Tài liệu rò rỉ tại Nhật Bản đã tiết lộ các chiến lược nhằm phá hoại các chính sách y tế của các chính phủ, WHO và các tổ chức hoạt động xã hội.

Những tài liệu này chỉ rõ rằng ngành công nghiệp thuốc lá không chỉ thao túng thông tin mà còn tìm cách thúc đẩy các sản phẩm độc hại mới như thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế đang đề xuất Quốc hội thông qua nghị quyết cấm nhập khẩu và kinh doanh các sản phẩm này.

Phát biểu trước Quốc hội ngày 11/11, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh rằng các công ty thuốc lá thiết kế sản phẩm với kiểu dáng bắt mắt nhằm thu hút trẻ em và thanh thiếu niên – những đối tượng dễ bị tổn thương nhất.

Các khảo sát cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ở thanh thiếu niên Việt Nam đang tăng nhanh chóng. Năm 2023, hơn 1.200 trường hợp phải nhập viện cấp cứu liên quan đến thuốc lá điện tử, cho thấy hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng.

Cũng theo Bộ Y tế, các tài liệu từ công ty Philip Morris Nhật Bản (PMJ) cho thấy chiến lược vận động hành lang của ngành công nghiệp này bao gồm việc tác động đến các nhà khoa học và chính trị gia nhằm duy trì lợi nhuận bất chấp nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng.

Công ty Philip Morris International (PMI) – đơn vị đứng sau sản phẩm IQOS – đã tuyên bố rằng sản phẩm của họ chỉ dành cho người lớn. Tuy nhiên, bằng chứng lại cho thấy họ cố tình hướng đến trẻ em và thanh thiếu niên.

Khói từ IQOS chứa ít nhất 80 loại hóa chất độc hại, bao gồm các chất mới có khả năng gây ung thư. Những tuyên bố rằng IQOS giúp người dùng cai thuốc lá là không có cơ sở. Trên thực tế, nhiều người dùng sản phẩm này vẫn tiếp tục hút thuốc.

WHO cảnh báo rằng các chiến dịch tiếp thị và thao túng thông tin của ngành công nghiệp thuốc lá có thể dẫn đến một đại dịch thuốc lá mới, đe dọa sức khỏe toàn cầu.

Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, TS/ Angela Pratt, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cấm hoàn toàn các sản phẩm thuốc lá mới, đồng thời kêu gọi Việt Nam gia nhập danh sách các quốc gia đã áp dụng lệnh cấm.

Tại Việt Nam, khoảng 15,3 triệu người hút thuốc trực tiếp, trong khi hàng triệu người khác chịu ảnh hưởng từ khói thuốc thụ động. Ước tính mỗi năm có hơn 84.500 ca tử vong do hút thuốc lá và 18.800 ca tử vong do khói thuốc thụ động. Gánh nặng kinh tế từ các bệnh liên quan đến thuốc lá lên đến 108.000 tỷ đồng, cao gấp 5 lần nguồn thu từ thuế thuốc lá.

Bộ Y tế đề xuất tăng thuế thuốc lá như một giải pháp hiệu quả để giảm tiêu thụ. Theo bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, việc tăng giá thuốc lá sẽ đặc biệt hiệu quả đối với thanh niên và nhóm có thu nhập thấp. Trên thế giới, nhiều quốc gia đã thành công trong việc giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá nhờ chính sách thuế mạnh mẽ.