Đột quỵ khi đang họp, người đàn ông 41 tuổi được cứu sống kịp thời

Anh được đưa đến viện trong tình trạng hôn mê sâu, chỉ số tri giác Glasgow chỉ còn 6 điểm (so với mức bình thường 15 điểm), huyết áp 160/90 mmHg và dấu hiệu tổn thương thần kinh nặng.

Kết quả chụp CT cho thấy ổ máu tụ nhu mô não thùy thái dương, đỉnh trái kích thước 40×45×81 mm, gây chèn ép não thất cùng bên, đẩy lệch đường giữa 7 mm sang phải và thoát vị hồi hải mã trái.

TS.Nguyễn Đức Anh, chuyên khoa ngoại thần kinh cột sống, chẩn đoán bệnh nhân đột quỵ giờ đầu do xuất huyết não. Đây là tình trạng cực kỳ nguy hiểm, nếu không can thiệp kịp thời, máu sẽ lan rộng gây phù não, thoát vị não tiến triển và nguy cơ tử vong chỉ trong vài giờ.

Êkíp phẫu thuật quyết định mở nắp hộp sọ diện rộng để giải phóng áp lực, giảm nén mô não, lấy khối máu tụ và cầm máu càng sớm càng tốt nhằm ngăn xuất huyết tái phát và hạn chế nguy cơ liệt, rối loạn ngôn ngữ hoặc suy giảm nhận thức.

Theo bác sỹ Đức Anh, khó khăn lớn nhất của ca phẫu thuật là khối máu tụ rất lớn và nằm ở vùng não đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng như vận động, ngôn ngữ, trí nhớ, cảm xúc.

Trong lúc mổ, bác sỹ vừa phải lấy sạch khối máu tụ vừa phải bảo tồn tối đa mô não lành, bởi chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến di chứng nặng nề.

Thêm vào đó, việc bệnh nhân bị tăng huyết áp kéo dài nhưng không điều trị khiến thành mạch rất nhạy cảm, dễ vỡ và tăng nguy cơ chảy máu tái phát ngay trong ca mổ.

Ca mổ được hỗ trợ bởi hệ thống định vị thần kinh Neuro Navigation tích hợp AI, cho phép dựng mô phỏng giải phẫu theo thời gian thực và giúp bác sỹ kiểm soát chính xác vị trí dụng cụ trong toàn bộ quá trình mổ. Dưới kính vi phẫu AI Zeiss Kinevo 900 với chức năng chụp huỳnh quang 3D, êkíp xác định rõ vị trí khối máu tụ và cấu trúc mạch máu nhỏ xung quanh.

Bác sỹ đưa dụng cụ theo các rãnh tự nhiên của não, tách mô sang hai bên để tạo đường tiếp cận an toàn, lấy sạch máu tụ mà không gây sang chấn thêm. Song song, dao điện lưỡng cực được sử dụng để làm kín các mạch máu đang chảy, kiểm soát cầm máu tức thì và ngăn nguy cơ xuất huyết mới.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được điều trị hồi sức tích cực, theo dõi chặt chẽ tri giác, huyết áp, hô hấp và nguy cơ tái chảy máu.

Phác đồ chăm sóc bao gồm kiểm soát huyết áp nghiêm ngặt, giảm phù não, kháng sinh dự phòng, cân bằng dịch, điện giải và phục hồi chức năng sớm. Sau 30 ngày, sức khỏe anh Đức ổn định, tri giác cải thiện, giao tiếp được bằng mắt, vận động phục hồi dần.

Hình ảnh CT kiểm tra ghi nhận khối máu tụ đã được lấy sạch, đường giữa trở lại bình thường và não thất chỉ còn ép nhẹ. Bệnh nhân hiện tiếp tục phục hồi chức năng theo chương trình chuyên biệt.

Theo thống kê Bộ Y tế, Việt Nam có hơn 12 triệu người mắc tăng huyết áp, tức cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người bệnh. Đáng lo ngại, phần lớn chưa được chẩn đoán hoặc biết bệnh nhưng không điều trị đầy đủ.

Tăng huyết áp kéo dài âm thầm gây tổn thương mạch máu não, dẫn đến cả xuất huyết não và nhồi máu não, thường khởi phát đột ngột và không có dấu hiệu báo trước. Khi huyết áp vượt 140/90 mmHg, thành mạch não suy yếu, dễ vỡ, trong khi áp lực máu cao kéo dài cũng thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa và cục máu đông.

Nghiên cứu tại Thư viện Y khoa Mỹ cho thấy chỉ cần huyết áp tâm thu tăng thêm 20 mmHg hoặc tâm trương tăng thêm 10 mmHg, nguy cơ tử vong do đột quỵ gần như tăng gấp đôi. Ngay cả sau khi qua nguy kịch, người bệnh vẫn có thể gặp di chứng như liệt, rối loạn ngôn ngữ, suy giảm trí nhớ, viêm phổi, nhiễm khuẩn tiết niệu hoặc trầm cảm.

