Đồng nhiễm viêm gan B và D làm tăng nguy cơ ung thư gan

Bà Liên (65 tuổi) được chẩn đoán viêm gan B mạn tính kèm xơ gan còn bù cách đây một năm. Gần đây, bà xuất hiện các triệu chứng ăn uống kém, mệt mỏi nên đến viện thăm khám. Kết quả xét nghiệm cho thấy bà dương tính với virus viêm gan D.

Chụp MRI gan có tiêm thuốc cản quang ghi nhận gan có bờ không đều, xuất hiện nhiều nốt nhỏ tại các phân thùy 3, 4 và 5, kích thước từ 8-19 mm, gây đẩy lồi nhẹ bao gan.

Tiếp đó, chụp cắt lớp xoá nền, kỹ thuật hình ảnh học chuyên sâu cho thấy các tổn thương nghi ngờ ung thư gan. Kết quả sinh thiết xác định bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) giai đoạn sớm, khối u còn khu trú và chưa xâm lấn mạch máu.

Thạc sỹ, bác sỹ Nguyễn Thị Ngọc Bích, Khoa Nội Tiêu hóa, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, cho biết, đồng nhiễm viêm gan B và D là yếu tố nguy cơ cao khiến các nốt loạn sản trong gan tiến triển nhanh thành ung thư.

“Virus viêm gan D chỉ xuất hiện ở người đã nhiễm viêm gan B và có thể làm tổn thương gan nặng hơn, đẩy nhanh quá trình xơ gan và ung thư hóa”, bác sỹ Bích nói.

Sau hội chẩn, các bác sỹ chỉ định phương pháp nút mạch gan, một kỹ thuật can thiệp ít xâm lấn, phù hợp với ung thư gan giai đoạn sớm.

Sau điều trị, sức khỏe của bà Liên ổn định. Bệnh nhân cần tái khám định kỳ hai tháng một lần, tiếp tục dùng thuốc kháng virus viêm gan B, kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và duy trì vận động nhằm giảm nguy cơ tái phát. Theo bác sỹ Bích, do bệnh được phát hiện sớm nên khả năng điều trị triệt căn rất khả quan.

Thạc sỹ, bác sỹ chuyên khoa II Lê Thanh Quỳnh Ngân, Trưởng Khoa Nội Tiêu hóa cho biết, viêm gan B thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì diễn tiến âm thầm từ viêm gan mạn tính sang xơ gan và ung thư gan mà không có triệu chứng rõ rệt. Khi đồng nhiễm viêm gan B và D, nguy cơ xơ gan và ung thư gan tăng gấp 2-3 lần so với người chỉ nhiễm viêm gan B.

Theo ước tính, Việt Nam hiện có khoảng 7,6 triệu người nhiễm virus viêm gan B, nhưng mới chỉ hơn 1,6 triệu người được chẩn đoán và khoảng 45.000 người đang điều trị. Ung thư gan là bệnh lý nguy hiểm, song hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Các bác sỹ khuyến cáo người chưa nhiễm viêm gan B nên chủ động tiêm vaccine phòng bệnh. Người đã mắc cần tuân thủ điều trị thuốc kháng virus theo chỉ định để kiểm soát tải lượng virus.

Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh, quan hệ tình dục an toàn, khám sức khỏe định kỳ bằng siêu âm và xét nghiệm máu giúp phát hiện sớm tổn thương gan, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và kéo dài thời gian sống cho người bệnh.

Robot điều trị cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt

Ông Thương (72 tuổi) xuất hiện triệu chứng tiểu hơi gắt, nước tiểu lẫn ít máu nên đến phòng khám gần nhà kiểm tra. Kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) lên đến 33 ng/ml, cao gấp hơn 8 lần so với ngưỡng bình thường (dưới 4 ng/ml). Nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt, ông được chuyển đến viện để thăm khám chuyên sâu.

Thạc sỹ, bác sỹ Nguyễn Tân Cương, chuyên khoa thận, tiết niệu cho biết, qua thăm khám ghi nhận tuyến tiền liệt có nhân cứng ở thùy trái. Với chỉ số PSA tăng cao bất thường, nguy cơ ung thư rất lớn nên người bệnh được chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) và sinh thiết tuyến tiền liệt.

Kết quả MRI phát hiện tổn thương khu trú tại thùy trái tuyến tiền liệt, xếp loại PIRADS 4 (nghi ngờ ác tính), chưa ghi nhận hạch hay di căn xương. Sau đó, ông Thương được sinh thiết tuyến tiền liệt qua ngả trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm.

