đủ các thông tin về thực hiện nghĩa vụ thuế, bảo hiểm... Có những gương mặt rất trẻ, quy mô doanh nghiệp chưa lớn, nhưng sở hữu ý tưởng kinh doanh thực sự đột phá đã được chọn.

Chuyển giao thế hệ

Ông Vũ Văn Tiền, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu tổng hợp Hà Nội (Geleximco) trầm ngâm lật giở cuốn kỷ yếu với hình ảnh của 97 doanh nhân Sao Đỏ qua 10 kỳ trao giải. Một vài người trong số này đã không đi hết sự nghiệp kinh doanh. Một vài người gần như biến mất khỏi thương trường...

Nhưng, phần lớn các Sao Đỏ, cũng như ông Tiền - Sao Đỏ năm 1999, đã và tiếp tục ghi những dấu ấn cá nhân trong nền kinh tế Việt Nam, làm nên diện mạo của nền kinh tế trong từng giai đoạn phát triển... Có thể kể tới ông Trần Đình Long, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát; bà Cao Thị Ngọc Dung, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận; ông Đỗ Long, Tổng giám đốc Công ty TNHH Sản xuất hàng tiêu dùng Bình Tân; ông Nguyễn Chung Chính, Tổng giám đốc Tập đoàn CMC; ông Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái...

“Khi đó, nền kinh tế Việt Nam bắt đầu mở cửa, khuyến khích người dân làm giàu chính đáng. Chúng tôi rất tự hào vì được ghi nhận, được động viên”, ông Tiền nhớ lại.

Có thể nói, thế hệ Sao Đỏ đầu tiên là thành quả của công cuộc đổi mới của Việt Nam. Phần lớn các doanh nhân này khởi nghiệp vào những năm 90 của thế kỷ trước, khi Việt Nam lần đầu tiên có Luật Doanh nghiệp tư nhân, Luật Công ty; trưởng thành cùng với tinh thần doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm của nền kinh tế hội nhập ngày càng sâu rộng với khu vực và thế giới... Đặc biệt, thành công của các thế hệ Sao Đỏ đã kích thích tinh thần kinh doanh trong giới trẻ, thay đổi tư duy, nhận thức về kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam... Ông Tiền cũng đang là Chủ tịch Câu lạc bộ Sao Đỏ, nơi ông gọi là truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.

Nhưng, ông Tiền và nhiều doanh nhân Sao Đỏ thế hệ đầu không né tránh thực tế là đã có sự thay đổi vô cùng lớn của nền kinh tế Việt Nam trong 18 năm qua. Hồi họ lập nghiệp, cả nền kinh tế chỉ khoảng vài chục ngàn doanh nghiệp tư nhân, thị trường nội địa là chủ yếu, Internet mới phát triển...

Còn bây giờ, nền kinh tế Việt Nam đã có hơn 500.000 doanh nghiệp tư nhân với tinh thần kinh doanh lan rộng, nền tảng công nghệ phát triển, thị trường rộng mở, môi trường thể chế thuận lợi... Tất nhiên, đi kèm với đó là thách thức và cũng là cơ hội mang tính thời đại của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, của kỷ nguyên kinh tế số.

“Chúng tôi đã làm tròn sứ mệnh lịch sử mà Giải thưởng đã trao. Sao Đỏ hiện tại phải là những đại diện của nền kinh tế Việt Nam thời kỳ hội nhập, chứ không thể sao chép những thành công cũ. Chính tôi cũng phải thay đổi cách nhìn nhận về kinh doanh để không bị lạc hậu, chậm chân”, ông Tiền thẳng thắn.

Diện mạo mới dần hiện rõ

Bức tranh Top 100 Doanh nhân trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2017 thực sự ấn tượng với những con số.

Đó là top 100 đã tạo ra doanh thu 320.696 tỷ đồng năm 2016, nộp ngân sách 40.679 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 119.000 lao động. Nếu chỉ tính riêng 10 Sao Đỏ, doanh nghiệp của họ đã tạo ra doanh thu 235.437 tỷ đồng năm 2016, nộp ngân sách 35.523 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 46.600 lao động.

Nhưng những con số không nói hết tất cả. Ông Nguyễn Doãn Thắng, Tổng thư ký Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam cho biết, Top 10 Sao Đỏ năm 2017 đều là những doanh nhân ấn tượng, là những tấm gương tiêu biểu của thế hệ doanh nhân trẻ mới.

“Cho dù hoạt động trong các lĩnh vực kinh doanh khác nhau, nhưng các doanh nhân trẻ đều có điểm chung là năng động, sáng tạo và quan trọng là đầy nhiệt huyết. Với tôi, họ là những hình mẫu doanh nhân trẻ trong hội nhập kinh tế quốc tế”, ông Thắng nhận định.