Bác sỹ Đức Anh khuyến cáo người dân nên theo dõi huyết áp thường xuyên, đặc biệt người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch. Nên đo huyết áp 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối, ghi lại kết quả để theo dõi. Người đã được chẩn đoán tăng huyết áp cần tuân thủ phác đồ điều trị, không tự ý bỏ thuốc.

Đồng thời, nên duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn nhạt, hạn chế chất béo và rượu bia, không hút thuốc, ngủ đủ giấc, luyện tập đều đặn và kiểm soát căng thẳng. Người bệnh tăng huyết áp cũng nên thăm khám, tầm soát đột quỵ định kỳ ít nhất 2 lần mỗi năm.

Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại như CT 1975 lát cắt, MRI 3 Tesla, máy chụp mạch DSA… có thể giúp phát hiện sớm bất thường mạch máu não và can thiệp kịp thời, giảm thiểu tối đa nguy cơ biến chứng.

Khám tầm soát ung thư, người đàn ông 70 tuổi phát hiện hai khối u gan

Trong lần khám sức khỏe định kỳ, ông Phong (70 tuổi) bất ngờ phát hiện hai khối u gan dù trước đó hoàn toàn không có triệu chứng. Nhờ được can thiệp sớm bằng kỹ thuật nút mạch, ông đã tránh được nguy cơ ung thư di căn.

TS.Trần Hải Bình, chuyên khoa ung bướu cho biết, bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ rất cao: tuổi lớn, hút hơn một bao thuốc lá mỗi ngày trong hơn 30 năm, có tiền sử xơ gan và viêm gan siêu vi B.

Trong lần khám tầm soát ung thư gan, siêu âm phát hiện tổn thương giảm âm bất thường. Xét nghiệm máu cho thấy chỉ số AFP, dấu ấn ung thư gan tăng đến 1.440 ng/ml, cao gấp hơn 200 lần ngưỡng bình thường.

Kết quả chụp CT Somatom Force VB30 xác định hai khối u gan kích thước 15×20 mm ở hạ phân thùy VIII và 37×34 mm ở hạ phân thùy VI. Hình ảnh còn cho thấy bệnh nhân bị lóc tách động mạch chủ ngực, xơ vữa và hẹp 56% gốc động mạch thân tạng.

Hội đồng Ung thư đa chuyên khoa (MTB) chẩn đoán ông Phong mắc ung thư gan giai đoạn II, chưa di căn nhưng có đa ổ u và kích thước lớn. Phác đồ điều trị được đưa ra là nút mạch hóa chất động mạch gan siêu chọn lọc (Superselective TACE).

Theo TTƯT.PGS.TS Nguyễn Xuân Hiền, Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp, đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu, hiệu quả cao cho các trường hợp u gan ác tính.

Hạt tải thuốc được đưa vào sát mạch nuôi khối u, vừa chặn nguồn máu nuôi ung thư, vừa giải phóng hóa chất đậm đặc ngay trong khối u, hạn chế tối đa tác dụng phụ toàn thân. Nhiều bệnh nhân sau nút mạch đạt đáp ứng hoàn toàn và không cần phẫu thuật.

Trong ngày thực hiện thủ thuật, bệnh nhân được gây tê vùng bẹn phải. Bác sỹ đưa ống catheter từ động mạch đùi vào động mạch gan dưới hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền (DSA) robot Artis Pheno. Toàn bộ quá trình diễn ra trong một giờ.

Ông Phong được nút mạch khối u ở hạ phân thùy VI trước, một tháng sau tiếp tục nút mạch khối u ở hạ phân thùy VIII. Sau cả hai lần điều trị, bệnh nhân không đau, không mệt, chức năng gan ổn định.

Ba tháng sau, chụp MRI ghi nhận hai khối u đã giảm kích thước rõ rệt, không còn ngấm thuốc, tế bào ung thư hoại tử hoàn toàn. AFP giảm về mức bình thường (6,5 ng/ml). Sức khỏe tổng thể của ông cải thiện tốt và tăng cân trở lại.

Theo thống kê Globocan, ung thư gan là bệnh ung thư gây tử vong cao nhất tại Việt Nam, với hơn 24.500 ca mắc mới và hơn 23.300 ca tử vong năm 2022.

Nguyên nhân do bệnh thường tiến triển âm thầm, giai đoạn sớm hầu như không có triệu chứng. Đa số bệnh nhân chỉ phát hiện khi bệnh ở giai đoạn muộn, tiên lượng kém, thời gian sống trung bình 3–6 tháng.

TS.Trần Hải Bình khuyến cáo người dân nên khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt những người có yếu tố nguy cơ cao như viêm gan B, xơ gan, uống rượu nhiều hoặc hút thuốc lá. Nhóm này cần siêu âm gan và xét nghiệm AFP mỗi 3-6 tháng.

