Hai tin tốt của PCI năm 2013 là xu hướng giảm liên tục của chi phí không chính thức và chi phí gia nhập thị trường.

Chi phí không chính thức, chỉ số thành phần đo lường chi phí về tham nhũng quy mô nhỏ, cải thiện liên tục theo thời gian. Tần suất và chi phí về tham nhũng quy mô nhỏ để ‘bôi trơn” các giao dịch với cơ quan nhà nước đang có xu hướng giảm đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam.

Một số tác giả đã lập luận rằng điều này có liên quan đến tăng trưởng kinh tế và sự di chuyển của các doanh nghiệp giữa các tỉnh tăng song dù gì, đây là một xu hướng tích cực.

Tuy nhiên, các chuyên gia PCI cũng lưu ý rằng chỉ số PCI không cho biết nhiều về xu hướng tham nhũng lớn, như tiền lại quả trong các hợp đồng đấu thầu của nhà nước hay các hợp đồng đất đai béo bở…

Về chi phí gia nhập thị trường, hầu hết các tỉnh đều nỗ lực cải thiện điều kiện gia nhập thị trường cho doanh nghiệp thông qua những cải cách về thủ tục đăng ký kinh doanh, giảm bớt các yêu cầu cấp phép và thiết lập cơ chế một cửa. Kết quả là, tỉnh trung vị năm nay đạt gần 9 điểm trên thang điểm 10 về chỉ số này. Trong lĩnh vực này, các tỉnh dường như không còn nhiều việc phải làm và các tỉnh nên áp dụng những sáng kiến và nỗ lực tương tự sang các lĩnh vực khác.

Cũng có những thay đổi tích cực, dù chưa nhiều, đó là các chỉ số khác như tiếp cận đất đai, tính minh bạch và dịch vụ hỗ trợ doanh

Tín xấu của PCI là xu hướng liên tục giảm điểm của hai chỉ số khác. Đó là, chỉ số bình đẳng, khi doanh nghiệp vẫn cho rằng "sân chơi" chưa thực sự công bằng đối với khối tư nhân trong nước và đặc biệt lo ngại rằng, các doanh nghiệp có mối quan hệ thân quen với lãnh đạo tỉnh, nhất là doanh nghiệp cổ phần và doanh nghiệp có lãnh đạo từng là quan chức nhà nước thì thường được ưu ái hơn trong tiếp cận đất, vốn và các hợp đồng mua sắm.

Tương tự xu hướng như vậy, doanh nghiệp nhận định rằng tính năng động, tiên phong của lãnh đạo tỉnh và thái độ của họ đối với khu vực tư nhân suy giảm liên tục kể từ năm 2007.

Khánh An