Sự trở lại tất yếu của lịch sử

Với tư cách là “đứa con nòi” của Nhân dân lao động - Đảng Cộng sản Việt Nam, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã giới thiệu người đứng đầu của mình: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để Quốc hội bầu giữ chức vụ Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Với sự tín nhiệm của Quốc hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã được bầu làm Chủ tịch nước. Ông đã tuyên thệ nhậm chức, thề trung thành với Tổ quốc, với nhân dân, mang hết sức mình hoàn thành trọng trách trước nhân dân, trước Đảng.

Đây là sự kiện mà theo suy nghĩ của tôi, đã 67 năm lịch sử mới trở lại. Tôi nhớ không nhầm là từ ngày 11-19/2/1951, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng Lao động Việt Nam bầu Chủ tịch Hồ Chí Minh với cương vị là Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa lúc bấy giờ làm Chủ tịch Đảng. Lịch sử cứ như thế cho đến ngày 3/10/2018, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII giới thiệu đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để Quốc hội khóa XIV bầu giữ chức vụ Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Và ngày 23/10/2018, Quốc hội đã bầu Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng giữ chức Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, như một trở lại tất yếu của lịch sử.

Tưởng như lịch sử đi những lối không ngờ, nhưng đó là quy luật và rất kỳ thú. Nếu trước kia, Chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng ta là Chủ tịch nước được Đảng ta bầu giữ chức Chủ tịch Đảng, thì bây giờ đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - với cương vị là người đứng đầu của Đảng được Quốc hội bầu giữ chức Chủ tịch nước. Hai sự kiện của lịch sử qua 67 năm, có thể nói, đã đi những bước tất yếu, với những tính chất lịch sử tương dung, đáp lại sự vận động của đất nước và phù hợp với xu thế chính trị mang tầm thời đại. 

Có lẽ chưa bao giờ như bây giờ, cũng như chưa bao giờ như năm 1951, khi lòng Dân kết với ý Đảng, ý Đảng hợp lòng Dân. Quốc hội lựa chọn đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đồng thời giữ chức vụ Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam là sự kiện tạo cho vị thế của đất nước ở một tầm cao mới, uy tín của Đảng ở một tầm vóc mới, tạo thế nước mới - đó có thể coi là phúc lớn của dân tộc Việt Nam. 

Tôi cũng theo dõi báo chí nhiều ngày nay, tôi đã bày tỏ nguyện vọng qua báo chí. Đông đảo cử tri rất phấn khởi, chờ mong. Cá nhân tôi cũng chờ mong. Dù điều này không chỉ ngày hôm nay, mà nhiều năm nay lịch sử đã chờ đợi, đã lựa chọn và lịch sử đã xác quyết. Điều tất nhiên đó đã đến. Đó chính là yêu cầu của công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ, dưới ngọn cờ của Đảng, của đất nước chúng ta trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong bối cảnh hội nhập quốc tế một cách toàn diện và sâu rộng như hiện nay. Đó cũng là xu thế chính trị thế giới hiện nay.

Và bắt đầu từ ngày 23/10/2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đồng thời giữ trọng trách Chủ tịch nước, là thời điểm mở ra bao kỳ vọng. Dư luận đang kỳ vọng, với quyền lực tập trung, với trọng trách lớn lao trước dân tộc, trước Đảng, trước nhân dân của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, công cuộc chỉnh đốn Đảng, phòng chống tham nhũng để lấy lại niềm tin của nhân dân, xây dựng đất nước phồn thịnh chắc chắn sẽ quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa.

Chúng ta hoàn toàn có cơ sở và niềm tin để kỳ vọng điều đó. Khi đồng chí Tổng Bí thư đồng thời là Chủ tịch nước, tất yếu công việc rất nặng nề, quyền lực tập trung ở Ban Chấp hành Trung ương, mà đứng đầu là Tổng Bí thư và đặc biệt là những trọng sự lớn của Đảng, của quốc gia ngày càng có điều kiện được thực hiện một cách đồng bộ hơn. Quyền lực tập trung, nguồn lực tập trung được thực thi một cách dân chủ, với sự thống nhất của toàn thể dân tộc, dưới ngọn cờ của Đảng. Đây là điều mà mấy chục năm qua chúng ta rất suy nghĩ và mong mỏi.

Mối quan hệ máu thịt tự nhiên giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân và các thành viên của hệ thống chính trị trong toàn dân tộc sẽ được rút ngắn: trực tiếp, liên thông và kỳ vọng hiệu quả hơn. 

Vận hội của dân tộc - Xu thế thời đại

Về khối lượng công việc mà đồng chí Tổng Bí thư đồng thời là Chủ tịch nước đảm nhận - tôi cũng từng nghe dư luận lo lắng về việc này. Nhưng chúng ta đều biết là Đảng làm việc, lãnh đạo tập thể. Ban Chấp hành Trung ương, Ban Bí thư, Bộ Chính trị làm việc tập thể. Và đồng chí Tổng Bí thư thực hiện sự phân công của Ban Chấp hành Trung ương. Cho nên, sự gắn kết đó sẽ ngày càng chặt chẽ hơn. Và khi đồng chí Tổng Bí thư đồng thời giữ vai trò là Chủ tịch nước thì mối liên hệ những quyết sách lớn giữa Đảng và Nhà nước sẽ trực tiếp hơn, liên thông hơn, thống nhất hơn. 

