Xây dựng chính sách bằng “mắt” của người thực thi

Trong tháng 4 này, ông Lê Văn Tăng, Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đang cùng với các đồng sự của mình bận rộn với kế hoạch phổ biến những nội dung mới của Nghị định số 15/2015/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) và Nghị định số 30/2015/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư.

TIN LIÊN QUAN

Cụ thể, sau 2 ngày đào tạo liên tục cho các bộ, ngành và các tỉnh phía Bắc, họ tiếp tục tổ chức chuỗi hội thảo tại miền Nam và miền Trung. Đặc biệt, ông Tăng cho biết, các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam cũng đã liên hệ với Cục Quản lý đấu thầu để tổ chức các buổi trao đổi với hội viên…

Sẽ là một chặng đường không bằng phẳng để đưa những điều khoản “sẽ tác động trực tiếp tới quyền lợi của không ít cơ quan quản lý các cấp” vào thực tiễn, nhưng theo phân tích của ông Tăng, giới đầu tư rất háo hức với những nội dung mà họ đang nhìn thấy cơ hội đầu tư - kinh doanh theo hình thức PPP tại Việt Nam.

“Chúng tôi sẽ nỗ lực để những quy định được nghiên cứu, xây dựng ở cả hai góc độ - quản lý nhà nước và nhà đầu tư - thực sự phát huy hiệu quả trong thu hút dòng vốn tư nhân, đặc biệt là dòng vốn tư nhân nước ngoài, vào lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng, một trong những lĩnh vực ưu tiên của hình thức đầu tư PPP”, ông Tăng chia sẻ.

Cũng phải nhắc lại, đây là những văn bản pháp luật hiếm hoi của Việt Nam được tổ chức lấy ý kiến ở nước ngoài trong quá trình dự thảo. Theo chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh khi đó, nếu không đứng cả ở vai nhà đầu tư để xây dựng chính sách, thì rất khó thu hút họ bỏ tiền vào những dự án công thuộc trách nhiệm đầu tư của Nhà nước, vì không hiểu họ thực sự cần gì.

“Những cuộc hội thảo đầu tiên được thực hiện ở trong nước cho kết quả không mấy tích cực. Các ý kiến từ các cơ quan quản lý nhà nước, các địa phương tập trung chủ yếu vào những nội dung liên quan đến quyền lợi và trách nhiệm của họ. Các nhà đầu tư trong nước gần như không có ý kiến, vì với họ, đây cũng là lĩnh vực mới. Khu vực ngân hàng, các tổ chức tài chính gần như không quan tâm, cho dù họ là một phần quan trọng trong thực hiện dự án PPP. Chúng tôi quyết định tổ chức hội thảo ở Singapore…”, ông Tăng kể lại giai đoạn xây dựng dự thảo hai nghị định trên.

Thực tế, yêu cầu đứng ở vai người thực thi trong quá trình xây dựng cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động đầu tư - kinh doanh luôn được lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư đặt ở hàng ưu tiên. Có lẽ đây là lý do mà nhiều văn bản pháp luật được giao cho Bộ soạn thảo đã đi vào lịch sử phát triển của nền kinh tế Việt Nam, với vai trò đột phá tư duy, tạo nên điều kiện căn bản cho những làn sóng đầu tư mới hiệu quả và đúng hướng. Có thể kể tới các bộ luật đã liên tục ghi điểm cho môi trường kinh doanh Việt Nam như Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu…

Riêng với Luật Đầu thầu, ông Tăng kể, chỉ một tháng sau khi Luật này được thông qua vào tháng 11/2013, các nhà tài trợ lớn cho Việt Nam đã họp và cùng thống nhất đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng mẫu hồ sơ mời thầu áp dụng thống nhất cho các dự án sử dụng nguồn vốn ODA của các nhà tài trợ. Lý do được đưa ra là “nội dung của luật đã đạt các yêu cầu theo chuẩn mực quốc tế”.

“Đây là quyết định tạo nên thay đổi rất lớn trong hoạt động quản lý các dự án ODA. Bởi lâu nay, mong muốn hài hòa hóa thủ tục luôn bị tắc trên các bàn đàm phán. Mỗi nhà tài trợ có một mẫu hồ sơ riêng, có nghĩa là phía đối tác Việt Nam sẽ vô cùng vất vả trong quản lý dự án, nhất là khi năng lực quản lý ở không ít địa phương có dự án ODA chưa theo kịp yêu cầu”, ông Tăng chia sẻ.

Hiện tại, các dự thảo nghị định hướng dẫn Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công cũng như các thông tư hướng dẫn các Nghị định 30/2015/NĐ-CP, Nghị định 15/2015/NĐ-CP… đang được các vụ chuyên môn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư rốt ráo thực hiện. Theo đó, tiêu chí “xây dựng cơ chế chính sách phải bằng cả con mắt của người thực thi” tiếp tục là yêu cầu tiên quyết.