Bài toán hóc búa

Ngày 16/3, trong khuôn khổ diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2024, đã diễn ra phiên thảo luận với chủ đề “Đầu tư, ứng dụng công nghệ hiệu quả tại các tòa soạn”.

Theo Báo cáo Triển vọng 2023-2024 của Hiệp hội các nhà xuất bản Tin tức thế giới (WAN-IFRA), trọng tâm đầu tư phát triển của các tòa soạn trên thế giới những năm tới sẽ nhắm vào công nghệ vàt tuệ nhân tạo. Đối với các cơ quan báo chí Việt Nam, đây là bài toán hóc búa khi phần lớn các tòa soạn đều không chủ động được về mặt công nghệ, lại đang đối mặt với tình trạng các nguồn thu truyền thống đang ngày một sụt giảm.

Nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật, Phó tổng biên tập báo điện tử VietnamPlus cho biết, trong kỷ nguyên số, báo chí không thể tách rời khỏi công nghệ. Một số cơ quan báo chí lớn đã phát triển theo hướng trở thành các công ty công nghệ báo chí, theo mô hình media-tech.

Tuy nhiên, nhiều cơ quan báo chí hiện nay cũng lo lắng rằng, liệu đầu tư vào hạ tầng công nghệ có đem lại nguồn thu tương xứng hay không và liệu đầu tư vào các nền tảng số có bù đắp được phần doanh thu sụt giảm của các mô hình báo chí truyền thống hay không.

“Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành nhân tố có thể làm thay đổi cuộc chơi, không chỉ với báo chí mà còn trên bình diện rộng hơn. CEO của tập đoàn truyền thông Ringier, Ladina Heimgartner gần đây có nói rằng báo chí đã để lỡ tàu trong cuộc cách mạng công nghệ, kết quả là đã bị các nền tảng xuyên biên giới bỏ xa. Vì vậy, báo chí hãy tranh thủ “cưỡi sóng” trong cuộc cách mạng AI”, nhà báo Nguyễn Hoàng Nhật chia sẻ.

Ngoài ra, các cơ quan báo chí Việt Nam lại đang phải đối mặt với nhiều thách thức, từ việc thiếu hành lang pháp lý cho đến công nghệ lõi để bước vào sân chơi này.

Đồng tình với ý kiến này, Nhà báo Trần Việt Hưng, Phó tổng biên tập Báo Thanh Niên cho rằng, hiện nay việc đầu tư công nghệ, AI cho các cơ quan báo chí vẫn còn nhiều bất cập nhất định, khi vẫn còn bị chi phối nhiều bởi các quy định cũ và các quy định về đấu thầu, nhất là quy định phải chứng minh tính hiệu quả của dự án để trình cho các cơ quan phê duyệt.

Đẩy nhanh số hóa

Theo Nhà báo Phạm Anh Chiến, Phó giám đốc VTV Digital – Đài truyền hình Việt Nam, đối với một đài truyền hình, vấn đề rating có ý nghĩa sống còn. Rating cao đồng nghĩa mang lại nguồn thu lớn, từ đó sẽ giúp các cơ quan báo chí đầu tư ngược lại vào sản xuất nội dung trên nền tảng công nghệ.

“Sau nhiều năm nghiên cứu, đánh giá xu thế, tôi nhận thấy rằng, chúng ta không thể tách rời sóng và số. Trước đây, sóng và số đã tạo ra bước tiến đáng kể, phát triển song song nhưng giờ đây cần phải tổng hòa. Một sản phẩm làm ra phải được phân phối trên đa nền tảng, chạy trên một nền tảng công nghệ chung, từ đó mới đạt được hiệu quả tối đa”, Nhà báo Phạm Anh Chiến chia sẻ.

Theo đó, VTV đang hướng đến một nền tảng công nghệ dùng chung cho sản xuất, kinh doanh sản phẩm trên cùng một nền tảng. Trong đó, AI sẽ góp phần vào sự phát triển khi nhận dạng tất cả các quảng cáo hiện tại ở các chương trình của VTV trên ứng dụng VTVGo, từ đó quyết định các hành vi đối với các chương trình đó như: Cần tương tác thế nào, điều chỉnh ra sao, hiểu khán giả hơn, đồng thời đưa ra các khuyến cáo cần thiết.

Tại Báo Thanh Niên, tòa soạn này đã thực hiện nhiều kế hoạch về chuyển dịch nội dung hay cắt giảm chi phí để đầu tư công nghệ. Trong đó, ở góc độ “in house” (hoạt động do chính nhân sự nội bộ thực hiện), Báo Thanh Niên có đội ngũ công nghệ gần 10 người, cùng với đó là tăng cường quan hệ đối tác với các công ty công nghệ để phát triển các giải pháp nền tảng mới.

Nhà báo Trần Việt Hưng, Phó tổng biên tập Báo Thanh Niên chia sẻ: “Đầu tư công nghệ là đầu tư tương lai. Xuất phát từ nhu cầu thực tế của người theo dõi tin tức, Báo Thanh Niên trong thời gian qua đã đầu tư mạnh mẽ hệ thống CMS (quản lý nội dung), xây dựng nội dung đa phương tiện, phát triển tin tức trên nhiều nền tảng xã hội khác nhau.”