Tổng cộng 12 mẫu mô ở hai thùy tuyến tiền liệt được lấy để làm xét nghiệm mô bệnh học. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy thùy trái có 4/6 mẫu ung thư, điểm Gleason 4+4, thuộc nhóm nguy cơ cao; khối u còn khu trú trong tuyến tiền liệt.

Ở giai đoạn này, người bệnh có hai lựa chọn điều trị gồm phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc kết hợp điều trị hỗ trợ sau mổ, hoặc điều trị nội tiết trước khoảng ba tháng rồi tiến hành xạ trị.

Sau khi được tư vấn đầy đủ về lợi ích và nguy cơ của từng phương pháp, dù có bệnh nền tăng huyết áp và đái tháo đường, nhưng thể trạng còn tốt, ông Thương và gia đình quyết định phẫu thuật với sự hỗ trợ của robot Da Vinci Xi.

Theo Ths.Nguyễn Tân Cương, khối u tại thùy trái đã xâm lấn lớp vỏ bao và túi tinh bên trái, khiến quá trình bóc tách gặp nhiều khó khăn. Robot Da Vinci Xi với hệ thống camera 3D độ phân giải cao giúp bác sỹ quan sát rõ các cấu trúc giải phẫu, từ đó phẫu tích chính xác và cắt bỏ triệt để mô ung thư.

Toàn bộ tuyến tiền liệt và hai túi tinh được cắt bỏ, đồng thời bảo tồn tối đa các bó mạch thần kinh, góp phần giảm nguy cơ biến chứng, giúp người bệnh phục hồi nhanh, duy trì chức năng tiểu tiện và chức năng sinh lý tốt hơn so với mổ mở hoặc nội soi truyền thống.

Sau phẫu thuật hai ngày, sức khỏe ông Thương hồi phục tốt, có thể đi lại nhẹ nhàng, ăn uống bình thường và được xuất viện. Theo bác sỹ, khoảng 20% trường hợp người bệnh có thể cần điều trị nội tiết kết hợp xạ trị bổ sung nhằm kiểm soát triệt để các tế bào ung thư còn sót lại.

Ung thư tuyến tiền liệt là tình trạng tăng sinh ác tính của các tế bào trong tuyến tiền liệt, thường tiến triển chậm và ít triệu chứng ở giai đoạn sớm.

Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp các biểu hiện như rối loạn tiểu tiện, tiểu máu, đau nhức xương, phù chân, suy thận. Tại Việt Nam, ung thư tuyến tiền liệt đứng thứ 7 về số ca mắc mới với khoảng 5.875 ca và xếp thứ 9 về tỷ lệ tử vong do ung thư, theo số liệu Globocan năm 2022.

Nguyên nhân gây ung thư tuyến tiền liệt hiện chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ đã được ghi nhận gồm tuổi cao, tiền sử gia đình có người mắc bệnh, hút thuốc lá, chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, thừa cân béo phì, yếu tố di truyền và tiếp xúc với hóa chất độc hại.

Tùy giai đoạn bệnh, độ tuổi và tình trạng sức khỏe, người bệnh sẽ được lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Ung thư giai đoạn sớm có thể điều trị khỏi bằng phẫu thuật hoặc xạ trị.

Với các trường hợp ung thư tiến xa hoặc đã di căn, mục tiêu điều trị là làm chậm tiến triển khối u, kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống thông qua các phương pháp như liệu pháp nội tiết, hóa trị, xạ trị, liệu pháp miễn dịch và chăm sóc giảm nhẹ.

Ths.Nguyễn Tân Cương khuyến cáo nam giới, đặc biệt là người trên 50 tuổi hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao, nên chủ động tầm soát ung thư tuyến tiền liệt định kỳ. Việc phát hiện sớm giúp nâng cao hiệu quả điều trị, cải thiện tiên lượng và giảm tỷ lệ tử vong.

Đồng thời, duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, ăn uống cân bằng, hạn chế thịt đỏ và chất béo bão hòa, không hút thuốc lá và hạn chế rượu bia góp phần quan trọng trong phòng ngừa bệnh.

Tiêm botox có thể khiến bệnh nhân thoát đau zona

Bà Trịnh Minh, Thái Bình khởi phát zona từ cuối tháng 7 với biểu hiện điển hình là dải mụn nước đỏ rát lan theo khoang liên sườn trái. Sau hai tuần điều trị kháng virus, da khô và bong vảy, tổn thương bên ngoài gần như hồi phục.

Tuy nhiên, cảm giác đau rát không dứt mà ngày càng trở nên nghiêm trọng. Bà mô tả cơn đau như luồng điện chạy qua ngực, bỏng nóng như lửa đốt và đặc biệt tăng mạnh vào ban đêm.