Ở đây đặt ra vấn đề là kiểm soát quyền lực. Cũng có ý kiến lo ngại rằng, quyền lực tập trung vào một người thì kiểm soát thế nào? 

Tôi cho rằng, 88 năm qua cho đến ngày hôm nay, toàn bộ những Đảng cương của chúng ta, đó là điều lệ, cương lĩnh, quy định trong Đảng ngày càng hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu mới. Và, qua 73 năm, công tác lập pháp, hành pháp, tư pháp ngày càng hoàn thiện và hệ thống pháp luật, tôi gọi là Quốc pháp, ngày càng phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế. Nhà nước của chúng ta ngày càng xứng đáng là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. 

Đảng cương và Quốc pháp chính là những công cụ hết sức quan trọng để đảm bảo việc kiểm soát quyền lực đúng vị thế của Đảng với vai trò là người dẫn dắt dân tộc, Nhà nước đúng vị thế là Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân trong công việc quản lý xã hội, quản trị quốc gia. Đó là sự phát triển thống nhất, bảo đảm mọi thành công của cách mạng nước nhà!

Chế độ hoạt động của Đảng là chế độ tập trung dân chủ, chế độ tập thể lãnh đạo, cho nên vấn đề kiểm soát quyền lực trong bối cảnh tập trung quyền lực là như vậy. Hơn nữa, công việc đã thay đổi như vậy thì mặc nhiên, công việc tổ chức sẽ thay đổi để phục vụ công vụ. Hội nghị Trung ương thứ 6 và thứ 7 mới đây đã quyết sách rất lớn về tổ chức bộ máy. Bộ máy sẽ được đổi mới gọn hơn, tinh nhuệ hơn, liên thông trực tiếp và đặc biệt là đặt ra vấn đề kiểm soát quyền lực. Các công cụ kiểm soát cũng không ngừng đổi mới và mở rộng, ngày càng hoàn thiện. 

Có nhiều ý kiến trăn trở: Khi đồng chí Tổng Bí thư được trao thêm trọng trách giữ chức vụ Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đảm nhiệm cùng lúc hai vai trò lớn lao, mà niềm tin của Nhân dân đặt vào Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ngày càng mạnh mẽ, ông sẽ “bận rộn và khó khăn” hơn rất nhiều?  

Nói khó khăn cũng là đúng và nói thách thức cũng phải. Một núi công việc đang đặt ra trước mắt, để đất nước đi lên, dân tộc vững bền. Vì thế, dù đồng thời giữ chức vụ hay không, thì cả Nhà nước và Đảng của chúng ta, dân tộc chúng ta đều phải đối mặt và giải quyết. Bây giờ, công việc tập trung vào vai một người thì rõ ràng là trách nhiệm nặng nề hơn, đòi hỏi sự tập trung và thống nhất cao hơn. Theo đó, khó khăn cũng đặt ra những vấn đề mới mẻ.  

Nhưng tôi tin rằng, với bộ máy giúp việc của các cơ quan chuyên môn, cơ quan chức năng, đặc biệt là sự ủng hộ của Nhân dân, thì tất cả những thách thức, khó khăn mà chúng ta đang tiên liệu sẽ được giải quyết. Điều lo lắng nhất hiện nay mà tôi cảm nhận là, lộ trình cải cách của chúng ta về bộ máy chưa tương dung với nhịp độ của công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ. Mà khi trọng trách đã thay đổi như thế này thì vấn đề cấp bách nhất hiện nay là đẩy mạnh công cuộc cải cách bộ máy, tinh giản biên chế gắn chặt với nêu cao đức trị và nắm chặt pháp trị một cách dân chủ và thống nhất… Có như vậy, những công việc đặt ra trước Đảng, Nhà nước mới được giải quyết ngang tầm và chu toàn. 

Và tôi tin chắc rằng, Đảng, Nhà nước, tất cả các thành viên trong hệ thống chính trị của nước ta được sự ủng hộ của toàn thể dân tộc chúng ta, được sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế, thì nhất định những quyết sách lớn trong trọng sự phát triển đất nước, xây dựng Đảng ngang tầm trọng trách lịch sử dân tộc, vượt qua mọi khó khăn, sẽ được thực thi thành công. 

Thế nước - Lòng dân - Ý Đảng - Vận hội của dân tộc - Xu thế thời đại đang hội tụ, bảo đảm thành công của công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ của dân tộc chúng ta! Đó cũng là bản lĩnh, trí tuệ và sức mạnh của đất nước chúng ta, trong thế giới hôm nay!