Cuộc gặp mặt của các hội viên Hội đồng Doanh nghiệp gia đình Việt Nam nhân kỷ niệm ngày thành lập cũng là một ngày hội của chính các gia đình doanh nhân. Được thành lập vào ngày 28/6/2014, nhằm Ngày gia đình Việt Nam, năm nay, Hội đồng Doanh nghiệp gia đình Việt Nam bước sang tuổi thứ 8.

Nhưng khác với nhiều cuộc gặp trước, năm nay, Ông Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Việt Nam cho biết, thế hệ F2 xuất hiện với tâm thế khác biệt hơn, chủ động và “có vị trí” trong doanh nghiệp nhiều hơn.

Thưa ông, lâu nay, trong khá nhiều cuộc gặp mặt của Hội đồng Doanh nhân gia đình Việt Nam, ông và nhiều doanh nhân cùng thế hệ thường nhắc tới những vấn đề trong chuyển giao thế hệ, trong đào tạo đội ngũ kế cận. Năm nay, chủ đề được bàn tới trong cuộc gặp dường như không gắn cụ thể với thế thệ F2 nữa?

Vấn đề chuyển giao trong doanh nghiệp gia đình chưa bao giờ hết nóng, không chỉ ở doanh nghiệp Việt Nam và của các doanh nghiệp gia đình trên thế giới. Chỉ có khác, các doanh nghiệp gia đình trên thế giới bàn chuyện chuyển giao thế hệ tới thế hệ F3, F4 và hơn thế. Còn doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn chuyển giao giữa thế hệ lập nghiệp, khởi nghiệp và thế hệ F2, con cái của mình.

8 năm trước, khi chúng tôi, khoảng 20 doanh nhân, từ Bắc chí Nam, đề xuất thành lập Hội đồng Doanh nghiệp gia đình Việt Nam, khi đó còn có tên là Hội đồng doanh nhân và doanh nghiệp gia đình Việt Nam, lý do chính bắt nguồn từ việc thấy cần phải chuẩn bị cho quá trình chuyển giao thế hệ, dù khi đó các con chúng tôi vẫn đang ngồi trên ghế nhà trường.

Kinh nghiệm làm việc với các doanh nghiệp gia đình trên thế giới, nhìn thấy cả thành công và thất bại của nhiều cuộc chuyển giao, nhất là sự ảnh hưởng của quá trình này tới sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, chúng tôi thấy cần chuẩn bị sớm. Sự chuẩn bị ở đây theo nghĩa rộng, như xây dựng chiến lược phát triển cho doanh nghiệp, tâm lý cho F1, F2, quá trình đào tạo, thực hành... Đây là vấn đề của gia đình doanh nhân, nhưng nếu không được xử lý tốt, doanh nghiệp có thể chịu tổn thương nặng nề.

Cho đến giờ, có thể nói những kết quả đầu tiên đã có, rất tích cực.

Chúng tôi đang thấy thế hệ F2 bắt đầu xuất hiện nhiều hơn, rõ nét hơn trong những vị trí trọng yếu trong nhiều doanh nghiệp?

Thế hệ F1 dần đã tiếp cận thế hệ F2 một cách phù hợp và tích cực hơn. Để có thể tự tin xuất hiện như vậy, cả gia đình và từng F2 đã rất vất vả, thậm chí hy sinh rất nhiều để đi chung con đường sự nghiệp của bố mẹ, của doanh nghiệp. Tôi muốn cảm ơn thế hệ F2 của chúng tôi vì điều này. 

Giai đoạn vừa qua, chúng tôi, doanh nhân F1 và các F2 đã cùng nhau gỡ các nút thắt thế hệ, bàn kế hoạch phát triển, cùng xác định rõ con đường sẽ đi và các giải pháp thực hiện. 

Hội đồng Doanh nghiệp gia đình Việt Nam đã thực hiện các chương trình đào tạo gắn với thực tiễn, giao lưu, thăm quan, chia sẻ. Cả thế hệ F1 và F2 phải sẵn sàng cho sự thay đổi và hợp tác với nhau.

Nhưng tôi cũng muốn chia sẻ thêm, chặng đường sự nghiệp doanh nhân còn nhiều chông gai, đòi hỏi nhiều sự cống hiến, trách nhiệm và cả hy sinh. Đây là lý do chúng tôi chọn chủ đề của cuộc gặp năm nay là sức khỏe của doanh nghiệp gia đình.

Sức khỏe theo cả nghĩa đen, nhưng cũng còn bao hàm cả sự vững vàng, khỏe mạnh, đoàn kết, thống nhất của gia đình doanh nhân. Trong doanh nghiệp gia đình, nếu gia đình doanh nhân “không khỏe”, doanh nghiệp chắc cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ.

Chúng tôi muốn các thế hệ kế nghiệp cũng nhận rõ trách nhiệm, vai trò trong sự phát triển của doanh nghiệp gia đình, chứ không thu hẹp trong phạm vi gia đình nhỏ của mình. Nên các nội dung của Hội đồng Doanh nghiệp gia đình luôn gắn với các thế hệ trong doanh nghiệp gia đình, cả thế hệ F1 và F2...

Tôi ấn tượng với một kết quả nghiên cứu của của Deloitte Private, đó là “một vấn đề của doanh nghiệp sẽ biến thành vấn đề của gia đình sau 19 tháng, tuy nhiên, một vấn đề của gia đình chỉ sau 14 tháng sẽ biến thành vấn đề của doanh nghiệp”.

Đây là điểm khác biệt căn bản giữa gia đình doanh nhân và các gia đình khác, thưa ông?

Có thể nói vậy, vì tác động của gia đình tới doanh nghiệp rất lớn.

Tất nhiên, giảm thiểu các tác động tiêu cực, cần hệ thống quản trị doanh nghiệp hiện đại, nhưng bản thân chúng tôi xác định, cần có cả bộ quy tắc hoạt động trong gia đình, như là hệ thống quản trị gia đình.

Điều đáng mừng là nếu trước đây, khi mới thành lập Hội đồng Doanh nhân gia đình Việt Nam, chỉ có thế hệ F1 lo lắng thì giờ chúng tôi có những con, người cháu được đào tạo bài bản, có trách nhiệm thực tế và quan trọng là sẵn sàng chia sẻ trách nhiệm, tham gia gánh vác.

Niềm vui này thì gia đình nào cũng mong được nhìn thấy.