Nếu được phát hiện sớm, ung thư gan có thể điều trị hiệu quả bằng các phương pháp ít xâm lấn như nút mạch hoặc đốt sóng cao tần. Nhiều bệnh nhân sống trên 10-15 năm sau điều trị.

Sốt kéo dài, khám phát hiện ung thư hạch bạch huyết đường tiêu hóa

Ông Trung, 55 tuổi, bị sụt cân, sốt và đổ mồ hôi đêm suốt một tháng. Khi nội soi, bác sỹ phát hiện ông mắc ung thư hạch bạch huyết ở đại tràng giai đoạn tiến triển.

Bác sỹ CKI Hoàng Văn Tựu, Đơn vị Nội soi tiêu hóa, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 cho biết, kết quả xét nghiệm máu ghi nhận tình trạng thiếu máu, giảm tiểu cầu. Nội soi đại tràng cho thấy nhiều tổn thương giống polyp dọc từ tá tràng, hồi tràng xuống đại trực tràng, trong đó vùng van hồi manh tràng có một khối u lớn chiếm gần hết lòng ruột, nghi ngờ ung thư.

Quan sát bằng hình ảnh phóng đại và công nghệ nhuộm màu điện tử, bác sỹ nhận thấy khối u được hình thành từ nhiều tổn thương dạng trúc tuyến xuất phát từ lớp biểu mô tuyến của niêm mạc, các polyp lớn tập hợp lại, bề mặt không xuất hiện các mao mạch giãn dạng cành cây như polyp thông thường.

Giải phẫu bệnh xác định đây là u lympho tế bào nhỏ, một dạng ung thư hạch bạch huyết độ ác tính thấp nhưng đã ở giai đoạn tiến triển, xâm lấn lách, gan và nhiều hạch bạch huyết trong ổ bụng, lồng ngực và vùng cổ.

Theo bác sỹ Tựu, các tổn thương lympho trong lòng ống tiêu hóa dễ nhầm với polyp do hình dạng tương tự, nên cần kết hợp nội soi phóng đại, nhuộm màu điện tử và sinh thiết nhiều vị trí để phân tích mô bệnh học, hóa mô miễn dịch nhằm chẩn đoán chính xác.

Hệ thống hạch bạch huyết là một phần của hệ miễn dịch, đóng vai trò loại bỏ vi khuẩn và tác nhân gây bệnh. Cơ thể có khoảng 800 hạch bạch huyết phân bố khắp nơi, vì vậy ung thư hạch bạch huyết có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào có mô lympho như bụng, cổ, nách, bẹn, trung thất, tủy xương hay hệ thần kinh.

Trong đường tiêu hóa, ung thư hạch bạch huyết chiếm khoảng 1-4% tổng số bệnh lý ác tính. Nhờ chẩn đoán đúng, ông Trung không bị chỉ định cắt bỏ polyp, một thủ thuật có thể gây nguy hiểm do u lympho thường thâm nhiễm sâu vào lớp dưới niêm mạc và lớp cơ thành ruột, làm tăng nguy cơ xuất huyết, thủng ruột và nhiễm trùng nếu can thiệp không phù hợp.

Bệnh nhân được chỉ định điều trị nội khoa bằng phác đồ hóa xạ trị kết hợp thuốc nhắm trúng đích. U lympho của ông thuộc nhóm ác tính thấp nhưng có nguy cơ chuyển sang dạng ác tính cao hơn trong quá trình tiến triển.

Theo bác sỹ Tựu, thời gian điều trị thường kéo dài 3-8 tháng, giúp kiểm soát bệnh, cải thiện triệu chứng toàn thân, và nhiều trường hợp đáp ứng tốt có thể khỏi hoàn toàn.

U lympho đường tiêu hóa gồm hai nhóm chính là nhóm độ ác tính thấp như u lympho MALT, u lympho nang, u lympho nang tá tràng và u lympho lymphocytic nhỏ; và nhóm độ ác tính cao như u lympho tế bào B lớn lan tỏa, u lympho tế bào vỏ và u lympho tế bào T.

Bệnh thường có triệu chứng không đặc hiệu như đầy hơi, khó tiêu, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy… nên dễ bị bỏ sót hoặc nhầm với bệnh lý tiêu hóa thông thường. Đến giai đoạn trễ, khối u có thể lớn đến mức sờ thấy ở bụng, kèm gan, lách và nhiều hạch to trên cơ thể.

Bác sỹ Tựu khuyến cáo mỗi người nên khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt người lớn tuổi nên nội soi tiêu hóa để phát hiện sớm bất thường.

Khi có biểu hiện sốt kéo dài, đổ mồ hôi đêm hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, cần đi khám ngay để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời nhằm tránh nguy cơ bệnh tiến triển nặng.