6 dự án đủ điều kiện vay vốn nhưng tiền vẫn chưa thể rót 

Sơ Xây dựng TP.HCM vừa phải kiến nghị UBND Thành phố đề nghị Bộ Xây dựng chủ trì phối họp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để tháo gỡ vướng mắc triển khai thực hiện gói tín dụng 120.000 tỷ đồng của Chính phủ cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư trên địa bàn TP.HCM.

Gói tín dụng này là cam kết của 4 Ngân hàng Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank với Chính phủ cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xà hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5- 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn  bình quân của các ngân hàng thương mại .  

Theo đó, từ tháng 6/2023, Sở xây dựng TP.HCM đã có Công văn số 8288/SXD- PTN&TTBĐS gửi UBND Thành phố thông tin có 6 dự án đủ điều kiện vay vốn  (đợt 1) gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Tới tháng 7, UBND TP.HCM đã công bố công khai  danh mục 6 dự án đủ điều kiện vay vốn với tổng mức dự kiến vay 2.776,7 tỷ đồng, để các ngân hàng có cơ sở áp dụng cho vay. 6 dự án gồm có 3 dự án nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp với tổng mức dự kiến vay 910 tỷ đổng, 1 dự án nhà ở xã hội phục vụ cho công nhân thuê với tổng mức dự kiên vay 700 tỷ đồng và 2 dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư với tổng mức dự kiến vay 1.166,7 tỷ đồng.

Tuy nhiên tới nay, chỉ có  Dự án nhà ở xã hội phục vụ cho công nhân thuê thuộc Cụm công nghiệp tại phường Thạnh Mỹ Lợi, TP. Thủ Đức do Công ty cổ phần ThuThiemGroup làm chủ đầu tư được Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Quận 7 (BIDV) thẩm định và đồng ý cấp tín dụng với hạn mức cho vay tối đa 585 tỷ đồng.

Nhưng theo BIDV, hiện chủ đầu tư đang vay vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Tiên Phong và được hỗ trợ theo chương trình hỗ trợ lãi suất 2% (theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 03/2022/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước) để thực hiện dự án. Thế nên tới nay, chủ đầu tư dự án  chưa có nhu cầu giải ngân để thực hiện nên chưa thực hiện ký kết hợp đồng tín dụng và các hợp đồng bảo đảm với ngân hàng theo quy định. 

5 dự án còn lại, các chú đầu tư đã liên hệ với các Chi nhánh Ngân hàng BIDV, Vietcombank, Vietinbank TP.HCM để đăng ký vay vốn. Hiện nay các Ngân hàng mới ang thẩm định hồ sơ vay.

Tức cả 6 dự án tại TP.HCM đủ điều kiện được công bố cho vay, tới nay vẫn chưa có dự án nào được cấp tín dụng.

Ngân hàng ủng hộ nhưng chủ đầu tư vẫn không "với" được 

Vừa qua, TP.HCM đã có cuộc họp về tình hình triển khai, các khó khăn vướng mắc khi triển khai thực hiện Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với tham dự của đại diện Ngân hàng và các doanh nghiệp như Công ty cổ phần ThuThiem Group, Công ty cổ phần bất động sản Nguyên Sơn, Công ty cổ phần Đức Khải Tân Bình, Công ty cổ phần Địa ốc Downtown, Công ty cổ phần Đức Mạnh, Công ty TNHH Xây dựng và KD Điền Phúc Thành.

Qua báo cáo các chủ đầu thể hiện, các Ngân hàng rất ủng hộ chương trình này. Tuy nhiên khi tiếp nhận hồ sơ thẩm định để đồng ý cấp tín dụng cho các chủ đầu tư, các Ngân hàng có quy định riêng về các điều kiện vay, nhằm đảm bảo thu hồi các khoản cho vay theo quy định.

Cụ thể, đối với dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và theo Luật Đất đai 2013 quy định "Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất; không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất”.

Trong khi hầu hết các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội sau khi có quyết định giao đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất chưa thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nên không đủ thành phần hồ sơ để vay theo quy định của Ngân hàng. 

Vì không thế dùng khu đất dự án nhà ở xã hội làm tài sản bảo đảm thế chấp để vay vốn cho chính dự án nhà ở xã hội trên đất mà phải dùng tài sàn khác để thế chấp đảm bảo khoản vay đã gây khó khăn cho doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

Mặt khác trong quá trình triển khai dự án, chủ đầu tư có thỏa thuận với các Ngân hàng khác để cấp hạn mức bảo lãnh đối với nhà thầu, đơn vị thi công, người mua nhà, bảo lãnh hợp đồng bán nhà ở hình thành trong tương lai trong trường hợp chủ đầu tư bàn giao nhà chậm tiến độ, nhưng lại khác biệt quy định cho vay của các Ngân hàng.

Ngoài ra, với các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, ngoài điều kiện theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Công văn số 1551/BXD-QLN ngày 20/4/2023, các Ngân hàng lại yêu cầu phải có quyết định giao đất và Giấy phép xây dựng mới xem xét đến việc cho vay.

Các khác biệt vướng mắc này dẫn tới đến giờ này, hầu hết các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội tại TP.HCM không đủ thành phần hồ sơ đáp ứng quy định của Ngân hàng để được xem xét vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng