TS.Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, tình trạng ngộ độc cồn công nghiệp methanol có chiều hướng gia tăng. Các ca bệnh đều rất nặng, hôn mê, có tổn thương não, nồng độ cồn methanol trong máu rất cao và đã có trường hợp tử vong.

Hiện Trung tâm Chống độc đang điều trị cho 3 bệnh nhân nam có độ tuổi từ (46 đến 72) được chẩn đoán ngộ độc cồn công nghiệp methanol được chuyển từ tuyến trước.

3 bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, tụt huyết áp, nhiễm toan chuyển hóa nặng. Khi chụp phim cắt lớp não, bệnh nhân đã có tổn thương hoại tử, chảy máu và phù nề nặng lan tỏa trên não.

Mặc dù đã được giải độc và cấp cứu theo phác đồ nhưng đã có 1 bệnh nhân tử vong, 1 bệnh nhân mặc dù đã điều trị tối đa nhưng tiên lượng chuẩn bị tử vong và gia đình đang làm thủ tục xin về nhà. Các bệnh nhân còn lại gặp các di chứng với não và mù.

Khai thác bệnh sử cho thấy các bệnh nhân này đều uống các loại rượu không rõ nguồn gốc và uống rất nhiều rượu.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết, về nhận diện, methanol rất giống với rượu ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn.

Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều a-xít formic được chuyển thành từ methanol), co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch.

Trung tâm Chống độc đã và đang phát hiện nhiều sản phẩm cồn sát trùng chứa nồng độ methanol rất cao, thường nồng độ cồn công nghiệp methanol trong chai cồn sát trùng chiếm 70-90% và đều đã báo cáo Bộ Y tế và các cơ quan chức năng. Nguyên liệu cồn công nghiệp chứa methanol do sản xuất công nghiệp hoặc nhập khẩu và rất sẵn có.

Trước đó, bác sĩ Đỗ Quốc Hùng, Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TP.HCM cho hay, chỉ trong tuần đầu tháng 10, Khoa Cấp cứu đã tiếp nhận 9 ca ngộ độc rượu, 3 ca xin về vì tiên lượng nặng. Chỉ tính riêng ngày 7/10, có 4 ca nhập viện vì ngộ độc methanol, chủ yếu ở huyện Bình Chánh.

Trong số này, có nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng, hôn mê, khó thở, tím tái, suy hô hấp, rối loạn cân bằng nước, điện giải, nhìn mờ, suy gan, suy thận, tăng đường huyết, phải hồi sức tích cực.

Còn đại diện Bệnh viện Thống Nhất, TP.HCM cho biết, chỉ trong thời gian tháng 10/2021 Bệnh viện tiếp nhận dồn dập 12 bệnh nhân bị ngộ độc methanol nhập viện cấp cứu trong tình trạng suy hô hấp, tổn thương tim mạch, giãn huyết áp. 6 bệnh nhân trong số đó đã tử vong, đa số đều là lao động nghèo.

Để xảy ra tình trạng nhiều ca ngộ độc rượu methanol thời gian qua, các chuyên gia đều cho rằng đó là do cồn công nghiệp methanol vẫn đang trôi nổi trên thị trường, trong các quán ăn, nhà hàng mà chưa được kiểm soát tốt. Trong khi đó, người dân rất khó để biết ngộ độc methanol.

Theo ThS Trần Việt Nga, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, về nguyên tắc, nếu nhìn bằng mắt, ngửi hoặc nếm thì khó biết được rượu chứa hàm lượng methanol cao hay không. 

Việc phân biệt methanol và rượu hay cồn y tế (thành phần chính là Ethanol) bằng cảm quan bên ngoài là rất khó. Chỉ có một điểm là khi uống rượu có pha methanol sẽ có vị hơi ngọt chứ không đắng như rượu thông thường.

Ngoài ra, theo bà Nga, ngành Y tế cũng đưa ra các khuyến cáo về việc sử dụng rượu bia cho người dân như không uống cồn công nghiệp và rượu có hàm lượng Methanol > 0,1% vì có thể gây mù mắt và tử vong; không uống rượu nồng độ từ 30 độ trở lên vượt quá 30ml/người/ngày; 

Không uống rượu ngâm với lá, rễ cây, phủ tạng động vật không rõ độc tính hay rượu ngâm theo kinh nghiệm cá nhân; không uống rượu khi không biết đó là rượu gì, rượu không có nguồn gốc, rượu không công bố tiêu chuẩn chất lượng, khi đang đói, mệt hoặc đang uống thuốc điều trị; trẻ em dưới 16 tuổi không được uống rượu bia…

Bên cạnh đó, lãnh đạo Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai kiến nghị các cơ quan chức năng cần có những phương án quyết liệt hơn nữa trong các khâu quản lý sản xuất và kinh doanh rượu, quản lý hóa chất cồn công nghiệp, nhằm ngăn chặn tình trạng ngộ độc methanol do uống rượu được pha chế từ cồn công nghiệp đang báo động như hiện nay. 

Các bác sĩ khuyến cáo, để phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp methanol, người dân hãy lựa chọn những sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ bảo đảm, rõ ràng. Người dân cũng nên hạn chế tối đa việc uống rượu, đặc biệt khi vào thời điểm trước và sau Tết Âm lịch sắp đến gần.

Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết thêm, ngộ độc methanol nếu được điều trị kịp thời thì sẽ không nguy hiểm tính mạng, các bác sỹ chỉ cần lọc máu, sử dụng thuốc giải độc là có thể chữa khỏi, thậm chí còn không để lại tổn thương gì trên cơ thể bệnh nhân. 

"Tuy nhiên, ở nước ta do hầu hết bệnh nhân không biết bản thân bị ngộ độc methanol nên đến viện khi đã muộn. Chính vì không được điều trị kịp thời, nên tỷ lệ tử vong của các ca bệnh này là rất cao", bác sĩ Nguyên nêu.