Bà không thể nằm nghiêng vì chỉ cần phần áo hoặc mép chăn cọ vào da là đau buốt từng cơn. Mỗi đêm ngủ chập chờn chỉ một đến hai tiếng khiến bà mệt mỏi, tinh thần suy kiệt.

Bà trở nên cáu gắt, giảm ăn uống và sút gần 3 kg sau hơn một tháng đau dai dẳng. Bệnh nhân đã được điều trị bằng các thuốc giảm đau thần kinh như gabapentin và một số thuốc hỗ trợ giấc ngủ.

Tuy nhiên, đáp ứng rất hạn chế, cơn đau giảm nhẹ vào ban ngày nhưng tăng mạnh vào đêm. Nếu tiếp tục kéo dài, người bệnh có thể rơi vào lo âu, rối loạn giấc ngủ mạn tính hoặc suy nhược cơ thể.

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, bà được chẩn đoán đau sau zona thần kinh do virus varicella zoster làm tổn thương các sợi thần kinh cảm giác. Tổn thương này dẫn đến tình trạng đau mạn tính kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng dù da đã liền.

Theo BS.CKII Đàm Thị Thúy Hồng, Trưởng Khoa Thẩm mỹ, bà Minh thuộc nhóm có nguy cơ diễn biến đau sau zona kéo dài do tuổi trên 60, điều trị zona muộn và diện tích tổn thương rộng.

Sau khi thăm khám và đánh giá mức độ đau theo thang điểm VAS ở mức 7/10, bác sỹ Hồng tư vấn phương pháp tiêm botulinum toxin (botox), hướng điều trị hiệu quả cao đã được ghi nhận trong nhiều nghiên cứu về đau sau zona.

Botox vốn được biết đến phổ biến trong lĩnh vực thẩm mỹ, song trong y học, hoạt chất này còn giúp giảm đau bằng cách ức chế phóng thích các chất dẫn truyền tín hiệu đau tại các đầu mút thần kinh. Khi tiêm vào vùng da bị tổn thương, botox làm giảm giải phóng các chất gây đau như substance P và glutamate.

Đồng thời, hoạt chất này còn giúp thư giãn các nhóm cơ nhỏ căng cứng quanh vùng tổn thương, yếu tố có thể khiến cơn đau tăng dữ dội. Khi được tiêm vào da đúng kỹ thuật, đúng lớp, đúng liều lượng, botox làm giảm đau một cách hiệu quả ngay sau 1 tuần và tác dụng kéo dài 4-5 tháng.

Quy trình tiêm được thực hiện trong khoảng 15 phút với nhiều điểm tiêm nhỏ dọc theo vùng đau ở khoang liên sườn trái. Bà Minh được theo dõi tại chỗ và trở về nhà trong ngày.

Ngoài sưng nhẹ vùng tiêm trong 24 giờ đầu, bà Minh không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào đáng ngại. Sau ba ngày, tình trạng đau dần cải thiện. Ngày thứ bảy sau tiêm, bà có thể mặc áo bình thường mà không còn cảm giác bỏng rát dữ dội như trước.

Sau hai tuần, mức đau cải thiện đến 70%, giấc ngủ của bà ổn định trở lại. Bác sỹ Hồng nhận định đây là đáp ứng điều trị điển hình, giảm đau 60-80% trong 1 - 2 tuần và duy trì hiệu quả trong 4 - 5 tháng. Đồng thời, bệnh nhân có thể giảm liều gabapentin để tránh buồn ngủ, mệt mỏi.

Phương pháp này đặc biệt phù hợp với những người bị đau kéo dài trên một tháng, không đáp ứng hoặc không dung nạp thuốc giảm đau thần kinh, đau khu trú theo một dải da, hoặc cơn đau ảnh hưởng nặng nề đến giấc ngủ và sinh hoạt.

Tuy nhiên, người đang nhiễm trùng da tại vùng tiêm, phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc người có rối loạn dẫn truyền thần kinh, cơ cần được đánh giá kỹ trước khi chỉ định. Sau tiêm, bệnh nhân chỉ cần tránh xoa bóp vùng tiêm trong 24 giờ đầu, có thể trở lại sinh hoạt bình thường và theo dõi hiệu quả trong hai tuần. sỹ

Tỷ lệ biến chứng đau sau zona cao, đặc biệt ở người bệnh lớn tuổi, việc lựa chọn kỹ thuật tiêm Botox không những mang lại hiệu quả cao mà còn giảm phiền toái do sử dụng thuốc hàng ngày bằng đường uống, bôi thoa tại chỗ, đồng thời giảm thiểu những tác dụng không mong muốn.